Wartości empiryczne i funkcje aproksymacyjne wskaźników: a) SAIDI (całkowite) oraz b) SAIFI i MAIFI, dla Polski w zależności od stopnia skablowania sieci SN i nn, w latach 2009 – 2017, rys. A. Ł. Chojnacki
W ostatnim czasie coraz więcej Spółek Dystrybucyjnych podejmuje decyzję o zastąpieniu linii napowietrznych liniami kablowymi. Proces ten jest zaplanowany na wiele lat, a jego koszty są szacowane w miliardach złotych. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy sam proces „skablowania” sieci dystrybucyjnych średniego oraz niskiego napięcia przyniesie oczekiwane rezultaty w postaci znaczącej poprawy systemowych wskaźników jakościowych, takich jak: SAIDI, SAIFI, czy też MAIFI.
Instalacje elektryczne w budynkach mieszkalnych stały się ostatnio znacznie bardziej złożone niż kilkanaście, a nawet kilka lat temu. Korzystamy dzisiaj z większej liczby urządzeń zasilanych energią elektryczną,...
Instalacje elektryczne w budynkach mieszkalnych stały się ostatnio znacznie bardziej złożone niż kilkanaście, a nawet kilka lat temu. Korzystamy dzisiaj z większej liczby urządzeń zasilanych energią elektryczną, a nierzadko w domach mieszkalnych mamy również do czynienia z mniej lub bardziej zaawansowanymi systemami automatyki.
W sprężynowych złączkach listwowych występują trzy warianty otwierania zacisków: z otworem montażowym, za pomocą przycisku i dźwigni. Ostatnio przedstawiliśmy złączki z dźwignią, dostępne wyłącznie w rodzinie...
W sprężynowych złączkach listwowych występują trzy warianty otwierania zacisków: z otworem montażowym, za pomocą przycisku i dźwigni. Ostatnio przedstawiliśmy złączki z dźwignią, dostępne wyłącznie w rodzinie WAGO TOPJOB® S. Tym razem szczegółowo omówimy pozostałe dwa warianty: przycisk i otwór montażowy.
Złączki listwowe są dziś podstawowym komponentem każdej nowoczesnej rozdzielnicy. Wśród dostępnych na rynku rozwiązań szczególną uwagę zwracają te produkty, które gwarantując pewność połączenia skracają...
Złączki listwowe są dziś podstawowym komponentem każdej nowoczesnej rozdzielnicy. Wśród dostępnych na rynku rozwiązań szczególną uwagę zwracają te produkty, które gwarantując pewność połączenia skracają czas montażu i czynią je bardziej intuicyjnym. Wszystkie te warunki spełniają złączki listwowe TOPJOB® S z dźwignią.
W artykule:
• Parametry oraz wskaźniki wykorzystywane do oceny niezawodności oraz ciągłości dostaw energii elektrycznej do odbiorców • Wskaźniki niezawodnościowe sieci dystrybucyjnych w Polsce • Kablowanie linii dystrybucyjnych jako metoda zwiększania ciągłości zasilania – analiza statystyczna • Zalety oraz wady koncepcji kablowania sieci dystrybucyjnych w Polsce
Streszczenie
W artykule poruszony został temat kablowania elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy sam proces „skablowania” sieci dystrybucyjnych średniego oraz niskiego napięcia przyniesie oczekiwane rezultaty w postaci znaczącej poprawy systemowych wskaźników jakościowych, takich jak: SAIDI, SAIFI, czy też MAIFI. Przedstawiono w nim wyniki statystycznej analizy wartości wymienionych wskaźników jakościowych dla Polski oraz innych krajów europejskich. Analizie poddano zależności między wartościami tych wskaźników, a stopniem „skablowania” całej sieci elektroenergetycznej. Zaprezentowano szereg wniosków z przeprowadzonych analiz oraz badań.
Abstract
Cabling of medium and low voltage distribution networks as a method of increasing the reliability of electricity supply to consumers The article deals with the topic of cabling power distribution networks. An attempt was made to answer the question whether the very process of „cabling” medium and low voltage distribution networks will bring the expected results in the form of a significant improvement in system quality indicators, such as SAIDI, SAIFI or MAIFI. It presents the results of a statistical analysis of the values of the above-mentioned qualitative indicators for Poland and other European countries. The relationship between the values of these indicators and the degree of „cabling” of the entire power grid were analyzed. A number of conclusions from the analyzes and research were presented.
Przedstawiono w nim wyniki statystycznej analizy wartości wymienionych wskaźników jakościowych dla Polski oraz innych krajów europejskich. Przeanalizowano zależność między ich wartościami, a stopniem „skablowania” całej sieci elektroenergetycznej. Przedstawiono szereg wniosków z przeprowadzonych analiz oraz badań. Elektroenergetyka jest niezbędnym składnikiem infrastruktury cywilizacyjnej i gospodarczej. Wzrost zapotrzebowania na moc i energię elektryczną jest oznaką rozwoju gospodarczego państwa. Problem niezawodności całego systemu elektroenergetycznego jest priorytetowym zagadnieniem właśnie ze względu na wymogi współczesnej gospodarki. Także indywidualny odbiorca energii elektrycznej ma bardzo wysokie wymagania odnośnie ciągłości i jakości dostaw energii elektrycznej. Energia elektryczna uważana jest za najważniejszy nośnik energii w gospodarstwach domowych. W wielu przypadkach jest ona jedynym systemowym nośnikiem energii.
Przerwa w jej dostawie wpływa na wiele aspektów życia domowników. Między innymi dezorganizuje ich życie, naraża na powstanie strat materialnych, a w skrajnym przypadku może prowadzić do zagrożenia zdrowia lub życia. Pomimo że w ostatnich latach nastąpił znaczny rozwój obszarów wiejskich i obecnie poziom życia w miastach i na wsi jest porównywalny, nadal występuje między nimi istotna różnica w ciągłości zasilania energią elektryczną, co pokazują zawodnościowe wskaźniki techniczne oraz ekonomiczno-gospodarcze. Taka sytuacja wymusza stały rozwój oraz modernizację dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych, zwłaszcza sieci terenowych. Konieczne jest więc także prowadzenie badań niezawodnościowych, pozwalających na wskazanie najbardziej zawodnych obiektów i urządzeń elektroenergetycznych.
W ostatnim czasie pojawiło się wiele publikacji i opracowań wskazujących na konieczność szybkiego zastąpienia napowietrznych linii elektroenergetycznych średniego i niskiego napięcia liniami kablowymi. Działanie takie ma wpłynąć na znaczne zwiększenie ciągłości zasilania odbiorców z sieci energetyki zawodowej. Pojawia się jednak szereg wątpliwości, czy takie działania prowadzone w oderwaniu od innych inwestycji są uzasadnione zarówno z technicznego, jak i ekonomicznego punktu widzenia. Zawarte w artykule uwagi i wnioski mają charakter dyskusyjny i w zamierzeniu Autora powinny wywołać polemikę wszystkich podmiotów zainteresowanych problemem ciągłości zasilania odbiorców energią elektryczną.
Parametry oraz wskaźniki wykorzystywane do oceny niezawodności oraz ciągłości dostaw energii elektrycznej do odbiorców
W literaturze polskiej do oceny niezawodności stosuje się najczęściej takie wskaźniki, jak: średnia intensywność awarii, średni czas trwania awarii, współczynnik zawodności oraz średni roczny czas trwania awarii, a także średnia wartość niedostarczonej do odbiorców energii [7, 8, 11, 20].
