Aktualne procedury przyłączenia nowych podmiotów do sieci elektroenergetycznej

Podstawą przyłączania odbiorców do sieci, projektowania i rozbudowy obiektów liniowych, jakimi są sieci elektroenergetyczne są następujące akty prawne:

1. Ustawa Prawo energetyczne [1],
2. Kodeks Postępowania Administracyjnego [2],
3. Ustawa Prawo budowlane [3],
4. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [4],
5. Ustawa o gospodarce nieruchomościami [5],
6. Ustawa o drogach publicznych [6].

Procedury prawne przyłączania grupy budynków mieszkalnych do sieci elektroenergetycznej

Przyłączanie obiektów do sieci elektroenergetycznej uregulowane jest przede wszystkim przez Ustawę Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r. (DzU2012.1059 j.t. z późniejszymi zmianami). Ustawa ta określa zasady kształtowania polityki energetycznej państwa, zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, oraz działalności przedsiębiorstw elektroenergetycznych, a także określa organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami oraz energią [1].

Dostarczanie energii elektrycznej odbiorcy możliwe jest po uprzednim przyłączeniu odbiorcy do sieci elektroenergetycznej oraz zawarciu umowy świadczenia usług sprzedaży i dystrybucji energii. Najważniejszy zapis, z punktu widzenia przyłączanych odbiorców, w ustawie Prawo energetyczne znajduje się w artykule 7 i stanowi o obowiązku zawierania umów o przyłączenie do sieci przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem energii z podmiotami, które chcą podłączyć się do sieci elektroenergetycznej.

Obowiązek przyłączenia musi być (i jest) realizowany na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki dostarczania energii, a podmioty ubiegające się o przyłączenie spełniają warunki przyłączenia do sieci i odbioru.

Dlatego też, podmiot ubiegający się o przyłączenie powinien zgłosić się do przedsiębiorstwa dystrybucji energii, zwanego w dalszej części Operatorem Systemu Dystrybucyjnego (OSD), działającego (posiadającego sieć dystrybucyjną) na właściwym dla podmiotu obszarze, w celu złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, tzw. warunków przyłączenia.

Składany wniosek o przyłączenie obiektu do sieci elektroenergetycznej powinien zawierać następujące elementy:

• nazwę podmiotu podłączanego;
• określenie mocy przyłączeniowej;
• przewidywane roczne zużycie energii elektrycznej;
• przewidywany termin rozpoczęcia dostarczania energii elektrycznej.

Do wniosku o określenie warunków przyłączenia należy również dołączyć:

• dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu,
• plan zabudowy lub szkic sytuacyjny określający usytuowanie obiektu względem istniejącej sieci oraz usytuowanie innych obiektów.

Nieodłącznym i ważnym elementem, na który należy zwrócić uwagę przy składaniu wniosku o określenie warunków przyłączenia, jest wybór grupy przyłączeniowej, która to określa moc przyłączeniową i napięcie, na jakim podmiot zostanie przyłączony do istniejącej sieci elektroenergetycznej.

Podział na grupy przyłączeniowe określony został Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego [7], a charakterystyka poszczególnych grup została przedstawiona w tabeli 1.

Zgodnie z artykułem 7 Prawa energetycznego [1] przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane do przyłączenia podmiotu do sieci, ale pod warunkiem, że istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci.

Określony w Rozporządzeniu [7] termin wydania warunków przyłączenia został wyznaczony na 14 dni od dnia złożenia wniosku przez wnioskodawcę przyłączanego do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV. Warunki przyłączeniowe wydane przez Operatora Systemu Elektroenergetycznego ważne są przez dwa lata od dnia ich doręczenia i w tym czasie stanowią one zobowiązanie przedsiębiorstwa do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej.

Przepisy nie regulują jednoznacznie sytuacji, gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówi podmiotowi przyłączenia do sieci. Jest to zależne od konkretnego przypadku i zależne od przedsiębiorstwa energetycznego. Jednakże, jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi przyłączenia (zawarcia umowy), zobowiązane jest do niezwłocznego powiadomienia Prezesa Urzędu Energetyki oraz zainteresowanego podmiotu o zaistniałej sytuacji, podając informację o powodach odmowy. Powodami odmowy mogą być:

• aspekt techniczny, wynikający najczęściej z braku możliwości dotrzymania wymaganych parametrów jakościowych energii elektrycznej dostarczanej do odbiorcy lub gdy podłączenie nowego odbiorcy spowodowałoby znaczne przeciążenie istniejącej sieci,
• aspekt ekonomiczny – przyczyna bardzo często występująca w rejonach, gdzie podłączany jest tylko jeden odbiorca i nie ma możliwości rozwoju sieci i podłączania nowych podmiotów.

