Page 8 - elektro.info 6/2019 demo
P. 8
» 14 Następnymi najbardziej dochodowymi kopalinami są ru-
biny, szafiry, szmaragdy oraz spinel. Rubin jest czerwoną, a sza-
fir niebieską odmianą korundu. Rubiny występują we wszelkich
odcieniach barwy czerwonej, jednak najcenniejsze i najbardziej
poszukiwane, tzw. „odcień gołębiej krwi”, są o barwie czerwonej
z odcieniem niebieskim. Takie właśnie najwyższej jakości kamie-
nie wydobywa się w Birmie. Szafiry i rubiny są kamieniami bar-
dzo twardymi. Szafir, bardzo rzadko występuje w przyrodzie, a pod
względem twardości jest na drugim miejscu po diamencie.
Energia elektryczna w Birmie jest wytwarzana w elektrowniach
wodnych (60%) i węglowych (4%), reszta energii pochodzi z elek-
trowni gazowych. Elektryfikacja Birmy w ostatnich latach bar-
dzo intensywnie się rozbudowuje. Miniony okres problemów nie-
podległościowych i reżimu wojskowego nie sprzyjał elektryfika-
cji kraju. W północnej jego części są rejony jeszcze niezelektry-
fikowane. Zapotrzebowanie na energię elektryczną w Birmie
wzrasta, a krajowy system wytwórczy nie pokrywa zapotrzebo-
wania. Wyłączenia napięcia są powszechne i bardzo częste. Wie-
le ważnych obiektów gospodarczych i hoteli jest wyposażonych
w alternatywne źródło prądu, którego prądnica jest napędzana
silnikiem diesla.
Rozwój intensywnej elektryfikacji kraju obserwowany jest w bu-
dowie nowych linii przesyłowych. Powstające i eksploatowane sie-
ci energetyczne wykonane są według najnowszych standardów,
w technologiach pochodzenia Chińskiego. Sieci przesyłowe wy-
sokiego napięcia pracują na standardowych wartościach napięcia:
110, 220, 400 kV.
Miejskie sieci rozdzielcze SN pracują na napięciu 11 kV. Spora-
dycznie można spotkać sieci o napięciu 6 kV. Transformatory w sie-
ciach rozdzielczych o napięciu 11 kV obniżają napięcie do 0,4 kV,
mają uzwojenia górnego napięcia połączone w trójkąt, a uzwoje-
nie dolnego napięcia w gwiazdę z uziemionym punktem neutral-
nym. Z uwagi na duże zagrożenie sejsmiczne wszystkie sieci prze-
syłowe i przyłącza domowe są wykonane jako napowietrzne. W no-
wych inwestycjach sieciowych stosuje się wyłącznie słupy beto-
nowe. Spotykane stare sieci są prowadzone na drewnianych słu-
pach z drewna tekowego. Powszechne w Birmie drewno tekowe kształty. Charakterystyczne dla architektury birmańskiej są stu-
ma dużą zawartość substancji oleistych, co powoduje, że nie na- py mające formę dzwonu.
siąka wodą i jest odporne na działanie czynników zewnętrznych. Największym dziedzictwem birmańskiej architektury są świą-
Instalacje przyłączowe do domów są wykonane bardzo chaotycz- tynie w Pagan, położonym nad brzegiem rzeki Irawadi. To zabyt-
nie i pogmatwane, co jest charakterystyczne dla Azji Południo- kowy kompleks z dwoma tysiącami świątyń i stup budowanych
wo-Wschodniej. między IX a XIII wiekiem. Wszystkie są wybudowane z cegły, ka-
Oświetlenie uliczne za wyjątkiem kilku głównych ulic w Ran- mienia i cementu, a kształtem przypominają piramidę. Dzwono-
gun, Mandalaj i kilku innych znaczących miastach nie istnieje. wata powierzchnia stup pokryta jest warstwą złota nakładanego
W mniejszych miastach można spotkać sporadycznie kilka punk- jako cienka blacha. Złota pagoda Szwedagon w Rangun, o wyso-
tów oświetleniowych. Większość religijnie ważnych złoconych kości 99 m, została pokryta złotem o wadze 9 ton. Kopuła deko-
pagód jest dobrze podświetlana, ale tylko w godzinach wieczor- rowana jest 4350 diamentami o wadze 2000 karatów.
nych. Instalacje odgromowe spotyka się rzadko i tylko na pago- W XV wieku pagoda Szwedagon miała wielki dzwon z brązu,
dach. który ważył 276 ton i był największym dzwonem na świecie. Dzwon
Architektura Birmy wiąże się z powstaniem w XI wieku na jej ten został zdjęty w celu przetopienia na armaty przez portugal-
terenach buddyjskiego królestwa Pagan. Charakterystycznym ty- skiego awanturnika Phillippe de Brito, w roku 1608. Jednak w dro-
pem budowli buddyjskiej jest stupa. Spełnia ona funkcję relikwia- dze do Than Lyin (Syriam), gdzie Portugalczyk miał swą siedzibę,
rza i symbolizuje samego Buddę oraz jego naukę. W Birmie stupa dzwon utonął wraz ze statkiem w rzece. Z uwagi na grząskie dno
nazwana jest pagodą (birm. paya). Stupy, w których spoczywają rzeki dzwonu do dzisiaj nie wyciągnięto.
autentyczne lub domniemane relikwie Buddy, mogą mieć różne Tekst i fot. Stefan Gierlotka
nr 6/2019 www.elektro.info.pl
15