W międzynarodowych dokumentach normalizacyjnych oraz w opracowaniach naukowych i statystycznych wykorzystywane są odmienne wskaźniki. Do najczęściej prezentowanych należą [2, 3, 18]:
SAIFI (System Average Interruption Frequency Index) – systemowy wskaźnik średniej liczby (częstości) przerw na odbiorcę, zdefiniowany jako iloraz liczby wszystkich przerw nieplanowanych w ciągu roku do liczby odbiorców przyłączonych do sieci. Jeżeli nie ustalono inaczej, SAIFI nie obejmuje krótkich przerw o czasie trwania poniżej 3 minut (lub 1 minuty w zależności od przyjętej konwencji),
CAIFI (Customer Average Interruption Frequency Index) – średnia liczba przerw na dotkniętego wyłączeniem odbiorcę, zdefiniowana jako iloraz liczby wszystkich przerw nieplanowanych w ciągu roku do liczby wyłączonych odbiorców,
MAIFI (Momentary Average Interruption Frequency Index) – wskaźnik średniej liczby przerw chwilowych dla odbiorcy, ustalony jako średnia w ciągu roku liczba krótkich przerw w zasilaniu o czasie trwania poniżej 3 minut lub poniżej 1 minuty, jakiej może spodziewać się odbiorca. Jest obliczany jako stosunek liczby wszystkich przerw krótkich w ciągu roku do liczby odbiorców przyłączonych do sieci,
SAIDI (System Average Interruption Duration Index) – systemowy wskaźnik średniego (przeciętnego) rocznego czasu trwania przerw, wyznaczony jako roczna suma czasu trwania wszystkich przerw (w minutach), podzielona przez całkowitą liczbę odbiorców przyłączonych do sieci,
CAIDI (Customer Average Interruption Duration Index) – średni czas trwania przerwy. Jest to średni czas potrzebny do przywrócenia zasilania odbiorcy w przypadku wystąpienia przerw nieplanowanych. Obliczany jest jako suma czasu trwania wszystkich przerw w zasilaniu odbiorców (w minutach) podzielona przez liczbę wszystkich wyłączeń odbiorców. Jeżeli nie ustalono inaczej, CAIDI nie obejmuje krótkich przerw o czasie trwania poniżej 3 minut (lub 1 minuty),
ASAI (Average Service Availability Index) – wskaźnik dyspozycyjności zasilania, określony jako stosunek czasu w ciągu roku (w odbiorco-godzinach) gdy zasilanie było dostępne do czasu, gdy było ono zapotrzebowane,
ASUI (Average Service Unavailability Index) – wskaźnik niedyspozycyjności zasilania, określony jako stosunek czasu w ciągu roku (w odbiorco-godzinach) gdy zasilanie było niedostępne do czasu, gdy było ono zapotrzebowane,
AENS (Average Energy Not Supplied) – średnia (oczekiwana) roczna ilość energii niedostarczonej, określona jako stosunek energii niedostarczonej odbiorcom w ciągu roku do liczby odbiorców przyłączonych do sieci.
Wskaźniki niezawodnościowe sieci dystrybucyjnych w Polsce
W tabeli 1. przedstawione zostały wskaźniki charakteryzujące ciągłość zasilania odbiorców z sieci energetyki zawodowej (SAIDI, SAIFI oraz MAIFI), natomiast w tabeli 2. parametry niezawodnościowe najważniejszych obiektów elektroenergetycznych, jakimi są linie napowietrzne i kablowe średniego oraz niskiego napięcia, a także transformatory.
Tab. 1. Wskaźniki ciągłości zasilania odbiorców z sieci energetyki zawodowej w Polsce [1]
Tab. 2. Wskaźniki niezawodnościowe linii i transformatorów eksploatowanych w sieciach dystrybucyjnych w Polsce [1]
Dane te są wartościami uśrednionymi dla całego kraju. Analizując je można stwierdzić, iż ulegają one stałej poprawie (z wyjątkiem wskaźnika MAIFI). Niestety jest to poprawa bardzo nieznaczna. Nasuwa się wręcz sugestia, iż przy aktualnym stanie wiedzy i technologii poprawa parametrów niezawodnościowych samych urządzeń możliwa jest w bardzo ograniczonym zakresie. Istnieją jednak liczne możliwości poprawy niezawodności całej sieci dystrybucyjnej i zwiększenia ciągłości zasilania odbiorców poprzez poprawę jakości eksploatacji sieci (częstsze przeglądy, wycinka drzew itp.) oraz zmianę struktury sieci (zmiana konfiguracji sieci, rezerwowanie urządzeń, które najczęściej ulegają awariom, wymiana przestarzałych urządzeń na nowoczesne). W literaturze można znaleźć wiele publikacji poruszających wymienione zagadnienia [4, 9, 13, 14, 15].
Kablowanie linii dystrybucyjnych jako metoda zwiększania ciągłości zasilania – analiza statystyczna
W ostatnim czasie coraz częściej pojawiają się głosy o konieczności kablowania dystrybucyjnych linii elektroenergetycznych niskiego oraz średniego napięcia. Żądania te nasilają się szczególnie w przypadkach rozbudowy sieci, ale dotyczą również przebudowy linii już istniejących. Jednocześnie Ministerstwo Energii zapowiada, iż w kolejnych latach krajowy plan skablowania sieci będzie elementem polityki energetycznej Polski. Powstaje więc pytanie, czy celowa, planowa wymiana linii napowietrznych, często w dobrym stanie technicznym, na linie kablowe jest uzasadniona zarówno z technicznego, jak i ekonomicznego punktu widzenia.
Analizując doświadczenia krajów europejskich można stwierdzić, iż występuje bardzo silna korelacja pomiędzy stopniem skablowania sieci a wskaźnikami charakteryzującymi ciągłość zasilania odbiorców. W tabeli 3. przedstawione zostały wskaźniki ciągłości zasilania dla wybranych krajów europejskich [5]. Dane te zostały także zaprezentowane na rysunku 1.
Tab. 3. Stopień skablowania sieci średniego oraz niskiego napięcia, a także wartości wskaźników SAIDI i SAIFI dla wybranych krajów europejskich w roku 2014 [5]
Rys. 1. Wartości empiryczne i funkcje aproksymacyjne wskaźników a) SAIDI oraz b) SAIFI, dla wybranych krajów europejskich w zależności od stopnia skablowania sieci SN i nn, w roku 2014 (oznaczenia cyfrowe zgodnie z tabelą 1.), rys. A. Ł. Chojnacki
Zależność osiąganych wskaźników dostępności sieci, reprezentowanych w tym przypadku przez wskaźniki SAIDI oraz SAIFI, od stopnia skablowania sieci SN i nn, przedstawiona na rysunku 1, świadczy o znacznie większym wpływie czynników środowiskowych, w tym zjawisk atmosferycznych, na elektroenergetyczną sieć napowietrzną. Mimo to wskazać należy na pojawiające się wyjątki. Przypadkiem takim jest Malta, która mimo wysokiego wskaźnika skablowania sieci, wynoszącego 93,9%, w roku 2014 miała wskaźniki bardzo wysokie, a mianowicie SAIDI = 571 min/odbiorcę oraz SAIFI = 3,6 wyłączenia/odbiorcę. Tak wysoki wskaźnik był spowodowany wystąpieniem nietypowych, dla tego kraju burz, którym towarzyszyły ulewne deszcze oraz wyładowania atmosferyczne. Spowodowały one uszkodzenia sieci napowietrznej, ale także na skutek obsunięcia gruntu oraz zalania wodą liczne awarie sieci kablowej. Czy więc rzeczywiście samo skablowanie sieci napowietrznej jest antidotum na występowanie przerw w zasilaniu odbiorców energii elektrycznej?
Ze względu na lokalne uwarunkowania geograficzne oraz klimatyczne nie zawsze możliwe jest wykorzystanie doświadczeń innych krajów w elektroenergetyce polskiej. Stąd istotna jest analiza zależności wskaźników dostępności sieci od stopnia skablowania dla elektroenergetyki krajowej. Wartości tych wskaźników za lata 2009–2017 zawiera tabela 1., natomiast stopień skablowania sieci SN, nn oraz łącznie SN i nn został zaprezentowany w tabeli 4.
Tab. 4. Stopień skablowania sieci dystrybucyjnych SN i nn w Polsce [1]
Zależność wskaźników SAIDI oraz SAIFI i MAIFI, od stopnia skablowania sieci SN i nn w Polsce, przedstawia rysunek 2.
Rys. 2. Wartości empiryczne i funkcje aproksymacyjne wskaźników: a) SAIDI (całkowite) oraz b) SAIFI i MAIFI, dla Polski w zależności od stopnia skablowania sieci SN i nn, w latach 2009 – 2017, rys. A. Ł. Chojnacki
Rys. 3. Słup linii napowietrznej niskiego napięcia z pięcioma przyłączami oraz z zasilaniem obwodu oświetlenia ulicznego [10]
Zalety oraz wady koncepcji kablowania sieci dystrybucyjnych w Polsce
Polska posiada jeden z najniższych w Europie wskaźnik skablowania sieci średniego oraz niskiego napięcia. Linie napowietrzne dominują zwłaszcza w dystrybucyjnych sieciach terenowych. Skutkiem tego są znacznie gorsze wskaźniki dostępności sieci dla terenów wiejskich, niż dla terenów miejskich, gdzie dominuje sieć kablowa. Liczne awarie linii napowietrznych, zwłaszcza na terenach leśnych, zmusiły spółki dystrybucyjne do analizy możliwych wariantów modernizacji sieci w celu zwiększenia ciągłości zasilania odbiorców, ale także, co dla wielu spółek jest czynnikiem decydującym, ograniczenia kosztów zawodnościowych związanych z naprawami linii napowietrznych. Jako rozwiązanie, które może poprawić sytuację, wskazano skablowanie linii napowietrznych, zwłaszcza przebiegających przez tereny leśne. Krajowy plan skablowania sieci ma stać się elementem polityki energetycznej Polski [12]. Operatorzy poszczególnych sieci dystrybucyjnych pracują obecnie nad założeniami do Krajowego planu automatyzacji sieci elektroenergetycznej oraz zmiany technologii z linii napowietrznych na kablowe. Według wstępnych założeń w roku 2040 linie kablowe mają stanowić około 75% całkowitej długości linii SN.
