Trasy kablowe a dyrektywa CPR – wymagania wybranych norm i przepisów
Cable run and the CPR directive – requirements of selected standards and regulations
Trasy kablowe a dyrektywa CPR – wymagania wybranych norm i przepisów, fot. pixabay.com
Ponieważ odporność na ogień wyrobów budowlanych jest bardzo istotnym elementem dla bezpieczeństwa pożarowego budynków, Komisja Europejska kolejno wprowadza w życie, wspólne dla całej Unii Europejskiej, przepisy prawa, nakładające obowiązek klasyfikacji wyrobów budowlanych pod względem odporności na działanie ognia oraz definiujące metody badań dla przewodów przeznaczonych do instalowania w budynkach.
Zobacz także
Okiem Reportera Upalony kabel suszarki
W wyniku nadmiernej eksploatacji i przetarcia izolacji nastąpiło zwarcie...
W wyniku nadmiernej eksploatacji i przetarcia izolacji nastąpiło zwarcie...
Krystyna Nowotczyńska, Jerzy Nowotczyński Kable i przewody, sprzęt elektroinstalacyjny
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące kabli i przewodów oraz sprzętu elektroinstalacyjnego, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych...
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące kabli i przewodów oraz sprzętu elektroinstalacyjnego, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych zamieszczonych w wersji elektronicznej miesięcznika „Wiadomości PKN – Normalizacja”.
WAGO ELWAG Sp. z o.o. Jak zacząć przygodę ze złączkami listwowymi w rozdzielnicy budynkowej?
Instalacje elektryczne w budynkach mieszkalnych stały się ostatnio znacznie bardziej złożone niż kilkanaście, a nawet kilka lat temu. Korzystamy dzisiaj z większej liczby urządzeń zasilanych energią elektryczną,...
Instalacje elektryczne w budynkach mieszkalnych stały się ostatnio znacznie bardziej złożone niż kilkanaście, a nawet kilka lat temu. Korzystamy dzisiaj z większej liczby urządzeń zasilanych energią elektryczną, a nierzadko w domach mieszkalnych mamy również do czynienia z mniej lub bardziej zaawansowanymi systemami automatyki.
W artykule:• Podstawy prawne• Norma PN-EN 50575:2015-03P • Badania typu według PN-EN 50575:2015-03P • Trasy kablowe |
StreszczenieArtykuł omawia wybrane wymagania prawne i normalizacyjne dotyczące tras kablowych.AbstractThe article discusses selected legal and standardization requirements for cable run. |
Podstawy prawne
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. nazywane w skrócie CPR (Construction Products Regulation) to rozporządzenie Unii Europejskiej dotyczące wyrobów budowlanych. Klasyfikuje ono wyroby budowlane, a także precyzuje przepisy dotyczące metod ich testowania. Regulacje dotyczące oznakowania CE wyrobów budowlanych zgodnie z CPR wprowadziły szereg zmian zarówno w zakresie zasad i procedur oznakowania CE wyrobów budowlanych jak i obowiązków podmiotów gospodarczych [1, 5]. Rozporządzenie nr 305/2011 (CPR) obejmuje wszystkie wyroby budowlane lub zestawy wyprodukowane i wprowadzone do obrotu przeznaczone do trwałego zainstalowania w budynkach i budowlach (obiektach budowlanych), wliczając w to kable i przewody [5, 6].
Konsekwencją wdrożenia tej dyrektywy dla producentów kabli jest obowiązek wystawienia deklaracji właściwości użytkowych (z ang. DoP – Declaration of Performance) oraz znakowania wyrobów przeznaczonych do budowli znakiem CE według wymagań w/w rozporządzenia [5, 6].
Rozporządzenie oficjalnie weszło w życie 1 lipca 2013 r., natomiast w odniesieniu do bezpieczeństwa pożarowego dla kabli i przewodów dyrektywa odwołuje się do zharmonizowanej normy europejskiej EN 50575:2014, której pierwotna data wdrożenia została ustalona na 01.07.2016. Nowa norma EN 50575, obejmuje swoim zakresem przewody zasilające, telekomunikacyjne i sygnałowe, przeznaczone do trwałego zainstalowania w obiektach budowlanych. Na jej podstawie 27.12.2016r. została opublikowana polska norma PN-EN 50575:2015-03P Kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne. Kable i przewody do zastosowań ogólnych w obiektach budowlanych o określonej klasie odporności pożarowej.