Przedsiębiorstwo energetyczne może także odmówić przyłączenia podmiotu w normalnym trybie, warunkując możliwość przyłączenia podmiotu od poniesienia przez niego kosztów (ustalanych indywidualnie zależnie od potrzeby przebudowy/rozbudowy istniejącej sieci potrzebnej do podłączenia nowego odbiorcy).

W przypadku wydania warunków przyłączenia, zależnie od tego, w jakim miejscu podłączany będzie obiekt, przedsiębiorstwo energetyczne może:

• podłączyć podmiot za opłatą podstawową (standardową), wynikającą z opłaty za moc przyłączeniową (przyłącze do 200 mb),
• podłączyć podmiot za opłatą podstawową + opłata dodatkowa. Opłata dodatkowa wynika z konieczności poniesienia dodatkowych kosztów przyłącza powyżej 200 mb, a jej wysokość uzależniona jest od dodatkowej długości przyłącza (opłata dodatkowa za każdy metr powyżej 200 mb przyłącza),
• podłączyć podmiot (podmioty) za opłatą podstawową, (przyłącze powyżej 200 mb) w przypadku, gdy przedsiębiorstwo uzna, że na chwilę obecną nie jest to ekonomicznie uzasadnione, ale teren jest rozwojowy i w najbliższym czasie mogą w pobliżu podłączać się nowi odbiorcy.

Za przyłączenie podmiotów zakwalifikowanych do IV, V oraz do VI grupy, przyłączanych do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV, pobiera się opłatę standardową, która stanowi iloczyn stawki opłaty za przyłączenie (określonej w „Taryfie dla usług dystrybucji energii elektrycznej”) oraz wielkości mocy przyłączeniowej określonej w umowie o przyłączenie, z zastrzeżeniem długości przyłącza (do 200 mb).

W nakładach kosztów przyłączeniowych (zgodnie z Prawem energetycznym [1]), o których mowa w art. 7 ust. 8 ustawy, uwzględnia się wydatki ponoszone na:

• wykonanie prac projektowych i geodezyjnych,
• uzgodnienia dokumentacji,
• uzyskanie pozwoleń na budowę,
• zakup materiałów do budowy odcinków sieci służących do przyłączenia podmiotów do sieci z uwzględnieniem długości tych odcinków,
• roboty budowlano-montażowe wraz z nadzorem,
• wykonanie niezbędnych prób,
• koszty uzyskania praw do nieruchomości oraz zajęcia terenów niezbędnych do budowy lub eksploatacji urządzeń,
• wydatki ponoszone na budowę odcinków sieci, od miejsca przyłączenia do miejsca rozgraniczenia własności instalacji, urządzeń lub sieci, określonych w umowie o przyłączenie do sieci.

Przyłączany podmiot ma oczywiście prawo wyboru rodzaju przyłącza (kablowego lub napowietrznego), o ile wybrany przez ten podmiot rodzaj przyłącza jest możliwy do realizacji ze względów technicznych.

W przypadku, gdy przyłączenie podmiotu do sieci elektroenergetycznej wymaga budowy przyłącza o długości ponad 200 mb, podmiot ten musi ponieść dodatkową opłatę wynikającą z budowy przyłącza. Koszty te, przy niewielkich mocach przyłączeniowych, mogą być wielokrotnie wyższe od opłaty podstawowej. Na przykład przy mocy przyłączeniowej P = 20 kW i realizacji przyłącza w postaci linii kablowej, na terenie działalności spółki PGE Dystrybucja Oddział Białystok, przy długości przyłącza l = 230 mb wysokość opłaty dodatkowej przekracza wysokość opłaty podstawowej. Kolejnym ograniczeniem związanym przyłączaniem podmiotów zlokalizowanych w „oddali” od istniejącej infrastruktury energetycznej są aspekty wynikające z jakości dostarczanej energii elektrycznej. Konieczność rozbudowy infrastruktury energetycznej obejmującej budowę stacji transformatorowej SN/nn, linie SN oraz nn może generować dodatkowe koszty związane z przyłączeniem do sieci i wybiegające poza opłatę wynikającą z mocy przyłączeniowej.