Aktualna struktura użytkowanych linii dystrybucyjnych jest zróżnicowana dla poszczególnych operatorów systemów dystrybucyjnych. Przekłada się to bezpośrednio na długość linii koniecznych do skablowania w celu osiągnięcia założonego stopnia skablowania sieci. Energa – Operator użytkuje w chwili obecnej około 132 tys. km linii napowietrznych oraz szacuje, że na swoim terenie będzie musiała przebudować ponad 38 tys. km linii SN, co w skali roku daje długość około 1850 km. Spółka podkreśla, iż nowe linie niskiego napięcia od wielu lat są budowane prawie wyłącznie w technologii kablowej. Tauron Dystrybucja użytkuje w chwili obecnej około 41 tys. km linii napowietrznych SN oraz planuje przeznaczyć na ich przebudowę około 2 mld PLN. Spółka podkreśla jednak, iż skala koniecznych działań jest olbrzymia i prace w tym zakresie potrwają wiele lat. W zakresie linii niskiego napięcia od wielu lat na terenie działania spółki budowane są prawie wyłącznie ciągi kablowe, natomiast w najbliższym czasie planowane są inwestycje związane z kablowaniem sieci nn miejskich oraz podmiejskich. PGE Dystrybucja użytkuje w chwili obecnej około 111 tys. km linii średniego napięcia z czego ponad 20 tys. km to linie kablowe, a 4,5 tys. linie izolowane lub niepełnoizolowane. Jako cel na najbliższe lata spółka postawiła sobie zwiększenie długości eksploatowanych linii kablowych do około 34,5 tys. km do roku 2023, co wiąże się z koniecznością skablowania w skali roku około 2880 km linii. Spółka podkreśla, iż nowe linie niskiego napięcia od wielu lat są budowane prawie wyłącznie w technologii kablowej [12].
Już tak pobieżna analiza struktury użytkowanych linii dystrybucyjnych pozwala na stwierdzenie, iż osiągnięcie docelowego stopnia skablowania na poziomie 75%, będzie trwało wiele lat oraz pochłonie znaczne środki finansowe. Istnieje więc konieczność dokładnej analizy planowanej inwestycji oraz rozważenie inwestycji alternatywnych, ewentualnie komplementarnych. Poniżej zostały przedstawione uwagi dyskusyjne dotyczące zalet oraz wad kablowania sieci dystrybucyjnych oraz samej eksploatacji linii kablowych:
Po występujących w Polsce okresowo burzach i nawałnicach, a także w warunkach oblodzenia i sadzi, najwięcej awarii występuje w liniach napowietrznych SN oraz nn. Podkreślić należy, iż najliczniejsze uszkodzenia obserwuje się w liniach przechodzących przez tereny leśne. Skablowanie tych linii pozwoli na wyeliminowanie uszkodzeń spowodowanych przez wiatr, upadające drzewa i gałęzie oraz wyładowania atmosferyczne.
Zaletą linii kablowych jest mniejsza uciążliwość dla otoczenia w warunkach normalnej eksploatacji (mały wpływ na krajobraz, mniejsze zagrożenie porażeniowe, mniejszy hałas, mniejsza ekspozycja na pola elektromagnetyczne).
Elektroenergetyczne sieci kablowe są znacznie droższe w budowie i eksploatacji, natomiast charakteryzują się znacznie mniejszymi kosztami zawodnościowymi.
Linie napowietrzne są tańsze w budowie oraz eksploatacji. Niższe są koszty ich przeglądów oraz konserwacji. Narażone są jednak na liczne czynniki atmosferyczne, jak wiatr, wyładowania piorunowe, oblodzenie i sadź, czy też przewracające się drzewa, które powodując uszkodzenia linii znacznie podwyższają koszty zawodności.
Koszty usuwania awarii są znacznie wyższe dla linii kablowych, ze względu na konieczność lokalizacji miejsca uszkodzenia kabla oraz konieczność jego odkopania (demontażu kanału kablowego). Sama procedura naprawy dla linii kablowych jest również znacznie bardziej skomplikowana, niż dla linii napowietrznych.
Duży wpływ na wartość wskaźnika SAIDI ma aktualna topologia sieci, zwłaszcza terenowych, w większości przypadków pozbawiona zupełnie możliwości rezerwowego zasilania odbiorców.
Krajowe sieci dystrybucyjne SN oraz nn są bardzo ubogo wyposażone w urządzenia elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i sterowniczej, co oczywiście w dużej mierze jest skutkiem prymitywnej topologii sieci.
Znaczna część awarii spowodowanych przez przewracające się drzewa lub opadające gałęzie jest skutkiem braku, lub niewłaściwie prowadzonej przycinki. Nie ma możliwości uniknięcia wszystkich awarii spowodowanych przez drzewa, bowiem nawet w przypadku stosowania pasa przycinki zgodnego z normą [16] mogą zdarzyć się sytuacje łamania i opadania na przewody linii drzew z tzw. drugiego szeregu. Jednak staranna przycinka, jest w stanie ograniczyć te zjawiska do minimum.
Plany Spółek Dystrybucyjnych obejmują przede wszystkim kablowanie linii napowietrznych średniego napięcia przebiegających przez obszary leśne. Jak pokazują doświadczenia z innych branż, np. telekomunikacyjnej, prowadzenie linii kablowych przez obszary mocno zadrzewione posiada też wady. Przede wszystkim po kilku latach w miarę bezawaryjnej eksploatacji zaczynają pojawiać się uszkodzenia infrastruktury podziemnej spowodowane rozrostem korzeni drzew. Należałoby więc opracować specjalne standardy układania linii kablowych w terenach leśnych, które zapewniłyby ochronę kabli przed korzeniami drzew.
W chwili obecnej, statystyki awaryjności wskazują, iż około 8% przypadków uszkodzeń kabli SN jest skutkiem wyładowań atmosferycznych [7]. Świadczy to w dużej mierze o nieskutecznej ochronie przeciwprzepięciowej linii kablowych. Czy w takiej sytuacji i przy uwzględnieniu dłuższego czasu lokalizacji uszkodzenia w linii kablowej, wymiana linii napowietrznych na linie kablowe da oczekiwane rezultaty w zakresie ciągłości zasilania odbiorców?
Z powodu ograniczonego miejsca oraz podziemnej lokalizacji kabli, występują trudności w realizacji inwestycji związanych z rozwojem infrastruktury elektroenergetycznej, np. z przyłączaniem nowych odbiorców. Problem ten nie występuje zazwyczaj w liniach napowietrznych.
W przypadku linii kablowych istnieje konieczność wydzielenia pasa terenu nad ułożonym kablem, który może być użytkowany jedynie w ograniczonym zakresie. Obostrzenia są w tym przypadku znacznie większe niż w przypadku linii napowietrznych.
W sytuacji uszkodzenia linii kablowych, w większości przypadków istnieje konieczność wypłacenia odszkodowań właścicielom gruntów, na których doszło do awarii kabla, za zniszczenia które wystąpiły podczas usuwania uszkodzenia.
Proces kablowania sieci napowietrznych wywoła liczne procesy z obecnymi właścicielami gruntów i może się przeciągnąć na wiele lat.
W przypadku budowy linii kablowych występują poważne problemy prawne dotyczące własności gruntów, przez które kabel ma przebiegać. Do chwili ustalenia stanu prawnego wszystkich działek objętych inwestycją w zasadzie nie jest możliwe jej rozpoczęcie. Dodatkową zaletą izolowania linii jest w tym przypadku możliwość wykorzystania istniejącego słupa (-ów) linii SN czy nn, w przypadku problemów z posadowieniem nowego.
Podczas kablowania linii nn będzie istniała konieczność zaprojektowania licznych szaf rozdzielczych umożliwiających wyprowadzenie wielu przyłączy do budynków z uwzględnieniem konieczności budowy nowych przyłączy w przyszłości. Znacznie łatwiej jest zrealizować nowe przyłącze w liniach napowietrznych (rys. 3.).
Przy kablowaniu linii nn będzie istniała konieczność zmiany sposobu prowadzenia przyłączy światłowodowych oraz telekomunikacyjnych obecnie bardzo często podwieszanych na słupach linii elektroenergetycznych nn.
