elektro.info

Zaawansowane wyszukiwanie

Problemy bezpieczeństwa elektrycznego w kwestiach związanych z ustanawianiem służebności przesyłu

Electrical safety associated with establishment of transmission easement

Artykuł porusza najważniejsze kwestie związane z ustanawianiem służebności przesyłu na tych terenach, gdzie umiejscowiona jest infrastruktura elektroenergetyczna. Więcej: w tekście.
arch. redakcji

Artykuł porusza najważniejsze kwestie związane z ustanawianiem służebności przesyłu na tych terenach, gdzie umiejscowiona jest infrastruktura elektroenergetyczna. Więcej: w tekście.


arch. redakcji

Od kiedy w Kodeksie cywilnym [5] kategorię prawną nazywaną służebnością gruntową rozszerzono (art. 3051-4 ustawy [5]) o nowe pojęcie nazwane służebnością przesyłu, gwałtownie rośnie liczba spraw sądowych, w których właściciele nieruchomości, na których posadowiona jest infrastruktura elektroenergetyczna, wnioskują o ustanowienie takiej służebności, najczęściej za bardzo wysokim wynagrodzeniem. W wielu przypadkach właściciele nieruchomości wystosowują równolegle powództwa o wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości przez właściciela infrastruktury elektroenergetycznej, gdyż większość kwestii spornych w tym zakresie nie została jeszcze uregulowana.

Zobacz także

dr inż Olgierd Małyszko Zastosowanie wykładników Lapunowa do badania stabilności sieci elektroenergetycznej

Zastosowanie wykładników Lapunowa do badania stabilności sieci elektroenergetycznej Zastosowanie wykładników Lapunowa do badania stabilności sieci elektroenergetycznej

W analizowanym zagadnieniu istotne jest to, że w czasie normalnej pracy SEE wykładnik Lapunowa ma wartość ujemną, natomiast w punkcie utraty stabilności jego wartość przekracza zero. Oznacza to, że w miarę...

W analizowanym zagadnieniu istotne jest to, że w czasie normalnej pracy SEE wykładnik Lapunowa ma wartość ujemną, natomiast w punkcie utraty stabilności jego wartość przekracza zero. Oznacza to, że w miarę zbliżania się układu do punktu utraty stabilności wykładnik Lapunowa zbliża się do zera. Tę właściwość można wykorzystać do wczesnego wykrywania groźby utraty stabilności przez SEE. W artykule przedstawiono to na przykładzie prostego modelu generator-sieć sztywna.

mgr inż. Andrzej Hoły Elektrooporowe badanie gruntu

Elektrooporowe badanie gruntu Elektrooporowe badanie gruntu

Autor omówił obszernie problematykę sposobu pomiarów w elektrooporowym badaniu gruntów dających projektantowi możliwość oceny konieczności dalszych badań geofizycznych gruntu. Przedstawiona przez niego...

Autor omówił obszernie problematykę sposobu pomiarów w elektrooporowym badaniu gruntów dających projektantowi możliwość oceny konieczności dalszych badań geofizycznych gruntu. Przedstawiona przez niego zasada wykonania pomiaru podparta została wzorami matematycznymi ukazującymi właściwości elektrooporowe gruntów i rysunkami poglądowymi.

dr inż. Elżbieta Niewiedział, dr inż. Ryszard Niewiedział Generacja z OZE a straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych

Generacja z OZE a straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych Generacja z OZE a straty energii elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych

Długoterminowe światowe prognozy energetyczne przewidują wzrost ogólnego zapotrzebowania na energię, w tym szczególnie energię elektryczną. Konsekwencją tego wzrostu jest konieczność budowy nowych źródeł...

Długoterminowe światowe prognozy energetyczne przewidują wzrost ogólnego zapotrzebowania na energię, w tym szczególnie energię elektryczną. Konsekwencją tego wzrostu jest konieczność budowy nowych źródeł wytwórczych (elektrowni). Jednak ekolodzy wskazują na wzrastające zanieczyszczenie atmosfery wynikające z eksploatacji elektrowni wykorzystujących do produkcji energii paliwa kopalne. W związku z tym zaczęto rozważać rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE), które ograniczą emisję zanieczyszczeń...