Stosownie do art. 4 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011, jeżeli wyrób budowlany objęty jest normą zharmonizowaną lub jest zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, producent sporządza deklarację właściwości użytkowych przy wprowadzeniu takiego wyrobu do obrotu. Przez sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych producent przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego z zadeklarowanymi przez siebie właściwościami użytkowymi dla określonych zasadniczych charakterystyk wyrobu odpowiednich dla zamierzonego zastosowania (art. 4 ust. 3 i art. 6 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011). Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia Nr 305/2011, oznakowanie CE umieszcza się na wyrobach budowlanych, dla których producent sporządził deklarację właściwości użytkowych zgodnie z art. 4 i 6 rozporządzenia [1].
W myśl art. 8 ust. 3 rozporządzenia [1] dla każdego wyrobu budowlanego objętego normą zharmonizowaną lub dla którego wydana została europejska ocena techniczna oznakowanie CE jest jedynym oznakowaniem potwierdzającym zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk, objętych tą normą zharmonizowaną lub europejską oceną techniczną. Państwa członkowskie nie wprowadzają zatem do środków krajowych żadnych odniesień lub wycofują z nich wszelkie odniesienia do innego niż oznakowanie CE oznakowania potwierdzającego zgodność z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk objętych normą zharmonizowaną.
Wyjaśnić należy, iż mając na uwadze art. 17 ust. 5 rozporządzenia [1] za normy zharmonizowane należy uważać normy ujęte w aktualnym wykazie odniesień do norm zharmonizowanych opublikowanym przez Komisję Europejską w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Komunikatem Komisji w ramach wykonania rozporządzenia [1] ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającego dyrektywę Rady 89/106/EWG dotyczącym publikacji tytułów i odniesień do norm zharmonizowanych na mocy prawodawstwa harmonizacyjnego Unii. Komunikaty Komisji są dostępne m.in. w bazie aktów prawnych Unii Europejskiej.
Zgodnie z Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z 09.03.2018r. 2018/C 092/06 Komisja Europejska zdecydowała, że okres przejściowy wdrożenia normy EN 50575:2014 wraz z aktualizacją A1:2016 zakończył się 1.07.2017 r.
Norma PN-EN 50575:2015-03P
Wymagania ogólne w zakresie wymagań formalnych, deklaracji właściwości użytkowych oraz metod weryfikacji odporności na ogień kabli i przewodów zebrano w normie EN 50575:2014. Szczegółowe wymagania znajdują się w normach powiązanych min.:
PN-EN 13501-6: Klasyfikacja kabli i przewodów w zakresie reakcji na ogień. Norma określa zakres i metodykę badań niezbędnych do oceny własności użytkowych kabli pozwalającą na sklasyfikowanie kabli do odpowiedniej klasy [5, 6].
Wpływ kabli zasilających, sterujących i telekomunikacyjnych na rozwój pożaru należy zweryfikować zgodnie z metodami badawczymi odpowiednimi dla deklarowanych klas. W praktyce każdy producent przed wystawieniem DoP musi przebadać i sklasyfikować produkowane kable wg normy EN 13501-6:2014.
Wpływ kabli na rozwój pożaru jest klasyfikowany w odniesieniu do wartości opałowej brutto, rozprzestrzeniania się płomienia, całkowitego uwolnionego ciepła, szczytowego współczynnika uwolnienia ciepła oraz współczynnika wzrostu pożaru (FIGRA) i jest uzupełniony dodatkową klasyfikacją z uwagi na dymotwórczość, tworzenie płonących kropli/cząstek oraz kwasowość [3].
Zgodność kabli i przewodów elektroenergetycznych, sterowniczych i telekomunikacyjnych z postanowieniami normy PN-EN 50575:2015-03P i z właściwościami użytkowymi (łącznie z klasami) deklarowana przez producenta w deklaracji właściwości użytkowych (DoP) należy wykazać poprzez [2]:
- ustalenie typu wyrobu,
- zakładową kontrolę produkcji producenta, w tym ocenę wyrobu.
Producent powinien zawsze zachować całkowitą kontrolę i dysponować niezbędnymi środkami, aby wziąć odpowiedzialność za zgodność wyrobu z deklarowanymi właściwościami użytkowymi.
W zależności od klasy reakcji na ogień zastosowanie będą miały różne procedury postępowania [3, 6]:
- System 4 – klasyfikacja do klasy Fca dokonywana przez producenta polegająca na stwierdzeniu, że kable nie spełniają żadnej innej klasy reakcji na ogień,
- System 3 – klasyfikacja do klasy Eca i Dca dokonywana przez producenta na podstawie badań przeprowadzonych przez notyfikowane laboratorium,
- System 1+ – klasyfikacja do klasy Aca, B1ca, B2ca i Cca dokonywana przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą poprzez badanie kabli oraz audyty procesu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji.