Przewody linii napowietrznych starzeją się znacznie wolniej niż kable elektroenergetyczne. Jest to spowodowane faktem, iż przewody linii napowietrznych nie mają własnej izolacji, natomiast w kablu występują osłony i ekrany, których właściwości izolacyjne ulegają stopniowemu pogorszeniu wraz z upływem czasu, nawet przy braku występowania czynników zewnętrznych. Proces destrukcji izolacji jest dodatkowo przyspieszany przez częste załączanie i wyłączanie kabla, podczas którego pojawiają się przepięcia oraz w przypadku przeciążania kabla.
Jak pokazują badania niezawodnościowe tańszym niż kablowanie sieci, byłoby jej izolowanie, polegające na zastąpieniu linii napowietrznych z przewodami gołymi liniami napowietrznymi z przewodami niepełnoizolowanymi (przewodami w osłonie). Rozwiązanie to także zapewnia większą ciągłość zasilania odbiorców. Należy również wspomnieć, że istnieją inne metody zwiększania ciągłości zasilania odbiorców energii elektrycznej, w wielu przypadkach znacznie tańsze niż kablowanie sieci [6]
Podsumowanie
Stan techniczny elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych może być oceniany na podstawie dwóch podstawowych kryteriów, tj. pod względem zaawansowania technicznego i technologicznego oraz pod względem stopnia zużycia wynikającego z wieloletniej eksploatacji. W pewnym zakresie kryteria te są ze sobą powiązane, ponieważ budowa lub modernizacja elementów sieci dystrybucyjnych realizowana jest najczęściej z wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań technicznych. W przypadku krajowych sieci dystrybucyjnych należy zwrócić uwagę na ich nienajlepszy stan, zarówno pod względem pierwszego, jak i drugiego kryterium. Według danych PTPiREE [21] około 60% stacji elektroenergetycznych SN/nn, ponad 70% linii napowietrznych SN oraz ponad 30% linii napowietrznych nn wybudowano ponad 25 lat temu i od chwili rozpoczęcia eksploatacji nie były one poddawane generalnym remontom, czy też modernizacjom. Jest to spowodowane wieloma czynnikami, w tym przede wszystkim barierami prawnymi oraz brakiem środków finansowych. Wiele obiektów nie ma ustanowionego prawa do służebności na gruntach, na których są zlokalizowane, co uniemożliwia przeprowadzenie modernizacji w zakresie wymagającym pozwolenia na budowę [17]. Także nasycenie sieci dystrybucyjnych automatyką elektroenergetyczną oraz zaawansowanymi układami pomiarowymi (AMI) jest znacząco za małe w stosunku do istniejących potrzeb.
W planach inwestycyjnych spółek dystrybucyjnych na najbliższe kilkadziesiąt lat powinno się uwzględnić z jednakowym priorytetem takie zagadnienia, jak [17, 19]:
działania zmierzające do ograniczenia strat energii,
zwiększenie ciągłości zasilania odbiorców z sieci dystrybucyjnych,
przystosowanie sieci dystrybucyjnych do zwiększenia nasycenia lokalnymi źródłami energii,
dostosowanie sieci dystrybucyjnych do możliwości bilansowania lokalnego,
rozbudowa automatyki zabezpieczeniowej oraz sterowniczej, a także wprowadzenie na znacznie większą skalę automatyki rozproszonej i łączników sterowanych w głębi sieci,
wprowadzenie na szeroką skalę inteligentnych systemów pomiarowych (AMI),
zwiększenie udziału prac pod napięciem, zwłaszcza w sieciach SN,
rozwój łączności i systemów przesyłania danych w celu niezawodnego sterowania i zarzadzania pracą sieci.
W powyższym kontekście położenie przez spółki dystrybucyjne tak silnego nacisku na kablowanie sieci dystrybucyjnych, z pominięciem lub odsunięciem na dalszy plan innych inwestycji, wydaje się być błędem. Zwłaszcza że celem nadrzędnym tej inwestycji ma być zmniejszenie wskaźnika SAIDI oraz SAIFI, co może prowadzić do sytuacji w których w pierwszej kolejności kablowane będą linie nowe, zasilające znaczną liczbę odbiorców, a linie stare klasyfikujące się do modernizacji, ale zasilające małą grupę odbiorców, będą planowane do skablowania w kolejnych latach. Ponadto w niekorzystnych warunkach nawet dla sieci skablowanej istnieje możliwość wystąpienia wskaźników SAIDI oraz SAIFI o dużych wartościach. Oczywiście proces kablowania jest jak najbardziej uzasadniony, ale powinien być zaplanowany i rozłożony na co najmniej kilkadziesiąt lat, aby nakłady finansowe na jego realizację nie spowodowały braku środków na pozostałe, wskazane powyżej kierunki działań modernizacyjnych sieci dystrybucyjnych. W pierwszej kolejności kablowane powinny być te ciągi liniowe, które są już w znacznym stopniu wyeksploatowane. Przed rozpoczęciem procesu kablowania sieci dystrybucyjnych należy także rozwiązać wiele problemów wskazanych w artykule.
Jak zostało to zaznaczone we wstępie do artykułu, ma on charakter dyskusyjny i w zamierzeniu Autora powinien wywołać polemikę wszystkich podmiotów zainteresowanych problemem ciągłości zasilania odbiorców energią elektryczną, co do sensowności „powszechnego” kablowania sieci dystrybucyjnych.
Literatura
Agencja Rynku Energii, Statystyka elektroenergetyki Polskiej 2005 – 2017, Warszawa 2006 – 2018
Asgarpoor S., Mathine M., Reliability evaluation of distribution systems with non-exponential down times. IEEE Transations on Power Systems, May 1997, s. 579-584
Asgarpoor S., Mathine M.J., Distribution system reliability evaluation with aging equipment. Electric Power Systems Research, Vol. 33, Issue: 2, May, 1995, p. 133-137
Bewszko T., Planowanie i eksploatacja sieci elektroenergetycznych jako wielokryterialne problemy decyzyjne. Przegląd Elektrotechniczny Nr 8/2011, s. 16-20
CEER Benchmarking Report 6.1 on the Continuity of Electricity and Gas Supply
Chojnacki A., Optimisation Of The Level Of Reliability Of Field Distribution Networks In The Context Of The Need To Provide A Reserve For Their Individual Elements, International scientific and technical conference “Progress in Applied Electrical Engineering” PAEE 2019, Kościelisko, 17 – 21.06.2019
Chojnacki A.Ł., Chojnacka K.J., Niezawodność elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce, 2018, PL ISSN 1897-2691, PL ISBN 978-83-65719-28-7
Chojnacki A.Ł., Analiza niezawodności eksploatacyjnej elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach, 2013 ISSN 1897-2691
Gładykowski F., Zagrożenie dla linii napowietrznej 15 kV ze strony drzew rosnących w pobliżu. INPE Nr 144/2011
[http://lezajsk.nstrefa.pl/elinsbud/oze/elektryka-i-energetyka - dostęp z dnia 04.04.2019
Kowalski Z., Niezawodność zasilania odbiorców energii elektrycznej. Wydawnictwa Politechniki Łódzkiej, Łódź 1992
Krzyczkowski W., Kablowanie sieci energetycznych - kosztowny projekt na wiele lat. – Publikacja internetowa: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Kablowanie-sieci-energetycznych-kosztowny-projekt-na-wiele-lat-4150347.html – dostęp z dnia 02.04.2019
Marzecki J., Modernizacja i kierunki rozwoju terenowych sieci niskiego i średniego napięcia. Przegląd Elektrotechniczny Nr 2/2019, s. 67-70
Marzecki J., Modernizacja terenowych sieci niskiego i średniego napięcia. Przegląd Elektrotechniczny Nr 3/2009, s. 196-199
Marzecki, J., Metody ekonomiczne stosowane do analizy i optymalizacji sieci rozdzielczych. Przegląd Elektrotechniczny Nr 9/2006, s. 69-74
Norma PN-EN 50341 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 1 kV
Nowak W., Szpyra W., Tarko R., Stan i potrzeby rozwojowe sieci elektroenergetycznych w procesie transformacji niskoemisyjnej w Polsce. Europejski Instytut Miedzi Copper Alliance, Wrocław 2017
Paska J., Niezawodność systemów elektroenergetycznych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2005
Sowa P., Kurpas J., Niezawodność systemu elektroenergetycznego w ujęciu regulacji jakościowej. Przegląd Elektrotechniczny Nr 11/6, s. 292-294
Sozański J., Niezawodność zasilania energią elektryczną. WNT, Warszawa 1982
Tomczykowski J., Sieci energetyczne pięciu największych operatorów. Energia elektryczna Nr 5/2015
Polskie sieci trakcyjne ze względu na zaniedbania materiałowe, konstrukcyjne oraz brak inwestycji przez szereg lat szczególnie pilnie wymagają w tej chwili działań mających na celu ich modernizację, dostosowanie...