Celem ustanowienia służebności przesyłu jest m.in. stworzenie możliwości uregulowania kwestii sankcjonujących zapewnienie dostępu do infrastruktury elektroenergetycznej, przede wszystkim w celu prowadzenia jej eksploatacji.

Zapisy zawarte w art. 285. § 1 ustawy [5] w brzmieniu: Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień (…) są jednak na tyle nieprecyzyjne, że rodzą poważne konflikty w ustaleniu zakresu służebności przesyłu.

Wątpliwości rodzi nie tylko kwestia dostępu do elementów infrastruktury elektroenergetycznej w celu prowadzenia czynności eksploatacyjnych, w tym usuwania awarii, lecz także zagadnienia związane z ograniczeniami w zagospodarowaniu nieruchomości na skutek obecności wspomnianej infrastruktury.

Tych poważnych problemów nie rozwiązuje podpisana niedawno przez Prezydenta RP ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych [7], gdyż dotyczy ona wyłącznie projektowanej infrastruktury elektroenergetycznej, pozostawiając spory dotyczące ustanowienia służebności przesyłu dla infrastruktury istniejącej, do rozstrzygnięcia przez sądy powszechne.

W artykule przedstawiono najważniejsze problemy związane z ustanawianiem służebności przesyłu na terenach, na których umiejscowiona jest infrastruktura elektroenergetyczna. Poruszone kwestie dotyczą zarówno sygnalizowanych we wnioskach właścicieli nieruchomości problemów zapewnienia bezpieczeństwa w otoczeniu infrastruktury elektroenergetycznej w okresie jej eksploatacji, jak i ograniczeń w zagospodarowaniu nieruchomości, na której znajdują się elementy infrastruktury elektroenergetycznej.

Zakres służebności przesyłu

Rozbieżności stron, tj. właściciela nieruchomości oraz właściciela infrastruktury elektroenergetycznej w interpretacji art. 285. § 1 ustawy [5] dotyczą przede wszystkim stopnia ingerencji w prawo własności terenu, na którym umiejscowione są urządzenia elektroenergetyczne, przy czym bez znaczenia jest, która ze stron wnioskuje o ustanowienie służebności przesyłu.

W przypadku, gdy wnioskodawcą jest właściciel nieruchomości, z oczywistych względów usiłuje on wykazać, że ograniczenie prawa własności dotyczy terenu o jak największej powierzchni.

W sytuacji, gdy wnioskodawcą jest właściciel infrastruktury, określenie zakresu służebności nie ma zazwyczaj większego znaczenia, gdyż wniosek tego rodzaju dotyczy najczęściej nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu przez zasiedzenie.

Wspomniane wyżej ograniczenia w wykonywaniu prawa własności obejmują:

  1. ograniczenia w zagospodarowaniu terenu na skutek obecności na nieruchomości infrastruktury elektroenergetycznej (np. słupów i przewodów linii napowietrznej, stacji transformatorowej, linii kablowej),
  2. ograniczenia możliwości zabudowy na skutek konieczności zapewnienia dostępu do elementów infrastruktury oraz dotrzymania wymagań w zakresie bezpieczeństwa elektrycznego, tj. zapewnienia dostatecznych odstępów elektroizolacyjnych pomiędzy przewodami linii a hipotetycznie planowanym do wybudowania budynkiem,
  3. ograniczenia będące skutkiem oddziaływania pola elektromagnetycznego (oddziaływanie na zdrowie ludzi),
  4. ograniczenia występujące w następstwie konieczności zapewnienia całodobowego dostępu do infrastruktury elektroenergetycznej, w celu prowadzenia jej eksploatacji, w tym usuwania awarii,
  5. ograniczenie możliwości wykonywania prac budowlanych oraz składowania materiałów budowlanych ze względu na bliskość przewodów linii napowietrznych.
  6. ograniczenia w wykonywaniu niektórych (wysokich) nasadzeń

Kwestie poruszone w punktach b) i c) zostały obszernie scharakteryzowane w referacie zaprezentowanym na konferencji ELSAF-2013 [4], natomiast pozostałe zagadnienia zostaną opisane w dalszej części niniejszego artykułu.