Procedura wystawiania DoP dla klas wyższych będzie możliwa po spełnieniu następujących warunków [6]:
1. Ogłoszenia w dzienniku urzędowym normy EN 50575 co nastąpiło 10.06.2016
2. Ogłoszenie normy pozwoli jednostkom certyfikującym starać się o notyfikację dla tej normy
3. Po uzyskaniu notyfikacji, jednostki certyfikujące będą mogły przystąpić do procesu wydawania certyfikatów polegającym na:
- Przeprowadzeniu badań w zakresie reakcji kabli na ogień
- Przeprowadzenia audytów procesów produkcyjnych i zakładowej kontroli produkcji
- Wydaniu certyfikatu.
DoP będą mogły być wystawiane po spełnieniu warunków formalnych przez jednostki certyfikujące oraz po przebadaniu kabli, czyli w pierwszej kolejności dostępne będą dla klas Fca, Eca, Dca, czyli tych, dla których wymagana jest ocena przez laboratorium notyfikowane. Następnie pojawią się DoP dla klas Cca, B2ca i B1ca, dla których wymagana jest ocena przez jednostkę notyfikującą.
Badanie typu według PN-EN 50575:2015-03P
Jeżeli producent zamierza zadeklarować odpowiednie właściwości użytkowe, to wszystkie właściwości użytkowe dotyczące charakterystyk podanych w normie PN-EN 50575:2015-03P powinny być ustalone, z wyjątkiem sytuacji gdy postanowienia normy dopuszczają ich deklarowanie bez konieczności wykonywania badań (np. wykorzystanie wcześniej istniejących danych) [2, 5].
Badania przeprowadzone zgodnie z postanowieniami normy PN-EN 50575:2015-03P można uwzględnić, pod warunkiem że zostały one przeprowadzone z uwzględnieniem tej samej metody badań, w ramach tego samego systemu oceny weryfikacji stałości właściwości użytkowych AVCP, dla tego samego wyrobu lub wyrobów o zbliżonej budowie, konstrukcji i funkcjonalności, w taki sposób, że ich wyniki można zastosować do przedmiotowego wyrobu.
Ten sam system AVCP oznacza badanie lub nadzorowane przez niezależną trzecią stronę, lub w obecności niezależnej trzeciej strony, wyrobów objętych systemem oceny 1+ i 3, w ramach odpowiedzialności jednostki certyfikującej wyroby dla wyrobów podlegających ocenie według systemu 1+. Na potrzeby oceny reakcji na ogień, wyroby producenta można pogrupować w rodziny wyrobów, przy czym zakłada się, że wyniki dotyczące co najmniej jednej charakterystyki dla któregokolwiek kabla i przewodu w ramach rodziny wyrobów są reprezentatywne dla tej samej charakterystyki dla wszystkich kabli i przewodów w ramach tej rodziny. Ponadto, badania typu należy przeprowadzić w odniesieniu do wszystkich charakterystyk podanych w normie, dla których producent deklaruje właściwości użytkowe:
- przed rozpoczęciem produkcji kabli zasilających, sterujących i telekomunikacyjnych o nowej lub zmodyfikowanej konstrukcji (o ile nie stanowią tej samej rodziny) lub
- przed uruchomieniem nowej lub zmodyfikowanej metody produkcji (tam gdzie może to mieć wpływ na określone właściwości), lub
- należy powtórzyć je w odniesieniu do odpowiedniej(-ich) charakterystyki (charakterystyk), ilekroć następują zmiany w konstrukcji kabli i przewodów elektroenergetycznych, sterowniczych i telekomunikacyjnych, w surowcach lub w dostawcach podzespołów, lub w procesie produkcji (z zastrzeżeniem definicji rodziny), które mogłyby znacząco wpłynąć co najmniej na jedną charakterystykę [2].
Trasy kablowe
Kable i przewody objęte normą PN-EN 50575:2015-03P są przeznaczone do zasilania energią elektryczną oraz zastosowań telekomunikacyjnych w budynkach oraz innych obiektach budowlanych w celu ograniczenia powstawania oraz rozprzestrzeniania się ognia i dymu. Norma ta nie dotyczy kabli i przewodów zasilających, telekomunikacyjnych, których funkcjonowanie konieczne jest w czasie pożaru w budynkach i innych obiektach budowlanych, gdzie najważniejszym celem jest zapewnienie ciągłości dostaw energii elektrycznej i/lub sygnału do instalacji alarmowych, dróg ewakuacji i instalacji gaśniczych [3, 5].