Polskie sieci trakcyjne ze względu na zaniedbania materiałowe, konstrukcyjne oraz brak inwestycji przez szereg lat szczególnie pilnie wymagają w tej chwili działań mających na celu ich modernizację, dostosowanie do standardów międzynarodowych oraz parametrów jazdy pociągów, zgodnie z obowiązującymi w tej materii dyrektywami Unii Europejskiej.
Jaki jest cel i strategia działania Energy Group?
– Celem podstawowym jest oczywiście satysfakcja klienta i każda firma może uzyskać taki efekt w inny sposób. Dla nas najważniejsza jest jakość i dobór...
Jaki jest cel i strategia działania Energy Group?
– Celem podstawowym jest oczywiście satysfakcja klienta i każda firma może uzyskać taki efekt w inny sposób. Dla nas najważniejsza jest jakość i dobór optymalnego rozwiązania, przy czym dodatkowo staramy się zawsze być bezpośredni w kontaktach z klientem, a dzięki płaskiej strukturze firmy możemy w szybki i skuteczny sposób reagować na jego potrzeby. W większości nasi klienci z czasem stają się naszymi dobrymi znajomymi i wówczas ta satysfakcja w...
Do niedawna diagnozowanie stanu linii kablowej opierało się głównie na próbie napięciem wyprostowanym wraz z pomiarem rezystancji izolacji. Doświadczenie pokazało, że takie podejście w diagnostyce jest...
Do niedawna diagnozowanie stanu linii kablowej opierało się głównie na próbie napięciem wyprostowanym wraz z pomiarem rezystancji izolacji. Doświadczenie pokazało, że takie podejście w diagnostyce jest mało przydatne, ponieważ powstawało wiele awarii tuż po pozytywnych wynikach badań. Idealnym rozwiązaniem diagnostycznym linii kablowej byłoby nie tylko określenie stanu izolacji i zakwalifikowanie bądź nie do eksploatacji, ale także wskazanie miejsca potencjalnego uszkodzenia w izolacji.
Stale rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną na świecie wymaga budowy coraz nowszych lub modernizacji starych elektrowni, a dostarczenie jej do odbiorców końcowych – rozwoju istniejącej infrastruktury...
Stale rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną na świecie wymaga budowy coraz nowszych lub modernizacji starych elektrowni, a dostarczenie jej do odbiorców końcowych – rozwoju istniejącej infrastruktury przesyłowej oraz przesyłowo-rozdzielczej. O ile dobrze znana technologia budowy i eksploatacji linii przesyłowych najwyższych napięć nie przysparza obecnie problemów technicznych na obszarach niezaludnionych, o tyle problem pojawia się w przypadku obszarów miejskich i uprzemysłowionych. Brak...
Bardzo często w rzeczywistych instalacjach elektrycznych zdarza się, że przewody (na pewnej długości) muszą być układane obok siebie, przy czym grupy te tworzone są najczęściej przez przewody o różnych...
Bardzo często w rzeczywistych instalacjach elektrycznych zdarza się, że przewody (na pewnej długości) muszą być układane obok siebie, przy czym grupy te tworzone są najczęściej przez przewody o różnych przekrojach znamionowych żył. Wówczas, w zależności od liczby przewodów oraz kształtu układu przez nie utworzonego, następuje zmniejszenie ich obciążalności prądowej długotrwałej w stosunku do wartości prądu, jaki jest dopuszczalny długotrwale dla przewodów odosobnionych. Wobec tego, podczas projektowania...
W artykule opisano układy probiercze stosowane w badaniach napięciowych prowadzonych w produkcji kabli oraz w eksploatacji linii kablowych średniego napięcia o izolacji polimerowej. Omówiono procesy zachodzące...
W artykule opisano układy probiercze stosowane w badaniach napięciowych prowadzonych w produkcji kabli oraz w eksploatacji linii kablowych średniego napięcia o izolacji polimerowej. Omówiono procesy zachodzące w izolacji badanych kabli, zasady działania oraz podstawowe właściwości techniczne układów probierczych wytwarzających różne rodzaje napięć: przemienne o częstotliwości przemysłowej, stałe, przemienne o bardzo niskiej częstotliwości oraz oscylujące.
Przewody w sieciach i instalacjach elektrycznych niskiego napięcia dobiera się na następujące warunki:
-wytrzymałość mechaniczną,
-obciążalność długotrwałą,
-przeciążalność,
-spadek napięcia,
-warunki...
Przewody w sieciach i instalacjach elektrycznych niskiego napięcia dobiera się na następujące warunki:
-wytrzymałość mechaniczną,
-obciążalność długotrwałą,
-przeciążalność,
-spadek napięcia,
-warunki zwarciowe,
-samoczynne wyłączenie dla celów ochrony przeciwporażeniowej.
W dwuczęściowym artykule o doborze przewodów w instalacjach elektrycznych zostały opisane podstawowe zasady doboru przewodów. Zamieszczono w nich również zasady obliczania spodziewanego prądu obciążenia...
W dwuczęściowym artykule o doborze przewodów w instalacjach elektrycznych zostały opisane podstawowe zasady doboru przewodów. Zamieszczono w nich również zasady obliczania spodziewanego prądu obciążenia oraz wstępnego doboru zabezpieczeń do ochrony obwodów zasilających różne odbiorniki energii elektrycznej. Kontynuujemy tę tematykę, dlatego w tym numerze więcej miejsca poświęcimy zasadom doboru zabezpieczeń oraz projektowania właściwej selektywności działania poszczególnych stopni zabezpieczeń.
Trudno mówić o zarządzaniu majątkiem sieciowym, nie odnosząc się do zmian, które nastąpiły w polskiej energetyce. W procesie tym zostały stworzone silne grupy energetyczne, wydzielone przedsiębiorstwa...
Trudno mówić o zarządzaniu majątkiem sieciowym, nie odnosząc się do zmian, które nastąpiły w polskiej energetyce. W procesie tym zostały stworzone silne grupy energetyczne, wydzielone przedsiębiorstwa dystrybucyjne, postępuje proces liberalizacji rynku energii elektrycznej, następuje prywatyzacja energetyki, itd. Tak rewolucyjne zmiany i perspektywa nowej przyszłości wymagają od przedsiębiorstw dystrybucyjnych stworzenia strategii w zakresie zarządzania majątkiem sieciowym.
Wdrożenie nieniszczących metod diagnostycznych, prowadzonych przy napięciach innych niż wyprostowane, jest ze wszechmiar słuszne. Ograniczenia praktyczne badań napięciem o częstotliwości 50 Hz zmuszają...
Wdrożenie nieniszczących metod diagnostycznych, prowadzonych przy napięciach innych niż wyprostowane, jest ze wszechmiar słuszne. Ograniczenia praktyczne badań napięciem o częstotliwości 50 Hz zmuszają do stosowania narażeń probierczych o innych kształtach (OWTS, VLF, itp.). Ich poziomy oraz procedury ich aplikacji są różne od stosowanych przez producentów kabli i osprzętu kablowego w ramach badań typu, wyrobu lub konstruktorskich. Technologia sterowania pola elektrycznego w osprzęcie kablowym może...
W niektórych przypadkach zachodzi konieczność prowadzenia przewodów układanych równolegle, przeznaczonych do zasilania jednego odbiornika lub rozdzielnicy. Najczęściej ma to miejsce, gdy wymagany przekrój...
W niektórych przypadkach zachodzi konieczność prowadzenia przewodów układanych równolegle, przeznaczonych do zasilania jednego odbiornika lub rozdzielnicy. Najczęściej ma to miejsce, gdy wymagany przekrój pojedynczej żyły przewodu zasilającego jest większy od przekroju przewodu dostępnego w handlu, lub gdy promień gięcia jest zbyt duży. Często ten problem występuje przy projektowaniu i budowie układów zasilania awaryjnego i gwarantowanego, gdzie zastosowano źródła o dużych mocach. W niektórych przypadkach...
Kontynuujemy tematykę związaną z doborem zabezpieczeń kabli i przewodów elektrycznych (w „elektro.info” 11/2009 publikowaliśmy cz. 1. artykułu). Tym razem więcej miejsca poświęcimy zagadnieniom związanym...
Kontynuujemy tematykę związaną z doborem zabezpieczeń kabli i przewodów elektrycznych (w „elektro.info” 11/2009 publikowaliśmy cz. 1. artykułu). Tym razem więcej miejsca poświęcimy zagadnieniom związanym z selektywnością działania zabezpieczeń przy kaskadowym połączeniu dwóch wyłączników nadprądowych i różnicowoprądowych.