Należy w tym miejscu podkreślić, że orzecznictwo w kwestiach ustanawiania służebności przesyłu nie jest jednolite, co oznacza, że nie wszystkie wymienione wyżej ograniczenia są przez sądy rozpatrywane w aspekcie możliwości ustanowienia służebności przesyłu.

W większości przypadków przedsiębiorstwa będące właścicielem infrastruktury elektroenergetycznej, przede wszystkim linii napowietrznych niskiego (nn), średniego (SN) i wysokiego napięcia (WN) stoją na stanowisku, by służebnością przesyłu obejmować wyłącznie obszar faktycznie zajęty przez linię, który najczęściej określany jest, co najmniej dyskusyjnie, jako pas o szerokości wyznaczonej przez rzut poziomy skrajnych przewodów linii.

Zupełnie inne stanowisko prezentują właściciele nieruchomości, którzy we wnioskach o ustanowienie służebności przesyłu wskazują na znacznie szerszy obszar konieczny do objęcia tym prawem. Najczęściej wnioskują o poszerzenie tego pasa o różnie definiowaną „strefę ochronną”, która uwzględnia ograniczenia i istotne utrudnienia w korzystaniu z nieruchomości spowodowane obecnością na niej elementów infrastruktury elektroenergetycznej.

Ograniczenia w zagospodarowaniu terenu spowodowane obecnością linii napowietrznych

Ograniczenia wynikające z obecności na nieruchomości infrastruktury elektroenergetycznej

Nie ulega wątpliwości, że na skutek obecności na nieruchomości konstrukcji wsporczych linii napowietrznej całkowicie wyłączony z użytkowania jest teren zajęty pod wspomniane konstrukcje.

Wyznaczenie powierzchni terenu zajętego pod elementy infrastruktury elektroenergetycznej (konstrukcje wsporcze linii napowietrznych) nie jest jednak zagadnieniem łatwym. Za niewystarczające uznać należy przyjęcie w tym przypadku pola powierzchni obrysu słupa kratowego (linie 110 kV), czy konstrukcji wsporczych złożonych z żerdzi betonowych lub drewnianych (linie SN i nn), gdyż wykonywanie prac ziemnych w ich bezpośredniej bliskości mogłoby spowodować zachwianie stabilności słupów. Jest to szczególnie istotne w przypadku żerdzi żelbetowych linii średniego i niskiego napięcia, które nie posiadają specjalnych fundamentów i najczęściej przy ich posadowieniu używa się belek ustojowych pogrążonych w gruncie na różnych głębokościach.

Żadne przepisy prawa czy też normy techniczne nie precyzują sposobu obliczania powierzchni terenu pod konstrukcjami wsporczymi linii, który należy uznać za wyłączony z użytkowania.

W literaturze spotkać można różne metody obliczania powierzchni wyłączonej z eksploatacji pod elementami infrastruktury elektroenergetycznej. Jako przykład niech posłuży opracowanie pt. „Metodyka wyliczenia odszkodowań i wynagrodzeń generowanych przez infrastrukturę przesyłową” [1] stanowiące część publikacji poświęconej ustanawianiu służebności przesyłu, w którym podano algorytmy umożliwiające obliczenie tej powierzchni dla różnego typu konstrukcji wsporczych.

Na nieco inną metodykę obliczania powierzchni zajętej pod konstrukcje wsporcze wskazuje np. zarządzenie Dyrektora Generalnego EnergiaPro Koncern Energetyczny S.A., Oddział we Wrocławiu. W dokumencie tym sugeruje się, by przy obliczaniu powierzchni pod słupem wyłączonej z użytkowania do obrysu rzutu poziomego konstrukcji wsporczej dodawać z każdej strony po 0,5 m i w ten sposób obliczać wspomnianą powierzchnię.

Każdy ze wspomnianych sposobów ma jednak charakter arbitralny i uwzględniając fakt, że w tym względzie nie istnieją żadne przepisy prawa, akceptacja wyników obliczeń wykonanych przez biegłego sądowego według konkretnego algorytmu pozostaje do decyzji sądu.