Dlatego też przy składaniu wniosków o wydanie warunków przyłączenia obiektów „oddalonych” od istniejącej infrastruktury, warto wykazać, że dany obszar, na którym planowana jest inwestycja, jest obszarem rozwojowym o dużym potencjale w zakresie użytkowania energii elektrycznej. Można to zrealizować składając jednocześnie do spółki dystrybucyjnej kilka wniosków o wydanie warunków przyłączenia podmiotów znajdujących się w danej lokalizacji. Wówczas przedsiębiorstwo energetyczne realizujące przyłączenie podmiotu do sieci może potraktować koszty związane z budową linii elektroenergetycznej (kablowej lub napowietrznej) jako inwestycję w infrastrukturę sieciową, a nie jako realizacja przyłącza elektroenergetycznego. Wówczas przyłączany podmiot poniesie jedynie koszty wynikające z podstawowej opłaty przyłączeniowej, nie ponosząc kosztów związanych z realizacją długiego (ponad 200 m) przyłącza.

Wynika to wprost z definicji przyłącza [8], w której przyłącze służy do połączenia urządzeń, instalacji lub sieci podmiotu, z pozostałą częścią sieci przedsiębiorstwa energetycznego. Budowa długich „równoległych” przyłączy do przyłączenia kilku podmiotów w danej lokalizacji jest działaniem nieracjonalnym. Dlatego też przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem energii jest obowiązane zapewnić realizację oraz finansowanie rozbudowy sieci, na potrzeby przyłączania podmiotów ubiegających się o przyłączenie.

Przedsiębiorstwo energetyczne wystawiając warunki przyłączeniowe przesyła również propozycję umowy przyłączeniowej, po podpisaniu której może ono rozpocząć procedurę realizacji przyłączenia.

W umowie przyłączeniowej powinny się znaleźć co najmniej poniższe elementy [1]:

• termin realizacji przyłączenia,
• wysokość opłaty za przyłączenie,
• miejsce rozgraniczenia własności przedsiębiorstwa i podmiotu,
• zakres prac niezbędnych do przyłączenia podmiotu,
• wymagania dotyczące lokalizacji układu pomiarowego,
• wymagania dotyczące parametrów układu pomiarowego,
• harmonogram przyłączenia podmiotu,
• warunki udostępnienia przedsiębiorstwu energetycznemu nieruchomości będącej własnością podmiotu w celu budowy lub rozbudowy sieci niezbędnej do podłączenia podmiotu,
• termin zawarcia umowy, na podstawie której nastąpi dostarczenie energii,
• moc przyłączeniową,
• odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy,
• zakres obowiązywania umowy,
• warunki jej rozwiązania.

Po podpisaniu umowy przyłączeniowej przedsiębiorstwo energetyczne zaczyna proces związany z przyłączeniem. Po wpłaceniu zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie (czasem nie jest wymagana) zostaje uruchomiona procedura związana z podłączeniem odbiorców, polegająca m.in. na zleceniu opracowania dokumentacji projektowej dla biura projektowego, które musi opracować dokumentację techniczną i prawną, pozwalającą zgodnie z obowiązującym prawem wykonać prace budowlane związane z realizacją przyłączenia nowego podmiotu do sieci elektroenergetycznej.

Podsumowanie

Wstępne procedury związane z realizacją przyłączania nowego podmiotu do sieci elektroenergetycznej nie są mocno skomplikowane. Z punktu widzenia przyszłego odbiorcy wymagane jest tylko złożenie prawidłowo wypełnionego wniosku o wydanie warunków przyłączenia i po zaakceptowaniu warunków przedstawionych przez przedsiębiorstwo energetyczne podpisanie umowy przyłączeniowej. Jednak w przypadku przyłączenia podmiotów „oddalonych” od istniejącej infrastruktury elektroenergetycznej, znajomość przepisów dotyczących działalności i obowiązków przedsiębiorstw energetycznych umożliwia znaczne obniżenie kosztów związanych z opłatami przyłączeniowymi. Możliwe jest przeniesienie kosztów związanych z niezbędną rozbudową infrastruktury energetycznej na przedsiębiorstwo energetyczne odpowiedzialne za dostarczanie energii elektrycznej dla przyszłego odbiorcy.

Literatura

1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (DzU2012.1059 j.t., z późniejszymi zmianami).
2. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania administracyjnego (DzU2013.267 j.t., z późniejszymi zmianami).
3. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (DzU2013.1409 j.t., z późniejszymi zmianami).
4. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (DzU2012.647 j.t., z późniejszymi zmianami).
5. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (DzU2010.102.651 j.t., Dz.U.2014.518 j.t.).
6. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (DzU2013.260 j.t., z późniejszymi zmianami).
7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (DzU2007.93.623).
8. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (DzU2013.1200 j.t.).

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!