Vattenfall Distribution Poland w 2009 roku zainicjował badania diagnostyczne linii kablowych SN, na które składają się pomiary: tgδ oraz wyładowania niezupełne mierzone w czasie wolnozmiennego przebiegu...
Vattenfall Distribution Poland w 2009 roku zainicjował badania diagnostyczne linii kablowych SN, na które składają się pomiary: tgδ oraz wyładowania niezupełne mierzone w czasie wolnozmiennego przebiegu sinusoidalnego 0,1 Hz. Pierwszym efektem wprowadzenia nowego rodzaju zabiegu było podwyższenie jakości budowy linii kablowych SN przyjmowanych do eksploatacji, gdyż warunkiem pozytywnego ich odbioru jest uzyskanie wyników mieszczących się w określonych, dopuszczalnych granicach.
W numerze 5/09 publikowaliśmy I część artykułu, w której zostały wyjaśnione zasady doboru przewodów na długotrwałą obciążalność prądową i przeciążalność, a także ze względu na prądy zwarciowe oraz spadek...
W numerze 5/09 publikowaliśmy I część artykułu, w której zostały wyjaśnione zasady doboru przewodów na długotrwałą obciążalność prądową i przeciążalność, a także ze względu na prądy zwarciowe oraz spadek napięcia. W drugiej części artykułu zostaną wyjaśnione dalsze wymagania, jakie muszą spełnić przewody zasilające odbiornik energii elektrycznej w normalnych warunkach eksploatacji oraz w czasie pożaru.
Powszechnym sposobem wykonywania instalacji elektrycznej jest układanie przewodów w kilku stykających się ze sobą warstwach. Przy takim sposobie ułożenia przewodów, wartości prądów, które mogą płynąć przez...
Powszechnym sposobem wykonywania instalacji elektrycznej jest układanie przewodów w kilku stykających się ze sobą warstwach. Przy takim sposobie ułożenia przewodów, wartości prądów, które mogą płynąć przez nie długotrwale, są znacznie mniejsze od wartości tych prądów dla przewodów odosobnionych.
Podziemne linie kablowe mają wiele zalet w porównaniu z liniami napowietrznymi. Najważniejsze z nich to: większa pewność zasilania niezależnie od warunków pogodowych, mniejsza powierzchnia zajętych gruntów,...
Podziemne linie kablowe mają wiele zalet w porównaniu z liniami napowietrznymi. Najważniejsze z nich to: większa pewność zasilania niezależnie od warunków pogodowych, mniejsza powierzchnia zajętych gruntów, niższe koszty utrzymania, ochrona środowiska i względy estetyczne. Negatywną stroną linii kablowych jest wyższy koszt ich budowy.
W artykule przedstawiono system monitorowania dynamicznej obciążalności prądowej napowietrznych linii elektroenergetycznych 110 kV, zwany dalej DOL. System ten, oparty na pomiarze temperatury przewodu...
W artykule przedstawiono system monitorowania dynamicznej obciążalności prądowej napowietrznych linii elektroenergetycznych 110 kV, zwany dalej DOL. System ten, oparty na pomiarze temperatury przewodu oraz warunków pogodowych w miejscu zainstalowania linii, pozwala na wyznaczenie dynamicznej obciążalności linii.
Zmiany w obowiązujących przepisach znacznie wydłużyły czas niezbędny do przygotowania dokumentacji projektowej dla inwestycji budowlanych w celu uzyskania pozwolenia na budowę. Niniejszy artykuł ma na...
Zmiany w obowiązujących przepisach znacznie wydłużyły czas niezbędny do przygotowania dokumentacji projektowej dla inwestycji budowlanych w celu uzyskania pozwolenia na budowę. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie Czytelnikom schematu postępowania wraz z podaniem czasu niezbędnego do uzyskania koniecznych decyzji i pozwoleń aż do otrzymania pozwolenia na budowę dla danej inwestycji.
Jednym z podstawowych warunków bezawaryjnej eksploatacji linii kablowych WN jest zastosowanie odpowiedniej technologii układania kabli, która powinna uwzględniać: wymagania i zalecenia producenta kabla,...
Jednym z podstawowych warunków bezawaryjnej eksploatacji linii kablowych WN jest zastosowanie odpowiedniej technologii układania kabli, która powinna uwzględniać: wymagania i zalecenia producenta kabla, pełnienie nadzoru nad układaniem kabli przez przedstawiciela producenta kabla, wyposażenie wykonawcy układającego kable, organizację pracy i BHP na budowie, wymagania przyszłego użytkownika linii kablowych, warunki terenowe, warunki pogodowe panujące podczas układania kabli.
Z pierwszymi większymi pożarami kabli zetknęliśmy się z chwilą wprowadzenia do produkcji kabli z tworzyw sztucznych. Przedtem kable produkowane były w izolacji papierowej i miały powłokę metalową. Duża...
Z pierwszymi większymi pożarami kabli zetknęliśmy się z chwilą wprowadzenia do produkcji kabli z tworzyw sztucznych. Przedtem kable produkowane były w izolacji papierowej i miały powłokę metalową. Duża ilość metalu w konstrukcji kabla utrudniała jego zapalenie. Pierwszy duży pożar kabli w Polsce powstał w grudniu 1970 r. w jednej z elektrowni. Wcześniej z problemem tym zetknęli się Węgrzy i w tym czasie mieli już pewne doświadczenia. Energopomiar zajął się wyjaśnieniem przyczyny powstania tego pożaru.
Rozwój nowoczesnej telekomunikacji w sposób nieodłączny związany jest z wdrażaniem na rynek coraz to nowszych usług. Wymaga to realizacji nowatorskich inwestycji i przedsięwzięć, których celem jest m.in....
Rozwój nowoczesnej telekomunikacji w sposób nieodłączny związany jest z wdrażaniem na rynek coraz to nowszych usług. Wymaga to realizacji nowatorskich inwestycji i przedsięwzięć, których celem jest m.in. poszerzanie zasięgu sieci.
Strukturalne sieci teleinformatyczne utożsamiane są zwykle z serwerami, routerami czy różnego rodzaju przełącznikami. Niejako w ich tle funkcjonuje infrastruktura kablowa, od której wymaga się, aby zapewniała...
Strukturalne sieci teleinformatyczne utożsamiane są zwykle z serwerami, routerami czy różnego rodzaju przełącznikami. Niejako w ich tle funkcjonuje infrastruktura kablowa, od której wymaga się, aby zapewniała możliwie najszybszą transmisję sygnału i szerokie pasmo przenoszenia.
W artykule omówiono różnice w wymaganiach normatywnych stawianych mufom do kabli SN o izolacji papierowej przesycanej syciwem, określonych w wycofanej normie PN-90 E-06401 oraz wymagania określone w normie...
W artykule omówiono różnice w wymaganiach normatywnych stawianych mufom do kabli SN o izolacji papierowej przesycanej syciwem, określonych w wycofanej normie PN-90 E-06401 oraz wymagania określone w normie PN-HD 629.2 S2:2006. Przedstawiono również szczegóły nowego rozwiązania muf do ich łączenia i napraw.
Wobec różnorodności przeprowadzanych badań istnieją następujące podstawowe klasyfikacje: według PN-EN 50200: PH – ciągłości dostawy energii przez kable/przewody o przekroju żyły do 2,5 mm2. W przypadku...
Wobec różnorodności przeprowadzanych badań istnieją następujące podstawowe klasyfikacje: według PN-EN 50200: PH – ciągłości dostawy energii przez kable/przewody o przekroju żyły do 2,5 mm2. W przypadku kabli światłowodowych obowiązuje tylko graniczna średnica 20 mm, H – ciągłości dostawy energii przez kable/przewody o przekroju żyły równej lub większej niż 2,5 mm2, według DIN 4102:12: E – zgodne z normą DIN dotyczącą zachowania ciągłości dostawy energii przez zespół kablowy...
Składane schody prowadzące na strych są popularną alternatywą dla tradycyjnych schodów, które zazwyczaj zajmują bardzo dużo miejsca. W jakie konstrukcje warto zainwestować? Czym się charakteryzują?
Składane schody prowadzące na strych są popularną alternatywą dla tradycyjnych schodów, które zazwyczaj zajmują bardzo dużo miejsca. W jakie konstrukcje warto zainwestować? Czym się charakteryzują?
Konstruktorzy szaf sterowniczych stoją przed wieloma wyzwaniami: począwszy od międzynarodowej presji konkurencyjnej i niedoboru wykwalifikowanych pracowników, po rosnące koszty pracy i materiałów. Stosunkowo...
Konstruktorzy szaf sterowniczych stoją przed wieloma wyzwaniami: począwszy od międzynarodowej presji konkurencyjnej i niedoboru wykwalifikowanych pracowników, po rosnące koszty pracy i materiałów. Stosunkowo niewiele można zrobić, aby wpłynąć na te aspekty, dlatego coraz częściej w centrum uwagi znajduje się produkcja własna ze wszystkimi procesami i strukturami, a także ogólna struktura kosztów.
