Nowoczesna i bezpieczna rozdzielnica
Nowoczesna i bezpieczna rozdzielnica, fot. WAGO
Każda rozdzielnica elektryczna w budynku mieszkalnym musi przede wszystkim gwarantować bezpieczeństwo obsługi i zostać wykonana zgodnie z obowiązującymi normami przedmiotowymi. Współczesny inwestor oczekuje również implementacji systemów automatyki, możliwości łatwej rozbudowy instalacji w przyszłości i jej rozszerzenia o nowe funkcje, a także estetyki wykonania.
Współczesne rozdzielnice elektryczne są projektowane i montowane z wykorzystaniem coraz większego zakresu rozwiązań stosowanych wcześniej w rozdzielnicach przemysłowych. Standardy przemysłowe obejmują cały szereg elementów pozwalających na uporządkowanie i estetyczne oprzewodowanie rozdzielnicy. Są to m.in.: złączki listwowe, korytka grzebieniowe, opaski kablowe i oznaczniki. Elementy te pozwalają w łatwy sposób zapanować nad rozbudowaną instalacją.
Projekt
Aby wykonać estetyczną, bezpieczną i funkcjonalną rozdzielnicę, trzeba zacząć od opracowania projektu. Czas poświęcony na wykonanie projektu rozdzielnicy zaoszczędzimy później na etapie jej wykonania, oprzewodowania i późniejszego serwisowania czy rozbudowy. Ze względu na dużą konkurencję cenową na rynku i presję czasu, znaczna część elektryków wykonuje rozdzielnice w pośpiechu, a w konsekwencji często nieestetycznie, bez profesjonalnego opisu i przejrzystej dokumentacji. Niestety, taka rozdzielnica zazwyczaj nie uwzględnia możliwości późniejszego serwisu lub rozbudowy instalacji, czy też doposażenia jej w nowe systemy.
Tymczasem zasadnicza różnica pomiędzy współczesną sytuacją rynkową, a tą sprzed kilku, kilkunastu lat tkwi w oczekiwaniach inwestorów. Obecnie, nawet gdy inwestor decyduje się na klasyczną instalację (bez automatyki), to rozważa przynajmniej częściową automatyzację domu w niedalekiej przyszłości. W efekcie taki inwestor jest gotów za kilka lat całkowicie zmienić np. przeznaczenie lub układ pomieszczeń, zainstalować dodatkowe odbiorniki lub urządzenia. Co to oznacza z punktu widzenia rozdzielnicy i instalacji? W praktyce, jeszcze kilka lat temu rozdzielnica elektryczna, która została zamknięta przez instalatora, nie była otwierana przez wiele lat i pracowała aż do generalnego remontu budynku. Dziś musi być przygotowana na zmiany przez cały okres eksploatacji budynku. Na szczęście wiele aspektów można przewidzieć na podstawie własnego doświadczenia, wyprzedzając niejako oczekiwania klienta, czy wręcz na etapie projektowania instalacji wskazanie mu, jakich elementów może potrzebować teraz i w przyszłości.
Podczas projektowania rozdzielnicy i przygotowania dokumentacji warto posiłkować się narzędziami wspomagającymi projektowanie. W naszym przypadku doskonałym wyborem będzie darmowy konfigurator Smart Designer. Narzędzie WAGO pozwala na wykonanie projektu listwy zaciskowej do rozdzielnicy i wizualizacji 3D, którą można pokazać klientowi i dołączyć do przekazanej mu dokumentacji. Zaprojektowanie listwy w Smart Designerze nie zabiera dużo czasu, a daje dodatkowe narzędzie do rozmowy z klientem. Poza tym w Smart Designer można zapamiętać kilka projektów rozdzielnic do różnych, najczęściej przez nas wykonywanych rodzajów inwestycji (np. mieszkanie dwu-, trzy-, czeropokojowe, dom 100, 150, 200 m2 – z prostszą/bardziej zaawansowaną automatyką itp.), które później potraktujemy jako bazę. Dzięki temu nie musimy projektować rozdzielnicy od nowa, tylko adaptujemy ją pod potrzeby konkretnego klienta, co zajmuje znacznie mniej czasu. Pamiętajmy natomiast, że oszczędność czasu przy oprzewodowaniu i serwisowaniu takiej rozdzielnicy pozostaje za każdym razem taka sama. Posiadanie własnej, gotowej bazy projektów rozdzielnic może być szczególnie przydatne, jeśli wykonujemy np. zlecenie na rynku deweloperskim i przygotowujemy kilkadziesiąt identycznych instalacji w mieszkaniach!
Cechy współczesnych instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych, które wpływają na konstrukcję rozdzielnic:
- systemy automatyki budynkowej i „inteligentnego domu”,
- łatwe wykonywanie pomiarów (kiedyś całkiem pomijane, dziś zapisy prawne o pomiarach coraz częściej są wykonywane regularnie ze względu na wymogi ubezpieczycieli, większą świadomość inwestorów i większe skomplikowanie instalacji,
- możliwość rozbudowy instalacji w przyszłości,
- konieczność serwisowania instalacji.