Ograniczenia wynikające z konieczności zapewnienia właściwej eksploatacji linii napowietrznych

Na wstępie należy stwierdzić, że stosownie do zapisów art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane [6], obowiązkiem właściciela obiektu budowlanego (linii napowietrznych, stacji transformatorowych) jest przeprowadzanie corocznych kontroli tych obiektów. Żadne obowiązujące przepisy prawa nie ustalają jednak ani zakresu, ani częstotliwości zabiegów eksploatacyjnych infrastruktury elektroenergetycznej. Właściciele infrastruktury elektroenergetycznej posługują się w tym względzie indywidualnie opracowywanymi instrukcjami eksploatacji (np. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej.

EnergiaPro S.A. 2008 r. czy Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej PSE-Operator S.A. 2010 r.), które w przypadku linii elektroenergetycznych nakazują przeprowadzanie:

  • oględzin, których celem jest ustalenie aktualnego stanu technicznego poszczególnych elementów linii wpływających m.in. na bezpieczeństwo ludzi przebywających w otoczeniu elementów infrastruktury; oględziny te obejmują przede wszystkim konstrukcje wsporcze, izolatory, przewody i inne elementy linii (tabliczki informacyjne i ostrzegawcze), a także sprawdzenie prawidłowej odległości przewodów linii od ziemi, zarośli, krzaków i krzewów oraz drzew i innych obiektów znajdujących się w pobliżu linii; zgodnie ze opracowanymi przez operatorów sieci przesyłowej i dystrybucyjnej instrukcjami eksploatacji oględziny takie przeprowadza się w przypadku linii napowietrznych wysokiego napięcia (400, 220 i 110 kV) nie rzadziej niż raz na rok, a w przypadku linii napowietrznych średniego i niskiego napięcia nie rzadziej niż raz na 5 lat;
  • przeglądów obejmujących przede wszystkim pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej polegające na badaniu rezystancji uziemienia słupów oraz napięć dotykowych spodziewanych, jakie mogą pojawić się na konstrukcjach wsporczych (słupach), w przypadku wystąpienia zwarcia; w ramach przeglądów linii wykonywana jest także konserwacja zacisków uziemiających; zabiegi tego rodzaju wykonywane są nie rzadziej niż raz na 5 lat;
  • wycinki gałęzi pod linią i obok niej, której celem jest utrzymanie dostatecznych odstępów pomiędzy przewodami pod napięciem a gałęziami drzew rosnących nieopodal linii, które zapobiegają występowaniu zagrożenia porażeniowego oraz pożarowego; zabiegi takie wykonywane są zazwyczaj, co 2–3 lata.

Ponadto, na polecenie służb ruchowych, przeprowadzany jest obchód awaryjny linii, najczęściej zmierzający do ustalenia miejsca i rodzaju uszkodzenia elementów linii (w przeważającej części zlokalizowania uszkodzonych izolatorów). W tym przypadku trudno jest mówić o częstotliwości tego rodzaju obchodów, jakkolwiek na podstawie analizy wyników awaryjności linii napowietrznych o różnym poziomie napięcia można przyjąć, że obchody takie odbywają się nie częściej niż raz na rok.

Oględziny linii napowietrznej

Celem przeprowadzania oględzin linii napowietrznych jest ustalenie aktualnego stanu technicznego jej poszczególnych elementów, w tym przede wszystkim konstrukcji wsporczych, izolatorów, przewodów oraz innych elementów linii. Trzeba zwrócić uwagę, że dokonanie takiej czynności może w niektórych przypadkach odbywać się bez ingerencji w nieruchomość, przez którą przebiega linia napowietrzna, szczególnie wtedy, gdy znajduje się ona blisko drogi publicznej i do oględzin możliwe jest wykorzystanie sprzętu optycznego (lornetki).

W przypadku, gdy odległość linii od drogi publicznej jest zbyt duża, by oględziny przeprowadzić przy użyciu sprzętu optycznego, niezbędne jest zapewnienie dostępu do nieruchomości, przez którą przebiega linii napowietrzna i w konsekwencji na obszarze koniecznym do przejścia ekipy przeprowadzającej oględziny ustanowienie służebności przesyłu może okazać się konieczne. Do przeprowadzenia tego rodzaju zabiegów wystarczający jest pas terenu o szerokości 1 m wyznaczony od najbliższej drogi publicznej i prowadzący wzdłuż linii poddawanej oględzinom.