Kompatybilność elektromagnetyczna kabli elektrycznych jest kluczowym parametrem, który charakteryzuje sposób stosowania i użytkowania danych kabli do wzajemnej współpracy kilku urządzeń elektrycznych zestawionych...
Kompatybilność elektromagnetyczna kabli elektrycznych jest kluczowym parametrem, który charakteryzuje sposób stosowania i użytkowania danych kabli do wzajemnej współpracy kilku urządzeń elektrycznych zestawionych w całość. Prawidłowe funkcjonowanie urządzeń może być zapewnione tylko i wyłącznie wtedy, gdy zakłócenia generowane przez otoczenie będą skutecznie blokowane. Generowane spodziewane zakłócenia elektromagnetyczne przez wyposażenie otaczające kable muszą zatem być w odpowiedni sposób odseparowane.
Dzięki kopii zapasowej możesz wykonać kopię całej zawartości swojego komputera. W ten sposób nie stracisz swoich plików i programów. Istnieją różne typy pamięci zewnętrznych z oddzielną funkcją tworzenia...
Dzięki kopii zapasowej możesz wykonać kopię całej zawartości swojego komputera. W ten sposób nie stracisz swoich plików i programów. Istnieją różne typy pamięci zewnętrznych z oddzielną funkcją tworzenia kopii zapasowych. Czytaj dalej i dowiedz się, który z nich może odpowiadać Twoim potrzebom!
Na początku 2024 roku firma BayWa r.e. Solar Systems zrobiła kolejny duży krok w rozwoju działalności na polskim rynku, otwierając nowy magazyn w Gdańsku. Jego powierzchnia to
25 000 m kw., co łącznie...
Na początku 2024 roku firma BayWa r.e. Solar Systems zrobiła kolejny duży krok w rozwoju działalności na polskim rynku, otwierając nowy magazyn w Gdańsku. Jego powierzchnia to
25 000 m kw., co łącznie daje ponad 45 tys. m kw. powierzchni magazynowej BayWa r.e. Solar Systems w Polsce.
Dzięki takim złączkom od firmy WAGO ELWAG naprawienie lub przedłużenie przewodu jest tak proste jak nigdy dotąd! Za ich pomocą można nawet w najmniejszych przestrzeniach – szybko i bez użycia narzędzi...
Dzięki takim złączkom od firmy WAGO ELWAG naprawienie lub przedłużenie przewodu jest tak proste jak nigdy dotąd! Za ich pomocą można nawet w najmniejszych przestrzeniach – szybko i bez użycia narzędzi – połączyć przewody o przekroju od 0,75 do 4 mm kw. Wystarczy po prostu odizolować końcówkę przewodu i bez użycia jakichkolwiek narzędzi wsunąć ją do złączki – i bezpieczne połączenie gotowe.
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych harmonicznych, można wykorzystać różne rozwiązania. Uzależnione są one od takich czynników jak: moc zapotrzebowana w zakładzie, sztywność sieci zasilającej,...
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych harmonicznych, można wykorzystać różne rozwiązania. Uzależnione są one od takich czynników jak: moc zapotrzebowana w zakładzie, sztywność sieci zasilającej, moc odbiorników czy budowa samej instalacji elektroenergetycznej. Dobór konkretnego rozwiązania powinien opierać się na analizie układu zasilającego zakład, reżimu pracy i zainstalowanych odbiorników. Bardzo ważnym punktem doboru jest wykonanie pomiarów Jakości Energii Elektrycznej i ich prawidłowa...
Magazyny energii mogą być źródłem zasilania tylko wtedy gdy są sprawne. Systemy umożliwiające pracę urządzeń w przypadku awarii zasilania są zróżnicowane od małych urządzeń UPS do baterii akumulatorów...
Magazyny energii mogą być źródłem zasilania tylko wtedy gdy są sprawne. Systemy umożliwiające pracę urządzeń w przypadku awarii zasilania są zróżnicowane od małych urządzeń UPS do baterii akumulatorów zapewniających zasilanie całych zakładów. Jest zatem sprawą kluczową, aby systemy zasilania awaryjnego same działały bez zarzutu. Bezpieczniki produkowane przez firmę SIBA zabezpieczają urządzenia, które w przypadku awarii zasilania dostarczają energię kluczowym odbiorom.
Niniejszy artykuł zawiera informacje o projektowaniu schematów elektrycznych i używaniu oprogramowania wspomagającego projektowanie w branży elektrycznej i automatyce.
Niniejszy artykuł zawiera informacje o projektowaniu schematów elektrycznych i używaniu oprogramowania wspomagającego projektowanie w branży elektrycznej i automatyce.
W związku z dynamicznym rozwojem farm fotowoltaicznych rośnie zapotrzebowanie na prawidłowe pomiary impedancji pętli zwarcia na odcinku inwerter-transformator nn/SN. Z pomocą przychodzi Sonel MZC-340-PV...
W związku z dynamicznym rozwojem farm fotowoltaicznych rośnie zapotrzebowanie na prawidłowe pomiary impedancji pętli zwarcia na odcinku inwerter-transformator nn/SN. Z pomocą przychodzi Sonel MZC-340-PV – pierwszy na świecie miernik przeznaczony do pomiarów impedancji pętli zwarcia w sieciach o napięciach dochodzących aż do 900 V AC, z kategorią pomiarową CAT IV 1000 V.
Wyładowania atmosferyczne jako nieodłączny element burz stanowią poważne zagrożenie dla ludzi oraz infrastruktury. Aby zminimalizować ryzyko strat spowodowanych przez wyładowania atmosferyczne, można skutecznie...
Wyładowania atmosferyczne jako nieodłączny element burz stanowią poważne zagrożenie dla ludzi oraz infrastruktury. Aby zminimalizować ryzyko strat spowodowanych przez wyładowania atmosferyczne, można skutecznie zabezpieczać wszelkiego rodzaju obiekty, projektując i montując instalację odgromową zgodną z obowiązującymi przepisami.
Elektroklub jest programem partnerskim dla klientów wybranych hurtowni elektrotechnicznych, który powstał we współpracy z trzema producentami z tej branży: Philips, NKT i Schneider Electric. Obecnie trwa...
Elektroklub jest programem partnerskim dla klientów wybranych hurtowni elektrotechnicznych, który powstał we współpracy z trzema producentami z tej branży: Philips, NKT i Schneider Electric. Obecnie trwa w nim wiosenna promocja, w której można wygrać supernagrody!
Chcesz zwiększyć wydajność swojej instalacji fotowoltaicznej? Pomyśl o inwerterach hybrydowych. Dowiedz się, czym są te urządzenia, jakie korzyści płyną z ich wykorzystania i dlaczego to właśnie one są...
Chcesz zwiększyć wydajność swojej instalacji fotowoltaicznej? Pomyśl o inwerterach hybrydowych. Dowiedz się, czym są te urządzenia, jakie korzyści płyną z ich wykorzystania i dlaczego to właśnie one są przyszłością zrównoważonej energetyki.
Firma CSI S.A. poszerza ofertę komputerów Mini PC o nowy produkt z serii PICO-SEMI od AAEON. Komputer PICO-EHL4-SEMI jest dostępny w dwóch wersjach procesorowych: Intel® Celeron® J6412 o mocy 10 W i Intel®...
Firma CSI S.A. poszerza ofertę komputerów Mini PC o nowy produkt z serii PICO-SEMI od AAEON. Komputer PICO-EHL4-SEMI jest dostępny w dwóch wersjach procesorowych: Intel® Celeron® J6412 o mocy 10 W i Intel® Celeron® N6210 o mocy 6,5 W.
Już wkrótce gama produktów z firmy Ewimar, zostanie wzbogacona o nowe produkty ochrony przeciwprzepięciowej, dedykowane do linii zasilających, linii pomiarowych oraz transmisyjnych.
Już wkrótce gama produktów z firmy Ewimar, zostanie wzbogacona o nowe produkty ochrony przeciwprzepięciowej, dedykowane do linii zasilających, linii pomiarowych oraz transmisyjnych.
Nowoczesne technologie doprowadziły do wyraźnej transformacji sektora budownictwa, szczególnie w kwestii poprawy efektywności energetycznej. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i zmian klimatycznych...
Nowoczesne technologie doprowadziły do wyraźnej transformacji sektora budownictwa, szczególnie w kwestii poprawy efektywności energetycznej. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i zmian klimatycznych optymalizacja zużycia energii staje się priorytetem. Jednym z ważniejszych kroków prowadzących do obniżenia klasy energetycznej budynków jest wprowadzenie świadectwa energetycznego i nowoczesnych instalacji elektrycznych.