W 2016 r. została opublikowana w języku angielskim norma PN-EN 50577:2016-02 E Kable i przewody elektryczne. Badanie odporności na ogień kabli i przewodów bez ochrony specjalnej (klasyfikacja P) [7]. W normie tej opisano metodę badań służącą do oceny utrzymania ciągłości zasilania dla kabli i przewodów elektrycznych posiadających cechę ognioodporności zgodnie z wymaganiami EN 13501-3. Na podstawie badań określa się czas utrzymania ciągłości obwodu kabli lub przewodów narażonych na działanie ognia w warunkach opisanych przez znormalizowaną krzywą czas/temperatura w EN 1363-1 i stosuje się łącznie z EN 1363-1. Norma PN-EN 50577:2016-02 E dotyczy kabli i przewodów zasilających i sterowniczych na napięcie znamionowe do 600/1 000 V włącznie. Kable lub przewody są badane w znormalizowanych, reprezentatywnych warunkach instalacji. Badania nie służą do oceny jakości pracy systemu kablowego. W załączniku A zawarto zakres bezpośredniego stosowania i zasady rozszerzenia zakresu stosowania wyników badań (EXAP) (Anex B). Wybór kabli do badań, w celu zakwalifikowania do odpowiedniej rodziny, znajduje się w załączniku B. W przypadku, jeśli wybór przewodów nie jest zgodny z załącznikiem B, wyniki badań mają zastosowanie jedynie do kabli testowanych.
Aktualnie trwają prace w Polskim Komitecie Normalizacyjnym dotyczące wydania wersji polskiej normy PN-EN 50577.
Należy jednak pamiętać, że zasady stosowania poprawnych rozwiązań funkcjonalnych i materiałowych w nowych obiektach budowlanych reguluje w dalszym ciągu Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Obwieszczenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 8 kwietnia 2019 r. Dz.U. z 2019 r. poz. 1065) [8]. W szczególności dotyczy to podtrzymania funkcjonowania instalacji elektrycznej, które jest rozumiane jako ciągłe dostarczanie energii elektrycznej o parametrach gwarantujących ich poprawne funkcjonowanie w czasie pożaru.
Jako środki służące do osiągnięcia utrzymania funkcjonalności instalacji kablowych należy przede wszystkim uznać zespoły kablowe ze zintegrowanym utrzymaniem funkcjonalności. Zgodnie z treścią §187 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury przewody i kable elektryczne oraz światłowodowe wraz z ich zamocowaniami, zwane dalej „zespołami kablowymi”, stosowane w systemach zasilania i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej, powinny zapewniać ciągłość dostawy energii elektrycznej lub przekazu sygnału przez czas wymagany do uruchomienia i działania urządzenia. Ocena zespołów kablowych w zakresie ciągłości dostawy energii elektrycznej lub przekazu sygnału, z uwzględnieniem rodzaju podłoża i przewidywanego sposobu mocowania do niego, powinna być wykonana zgodnie z warunkami określonymi w Polskiej Normie dotyczącej badania odporności ogniowej. W załączniku przywołana jest norma PN-EN 1363-1:2012 P Badania odporności ogniowej. Część 1: Wymagania ogólne.
Zgodnie z treścią §187 ust. 6 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury „Zespoły kablowe powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby w wymaganym czasie, o którym mowa w ust. 3 i 5, nie nastąpiła przerwa w dostawie energii elektrycznej lub przekazie sygnału, spowodowana oddziaływaniami elementów budynku lub wyposażenia” [6, 8].
W kraju nie ma szczegółowych regulacji/norm, które regulują wymagania, jakie powinny spełniać „zespoły kablowe”. Rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z 13.06.2018 r. (DzU z 2018 r. poz. 1233) zmieniające rozporządzenie w sprawie deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym w pozycji 37 załącznika wskazuje na krajowy system oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych 1+ dotyczący kabli do zastosowań podlegających wymaganiom odporności ogniowej oraz zespołów kablowych (obejmujących kable zasilające, sterujące i komunikacyjne wraz z ich zamocowaniem). Natomiast dla kabli zasilających, sterujących i komunikacyjnych oraz ich połączeń (puszek instalacyjnych) i osłon w zakresie wymagań dotyczących reakcji na ogień w rozporządzeniu tym wyróżniono klasy oraz systemy oceny i weryfikacji stałości użytkowych podane w() odpowiednio Fca (4); Dca, Eca (3); Aca, B1ca, B2ca, Cca (1+).