Jak wskazują statystyki wypadków porażeń elektrycznych, szczególne znaczenie mają oględziny stanu przewodów eksploatowanych przede wszystkim na liniach niskiego napięcia, z których większość pracuje co najmniej kilkadziesiąt lat.

W wielu przypadkach zły stan techniczny tych przewodów powoduje, że w czasie coraz częściej występujących złych warunków pogodowych (huraganowe wiatry), ulegają one zarwaniu i ze względu na funkcjonujący na tego rodzaju liniach system ochrony przeciwporażeniowej o niewielkiej skuteczności stwarzają poważne zagrożenie porażeniowe.

Przeglądy linii i inne zabiegi konserwacyjno-remontowe

Przeglądy linii napowietrznych wykonywane w ramach czynności eksploatacyjnych obejmują przede wszystkim pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej, polegające na badaniu rezystancji uziemień poszczególnych konstrukcji wsporczych oraz napięć dotykowych spodziewanych, jakie mogą pojawić się na nich, w przypadku wystąpienia zwarcia. Zabiegi tego rodzaju wymagają podejścia pracownika z urządzeniem pomiarowym w pobliże każdej konstrukcji wsporczej, przy czym do wykonania tej czynności nie jest konieczny dojazd do słupów samochodem specjalistycznym.

Również i w tym przypadku do przeprowadzenia tych czynności wystarczający jest pas terenu o szerokości 1 m wyznaczony od najbliższej drogi publicznej. Najczęściej jest to ten sam pas terenu, który służy do przeprowadzenia oględzin linii, jeśli nie są one przeprowadzane bez wejścia na nieruchomość (przy użyciu sprzętu optycznego), na której znajduje się badana infrastruktura elektroenergetyczna. Po dojściu pracownika przeprowadzającego przegląd do każdej konstrukcji wsporczej, do wykonania przy niej wszystkich badań eksploatacyjnych, wystarczająca jest powierzchnia terenu całkowicie wyłączona z użytkowania, wyznaczona zgodnie z metodyką opisaną we wcześniejszych fragmentach tekstu.

Naprawa lub wymiana przewodów linii

Znacznie rzadszym przypadkiem awarii linii, szczególnie wtedy, gdy przebiega ona przez tereny niezadrzewione, jest urwanie przewodu. Naprawa zerwanego przewodu linii polega na założeniu na końce przerwanych odcinków przewodów specjalnej złączki, którą następnie zaciska się za pomocą odpowiednich urządzeń.

Nieco inaczej przebiega wymiana przewodów linii, którą przeprowadza się najczęściej w całej sekcji (pomiędzy dwoma słupami mocnymi).

Chociaż znane są i dość powszechnie wykorzystywane na liniach najwyższych napięć technologie umożliwiające wymianę przewodu roboczego linii przy wykorzystaniu metod lotniczych (śmigłowce, drony), to najczęściej jednak wymiana taka związana jest z przejściem ekipy monterskiej wzdłuż przewodów linii rozciągniętych pomiędzy słupami. Polega ona na przeciągnięciu linki wstępnej pomiędzy słupami, a następnie – po zamocowaniu do niej właściwego przewodu – przeciągnięciu go, przy użyciu wciągarki i hamownika, pomiędzy słupami tworzącymi sekcję linii i przeprowadzeniu w końcowej fazie właściwego naciągu przewodów.

Zabiegi takie wymagają wjazdu pod linię napowietrzną m.in. samochodu specjalistycznego (np. z wysięgnikiem koszowym) i za wystarczający pas terenu niezbędny do przeprowadzenia tego rodzaju czynności uznać należy obszar ograniczony rzutem skrajnych przewodów linii. I chociaż zabiegi takie wykonywane są wyjątkowo rzadko, to w celu zapewnienia możliwości ich przeprowadzenia konieczne wydaje się ustanowienie służebności przesyłu na wskazanym obszarze.

Należy zwrócić uwagę, że opisany wyżej sposób naprawy lub wymiany przewodów linii wymaga najczęściej dostępu (prawa do terenu) właściciela infrastruktury co najmniej do jednej z działek przylegających do nieruchomości, przez którą przebiega linia napowietrzna, w której przewiduje się naprawę lub wymianę przewodów. W przypadku, gdy warunek ten nie jest spełniony, konieczne jest zapewnienie drogi dojazdowej pod linię z najbliższej drogi publicznej. Również na terenie tej niezbędnej drogi dojazdowej o szerokości co najmniej 3,5 m należy rozważyć ustanowienie służebności przesyłu.