Fronius zapewnia optymalne bezpieczeństwo i wysoki stopień zużycia energii na potrzeby własne w produkcji energii słonecznej – wszystko dzięki wysokiej jakości falownikom, do których dołącza teraz Fronius...
Fronius zapewnia optymalne bezpieczeństwo i wysoki stopień zużycia energii na potrzeby własne w produkcji energii słonecznej – wszystko dzięki wysokiej jakości falownikom, do których dołącza teraz Fronius GEN24.
Odnawialne źródła energii (OZE) odgrywają kluczową rolę w globalnych wysiłkach na rzecz zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednym z wyzwań związanych z efektywnym wykorzystaniem...
Odnawialne źródła energii (OZE) odgrywają kluczową rolę w globalnych wysiłkach na rzecz zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednym z wyzwań związanych z efektywnym wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych jest gromadzenie i przesyłanie wyprodukowanej energii elektrycznej. W tym kontekście technologia cable pooling zyskuje na znaczeniu, umożliwiając zoptymalizowane zarządzanie przesyłem energii elektrycznej ze źródeł OZE.
Oświetlenie LED cieszy się ogromną popularnością i nie ma w tym nic dziwnego, jeśli weźmie się pod lupę wszystkie jego zalety. Żarówki LED są wykorzystywane zarówno w warunkach domowych, jak i na zewnątrz,...
Oświetlenie LED cieszy się ogromną popularnością i nie ma w tym nic dziwnego, jeśli weźmie się pod lupę wszystkie jego zalety. Żarówki LED są wykorzystywane zarówno w warunkach domowych, jak i na zewnątrz, mają różne rozmiary, dzięki czemu można je dopasować do praktycznie każdego rodzaju lamp, są energooszczędne, a to tylko kilka z wielu ich zalet. Na co zwracać uwagę przy zakupie tego rodzaju żarówek i jak dopasować ich parametry do swoich potrzeb?
Przeprowadzenie remontu to drogie i wymagające zadanie. Niemalże wszystkie wykonywane prace zmuszają zainteresowanych do podejmowania poważnych i przemyślanych decyzji finansowych. Mogą to jednak ułatwić...
Przeprowadzenie remontu to drogie i wymagające zadanie. Niemalże wszystkie wykonywane prace zmuszają zainteresowanych do podejmowania poważnych i przemyślanych decyzji finansowych. Mogą to jednak ułatwić niektóre produkty bankowe. O których z nich mowa? Tego lepiej dowiedzieć się jeszcze przed rozpoczęciem prac budowalnych.
Panele fotowoltaiczne są coraz bardziej popularne. W dobie rosnących cen energii wiele osób ceni sobie niezależność od zewnętrznych dostawców prądu, oszczędność, jaką daje fotowoltaika oraz to, że jest...
Panele fotowoltaiczne są coraz bardziej popularne. W dobie rosnących cen energii wiele osób ceni sobie niezależność od zewnętrznych dostawców prądu, oszczędność, jaką daje fotowoltaika oraz to, że jest to ekologiczne źródło energii. Montaż paneli fotowoltaicznych na działce lub dachu domu ma jeszcze jedną zaletę – w przypadku sprzedaży nieruchomości podnosi jej wartość.
Apator SA we współpracy z TAURON Dystrybucja SA uruchomił magazyn energii służący do stabilizacji parametrów pracy sieci dystrybucyjnej niskiego napięcia. To kolejny projekt realizowany przez toruńskiego...
Apator SA we współpracy z TAURON Dystrybucja SA uruchomił magazyn energii służący do stabilizacji parametrów pracy sieci dystrybucyjnej niskiego napięcia. To kolejny projekt realizowany przez toruńskiego producenta dla krajowych Operatorów Sieci Dystrybucji, którzy poszukują skutecznych rozwiązań technicznych do bilansowania sieci oraz redukcji nadmiernych obciążeń w szczytach produkcji energii z odnawialnych źródeł.
Jak wykazano w różnych testach, nie tylko na uczelniach technicznych w Polsce, duży procent ograniczników przepięć (SPD) dostępnych na rynku nie spełnia parametrów deklarowanych w kartach katalogowych....
Jak wykazano w różnych testach, nie tylko na uczelniach technicznych w Polsce, duży procent ograniczników przepięć (SPD) dostępnych na rynku nie spełnia parametrów deklarowanych w kartach katalogowych. Dodatkowo w różnych materiałach marketingowych również można znaleźć nie zawsze pełne informacje na temat wymagań stawianych SPD, co nie pomaga w właściwym doborze odpowiedniego modelu do aplikacji. W tym artykule postaramy się przybliżyć najważniejsze zagadnienia, które pozwolą dobrać bezpieczne ograniczniki...
System drukujący Thermomark E to całkowita nowość na rynku oznaczania. Jest to modułowy system do automatyzacji produkcji oznaczników łączący ze sobą etap drukowania i montażu różnych materiałów w jednym...
System drukujący Thermomark E to całkowita nowość na rynku oznaczania. Jest to modułowy system do automatyzacji produkcji oznaczników łączący ze sobą etap drukowania i montażu różnych materiałów w jednym cyklu roboczym. Rozwiązanie to umożliwia proste i bardzo wydajne oznaczanie przemysłowe, dzięki czemu efektywność naszej produkcji może wzrosnąć diametralnie.
Najnowsze przemysłowe drukarki etykiet stworzone zostały z myślą o profesjonalistach, dla których ważna jest jakość, niezawodność oraz trwałość tworzonych oznaczeń. P‑touch E100VP, P-touch E300VP i P-touch...
Najnowsze przemysłowe drukarki etykiet stworzone zostały z myślą o profesjonalistach, dla których ważna jest jakość, niezawodność oraz trwałość tworzonych oznaczeń. P‑touch E100VP, P-touch E300VP i P-touch E550WVP to przenośne i szybkie urządzenia, które oferują specjalne funkcje do druku najpopularniejszych typów etykiet. Urządzenia pozwalają na szybkie i bezproblemowe drukowanie oznaczeń kabli, przewodów, gniazdek elektrycznych, przełączników oraz paneli krosowniczych.
Wiele ostatnio mówi się o poprawie efektywności energetycznej oraz energii odnawialnej w kontekście redukcji gazów cieplarnianych i rosnących kosztów energii. W silnie konkurencyjnym otoczeniu przedsiębiorstwa...
Wiele ostatnio mówi się o poprawie efektywności energetycznej oraz energii odnawialnej w kontekście redukcji gazów cieplarnianych i rosnących kosztów energii. W silnie konkurencyjnym otoczeniu przedsiębiorstwa wykazują dużą determinację do zmian prowadzących do optymalizacji kosztów, co zapewnić ma im zachowanie przewagi konkurencyjnej, wynikającej np. z przyjętej strategii przewagi kosztowej.
Inteligentny dom często mylony jest z budynkiem pasywnym. Należy jednak pamiętać, że nie można tych dwóch pojęć stosować zamiennie. Samo zastosowanie smart home i innych komponentów automatyki nie czyni...
Inteligentny dom często mylony jest z budynkiem pasywnym. Należy jednak pamiętać, że nie można tych dwóch pojęć stosować zamiennie. Samo zastosowanie smart home i innych komponentów automatyki nie czyni z tradycyjnego domu budynku pasywnego. Niewątpliwie jednak należy pamiętać, że elementy automatyki budynkowej są składową pasywnych budowli i nawet zwykłe mieszkanie potrafią uczynić bardziej oszczędnym i ekologicznym.
Stres to jedna z rzeczy, z którą mierzymy się wszyscy, niemal każdego dnia. W domu, w pracy, niekiedy podczas podróży. Istnieje wiele zawodów, związanych z wysokim poziomem stresu. Bardzo istotna jest...
Stres to jedna z rzeczy, z którą mierzymy się wszyscy, niemal każdego dnia. W domu, w pracy, niekiedy podczas podróży. Istnieje wiele zawodów, związanych z wysokim poziomem stresu. Bardzo istotna jest wtedy odporność psychiczna osoby zatrudnionej na danym stanowisku. To cecha, jaką doceni wielu pracodawców. Dowiedzmy się więc, w jakich kategoriach zawodowych jest ona szczególnie istotna i jak może wpłynąć na Twoją karierę!
Firma SMA istnieje na rynku już od 40 lat. W ofercie producenta znajdują się falowniki do zastosowań domowych, biznesowych, komercyjnych, a także do dużych projektów.
Firma SMA istnieje na rynku już od 40 lat. W ofercie producenta znajdują się falowniki do zastosowań domowych, biznesowych, komercyjnych, a także do dużych projektów.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.elektro.info.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.elektro.info.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.