Współczesna rozdzielnica
W praktyce współczesna rozdzielnica budynkowa „żyje”. Instalator, który ją wykonał, coraz częściej ją otwiera, serwisuje, zmienia układy połączeń. Dlatego niezwykle ważne jest zapewnienie funkcjonalności pozwalającej na wygodną eksploatację już na etapie projektowania i montażu rozdzielnicy. I tu właśnie zaznacza się coraz bardziej na rynku trend polegający na przenoszeniu rozwiązań sprawdzonych w przemyśle na grunt instalacji budynkowych. Systemy automatyki zarezerwowane niegdyś do zarządzania skomplikowanymi ma maszynami i automatami w fabrykach, dziś odpowiadają również za utrzymanie komfortowej temperatury w naszym mieszkaniu czy otwarcie bramy garażowej przed nadjeżdżającym samochodem właściciela domu. Prawdziwy „inteligentny dom”, to nic innego jak złożony system sterowania oparty na systemie czujników i elementów wykonawczych, zarządzanych przez zaawansowany, programowalny sterownik.
Uzupełnieniem tych udogodnień jest możliwość wizualizacji dostępnej w urządzeniach mobilnych oraz systemy szyfrowania, czy też możliwość zarządzania online. Co do zasady jednak nowoczesna automatyka budynkowa w prosty sposób adaptuje rozwiązania z automatyki przemysłowej. Niestety instalatorzy wciąż jeszcze często zapominają o jej dostosowaniu do sprawdzonych w przemyśle standardów. Chętnie stosują coraz bardziej zaawansowane systemy sterowania, a rozdzielnice… wciąż wykonują tak, jak kilkanaście lat temu. Argumenty są różne, zazwyczaj jednak największe obawy instalatorów wiążą się z domniemanym wyższym kosztem wykonania rozdzielnicy na złączkach listwowych. Czasem dochodzi też brak znajomości dostępnych produktów. Warto jednak pamiętać, że w zakładach produkcyjnych, których głównym celem jest generowanie zysku, na każdym kroku optymalizuje się koszty (jeśli tylko można na czymś zaoszczędzić, to się to po prostu robi), stosuje się w rozdzielnicach elektrycznych złączki listwowe, a także oznaczniki czy korytka grzebieniowe. Rozdzielnice te projektuje się dokładnie tak, jak zachęcamy na łamach niniejszego cyklu artykułów. Dlaczego? Dziś jedynym dobrem, jakiego nie można kupić, jest czas. Ponieważ koszty robocizny stale rosną, stosowanie rozwiązań skracających czas wykonania usługi (np. serwisu rozdzielnicy, rozbudowy instalacji) daje korzyści zarówno klientom, jak i instalatorom. Instalator może wykonać w tym czasie więcej zleceń, przy zachowaniu jakości i bezpieczeństwa, klient końcowy natomiast dostaje nowoczesne rozwiązanie w niewygórowanej cenie.
Podsumowanie
W dzisiejszych czasach rozdzielnica elektryczna w budownictwie mieszkaniowym nie jest już tylko zamkniętą, „czarną skrzynką”, raz wykonaną i zapomnianą na lata. To serce coraz bardziej skomplikowanej i funkcjonalnej instalacji integrującej liczne systemy. Stała się dużym i kluczowym elementem każdej instalacji, a dobrze i estetycznie wykonana może być jednocześnie wizytówką elektroinstalatora, jego „znakiem rozpoznawczym”, a z drugiej strony, zwiększać zysk i ułatwiać pracę. Te wszystkie korzyści można zyskać adaptując w swoich rozdzielnicach rozwiązania znane i sprawdzone w przemyśle. Dziś jest to jeszcze łatwiejsze, dzięki rozwiązaniom przeznaczonym do zastosowań w instalacjach budynkowych, takim jak system złączek WAGO IEK.
Złączki listwowe w rozdzielnicy to wiele korzyści:
- łatwa integracja systemów w zaawansowanych instalacjach budynkowych. Instalator, który sprawnie i umiejętnie korzysta ze złączek listwowych, oferuje klientowi nie tylko profesjonalny wygląd i bezpieczeństwo instalacji, ale również minimalizuje ryzyko błędów przy podłączaniu oprzewodowania oraz ułatwia klientowi późniejszą eksploatację i serwis,
- opanowanie rozbudowanej instalacji umożliwia zbudowanie uporządkowanej rozdzielnicy poprzez jednoznaczne przyporządkowanie przewodów (jeden zacisk = jeden przewód), co znacznie zwiększa zarówno bezpieczeństwo instalacji, jak i jej czytelność,
- możliwość przygotowania i przetestowania całej rozdzielnicy w warsztacie lub w domu. Na budowę przywozimy ją w formie gotowego, przetestowanego komponentu i pozostaje tylko podłączyć przewody od strony instalacji,
- do przygotowanej wcześniej rozdzielnicy nie trzeba zostawia dużego zapasu długości przewodów zasilających i odpływowych,
- szybki i pewny montaż wtykowy przewodów sztywnych, znany każdemu instalatorowi ze złączek instalacyjnych 2273,
- łatwiejsze serwisowanie (np. szybka identyfikacja obwodu, w którym występuje doziemienie, wygodny pomiar rezystancji izolacji),
- modułowość i możliwość późniejszej rozbudowy instalacji: listwę złączek IEK można swobodnie konfigurować – dodając bądź modyfikując obwody zarówno podczas budowy, jak i w późniejszej eksploatacji,
- narzędzia wspomagające projektowanie i generowanie dokumentacji oraz opisu: Smart Designer i Smart Printer.