Usuwanie poważnych awarii linii napowietrznych

Wejście na nieruchomość, przez którą przebiega linia napowietrzna, może okazać się niezbędne w przypadku, gdy konieczne jest usunięcie poważniejszej awarii linii napowietrznej. Nie ulega wątpliwości, że zdarzające się dość rzadko awarie słupów linii napowietrznych (np. uszkodzenie izbicy czy złamanie poprzecznika, a także nadmierne pochylenie się żerdzi konstrukcji wsporczej) wymagają zapewnienia dojazdu samochodami specjalistycznymi do uszkodzonej konstrukcji wsporczej.

Do przeprowadzenia tego rodzaju czynności wystarczająca jest „droga dojazdowa” o szerokości 3,5 m wyznaczona od najbliższej drogi publicznej i prowadząca do uszkodzonych słupów. Trzeba jednak podkreślić, że wspomniana „droga dojazdowa” zawiera się w całości wewnątrz pasa terenu niezbędnego do naprawy lub wymiany przewodów linii.

Warto przy tym zwrócić uwagę, że zagadnienie ustanawiania służebności przesyłu na terenach, które służyć mają do likwidacji awarii linii napowietrznych, jest dość dyskusyjne i ujmowane niejednoznacznie w orzecznictwie.

W tej kwestii dość często reprezentowany jest pogląd, że czynności związane z usuwaniem awarii linii obejmują przede wszystkim zdarzenia nadzwyczajne, wynikające z działania siły wyższej lub odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa.

W takich sytuacjach uczestnik postępowania może realizować swoje uprawnienia wynikające z zapisów zawartych w art. 142 § 1 Kodeksu cywilnego [5] w brzmieniu: Właściciel nie może się sprzeciwić użyciu, a nawet uszkodzeniu lub zniszczeniu rzeczy przez inną osobę, jeżeli to jest konieczne do odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio dobrom osobistym tej osoby lub osoby trzeciej. Może jednak żądać naprawienia wynikłej stąd szkody.

Obszar niezbędny do dokonania wycinki drzew

Innym rodzajem ograniczenia w zagospodarowaniu terenu sąsiadującego z linią napowietrzną, powodującym konieczność pozostawienia określonego obszaru pod linią i w jej sąsiedztwie, niezbędnego do prawidłowego jej funkcjonowania jest kwestia obecności zadrzewień i zakrzewień nadmiernie zbliżających się do przewodów pod napięciem.

W sporach sądowych o ustanowienie służebności przesyłu właściciele nieruchomości wskazują, że brak możliwości wykonywania nasadzeń w sąsiedztwie linii napowietrznych stanowi poważne ograniczenie prawa własności i wnioskują o ustanowienie służebności przesyłu w pasie terenu o szerokości co najmniej kilkunastu metrów wzdłuż całego przebiegu linii napowietrznej przez nieruchomość. Twierdzą przy tym, że nawet jeśli aktualnie na nieruchomości, przez którą przebiega linia napowietrzna i której są właścicielami, nie występują wysokie zadrzewienia czy zakrzewienia, to nie można wykluczyć pojawienia się takich zadrzewień i zakrzewień w przyszłości.

Sytuacja taka spowoduje, że konieczne stanie się okresowe przycinanie gałęzi drzew i wysokich krzewów, co wymagać będzie dostępu do nieruchomości. Celem tego zabiegu będzie utrzymanie dostatecznych odstępów elektroizolacyjnych pomiędzy przewodami pod napięciem a gałęziami drzew i wysokich krzewów, które będą wyrastać pod linią lub nieopodal linii.