Wymagania prawne dla przepustów kablowych
Zgodnie z art. 7 pkt 1 Prawa budowlanego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1332, 1529 z późniejszymi zmianami) [9], do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się:
- warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, uwzględniające wymagania, o których mowa w art. 5 ust. 1–2b;
- warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.
Natomiast art. 7 pkt 2 Prawa budowlanego stwierdza, że warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, określą, w drodze rozporządzenia:
- minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa dla budynków oraz związanych z nimi urządzeń;
- właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, dla obiektów budowlanych niewymienionych w pkt 1.
Natomiast art. 7 pkt 3 Prawa budowlanego mówi, że warunki, o których mowa w ust.1 pkt 2, mogą określić, w drodze rozporządzenia:
- minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa – dla budynków mieszkalnych;
- właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa – dla innych obiektów budowlanych.
Wynika stąd, że Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [8] stanowi przepisy techniczno-budowlane i zgodnie z Prawem budowlanym należy bezwzględnie ich przestrzegać.
Dział VI Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [8] zawiera szereg wytycznych dotyczących bezpieczeństwa pożarowego.
Natomiast w § 234 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [8] znajdują się podstawowe wymagania dla przepustów instalacyjnych:
- Przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpożarowego powinny mieć klasę odporności ogniowej (EI) wymaganą dla tych elementów.
- Dopuszcza się nieinstalowanie przepustów, o których mowa w ust. 1, dla pojedynczych rur instalacji wodnych, kanalizacyjnych i ogrzewczych, wprowadzanych przez ściany i stropy do pomieszczeń higienicznosanitarnych.
- Przepusty instalacyjne o średnicy większej niż 0,04 m w ścianach i stropach pomieszczenia zamkniętego, dla których wymagana klasa odporności ogniowej jest nie niższa niż EI 60 lub REI 60, a niebędących elementami oddzielenia przeciwpożarowego, powinny mieć klasę odporności ogniowej (EI) ścian i stropów tego pomieszczenia.
- Przejścia instalacji przez zewnętrzne ściany budynku, znajdujące się poniżej poziomu terenu, powinny być zabezpieczone przed możliwością przenikania gazu do wnętrza budynku.
Podsumowanie
Celem artykułu jest wskazanie problematyki związanej z wymaganiami dotyczącymi kabli i przewodów oraz zespołów kablowych.
Wśród instalacji elektrycznych stanowiących wyposażenie budynku wstępują obwody zasilające urządzenia elektryczne, które muszą funkcjonować w czasie pożaru. Przewody tych instalacji narażone są na działanie wysokiej temperatury, przez co muszą one zapewnić ciągłość dostaw energii elektrycznej przez czas niezbędny dla funkcjonowania zasilanych urządzeń [4]. Zatem musi zostać przeprowadzane badanie systemu tras kablowych wraz z kablami tak, aby mieć pewność, że odbiorniki elektryczne w czasie pożaru będą miały nieprzerwaną dostawę energii elektrycznej przez określony czas. Należy także pamiętać o zmianach parametrów napięcia zasilającego spowodowanych wzrostem rezystancji żył przewodzących w wyniku wzrostu temperatury w czasie pożaru wynikających z prawa Wiedemanna-Franza. W związku z tym należy dobrać kable i przewody zgodnie z normą N SEP-E-005 oraz polskiej normy PN-HD 60364-5-56:2019-01.0.
Literatura
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z 9 marca 2011 r.,
- Norma PN-EN 50575:2015-03P Kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne. Kable i przewody do zastosowań ogólnych w obiektach budowlanych o określonej klasie odporności pożarowej,
- J. Nowastowski, Nowe obowiązki producentów kabli i przewodów dla budownictwa, PIGE, Bydgoszcz 2016,
- J. Wiatr, Wymagania dla kabli i przewodów wynikające z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 (CPR), „elektro.info” 12/2018,
- K. Kuczyński, nowe wymagania dla kabli i przewodów w budownictwie – dyrektywa CPR a trasy kablowe, „elektro.info” 1-2/2017,
- K. Kuczyński, Kanały i przepusty kablowe chroniące przed skutkami pożaru, „elektro.info” 10/2019,
- PN-EN 50577:2016-02 E Kable i przewody elektryczne. Badanie odporności na ogień kabli i przewodów bez ochrony specjalnej (klasyfikacja P).
- Obwieszczenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065)
- Prawo budowlane (Dz.U z 2017 r. poz. 1332, 1529 z późniejszymi zmianami).