Kwestia oszacowania powierzchni terenu niezbędnego do przeprowadzenia tego rodzaju zabiegów nie jest zagadnieniem łatwym. W związku z tym, że sytuacja taka dotyczy zazwyczaj linii eksploatowanych od wielu lat, do jej oceny można posłużyć się ustaleniami stosowanej przez dziesięciolecia normy [2], która określa najmniejszą dopuszczalną odległość przewodu nieuziemionego linii napowietrznej (przewodu fazowego linii) od każdego punktu korony drzewa. Odległość ta dla linii o napięciu wyższym niż 1 kV, przy bezwietrznej pogodzie i zwisie normalnym przewodów linii, powinna wynosić co najmniej:

2,5 + U/150 + s

gdzie:

U – napięcie znamionowe linii, w kilowoltach,

s – wielkość przyrostu pięcioletniego, właściwego dla gatunku i siedliska drzewa, w metrach.

Zgodnie z zapisami zawartymi w p. 23.2 wspomnianej normy, odległość tę należy powiększyć co najmniej o 1 m w uzasadnionych okolicznościach, np. w przypadku zbliżenia przewodów do drzew owocowych lub ozdobnych, podlegających przycinaniu czy strzyżeniu.

Należy zwrócić uwagę, że ustalenia zawarte w normie [2] dotyczą czynności projektowania (nowej) linii, która przebiegać ma nad istniejącymi drzewami lub w ich pobliżu. Jeśli zatem projektuje się linię, która przebiegać ma nad obszarem zadrzewień lub w bezpośrednim sąsiedztwie takiego obszaru, to po zidentyfikowaniu gatunków drzew i ich siedlisk znajdujących się na projektowanej trasie linii z zależności (1) wylicza się najmniejszą dopuszczalną odległość wierzchołka oraz korony drzewa od przewodu linii.

Analizując zależność (1), nie sposób nie zwrócić uwagi, że najmniejsza dopuszczalna odległość przewodów pod napięciem od każdego punktu korony drzewa nie może być mniejsza niż lmin = 2,5 + U/150. W przypadku sporów sądowych najczęściej dotyczących linii wysokiego napięcia (110 kV) i średniego napięcia (20 kV) odległość ta wynosi: lmin110 kV = 3,23 m (w przypadku linii o napięciu 110 kV) i lmin20 kV = 2,63 m (w przypadku linii 20 kV).

Jeśli zatem na nieruchomości wolnej od zadrzewień i zakrzewień pojawią się one w przyszłości, to w celu zapewnienia właściwego korzystania ze znajdujących się tam urządzeń (linii napowietrznych) konieczne będzie dokonywanie okresowych ich przycinek. Muszą być one wykonane w taki sposób, by w każdym miejscu zbliżenia zadrzewień (koron drzew lub krzewów) do nieuziemionych przewodów linii utrzymana była odległość co najmniej: lmin110 kV = 3,23 m w przypadku przewodów linii wysokiego napięcia (110 kV) i lmin20 kV = 2,63 m w przypadku przewodów linii średniego napięcia (20 kV).

Jeśli w przykładowych oszacowaniach szerokości pasa terenu (D), który powinien pozostać wolny od wysokich zadrzewień i zakrzewień uwzględnić np. odcinek dwutorowej linii 110 kV wykonanej na słupach przelotowych serii Dc1 i odcinek linii średniego napięcia 20 kV wykonany na żerdziach żelbetowych serii ŻN lub BSW w układzie płaskim przewodów, to szerokość ta wynosi:

  • D110kV = 17,86 m (lub 19,86 m w przypadku drzew owocowych lub ozdobnych podlegających przycinaniu lub strzyżeniu),
  • D20kV = 8,86 m (lub 10,86 m w przypadku drzew owocowych lub ozdobnych podlegających przycinaniu lub strzyżeniu).

Przykładowe wyniki wskazują, że nawet przy odcinkach linii o niewielkiej długości przebiegających przez nieruchomość, powierzchnia terenu, która powinna pozostać wolna od zadrzewień i zakrzewień, jest dość znaczna.

Mając świadomość potencjalnych korzyści finansowych pełnomocnicy właścicieli nieruchomości w takich sytuacjach wnioskują o ustanowienie służebności przesyłu na jeszcze szerszym obszarze, odpowiadającym – zgodnie z ustaleniami zawartymi w p. 23.2 normy [2] – szerokości tzw. wycinki podstawowej. Dla przykładowych wskazanych wyżej linii napowietrznych szerokość wycinki podstawowej jest większa niż D110kV i D20kV i zależy od wielkości przyrostu pięcioletniego, właściwego dla gatunku i siedliska drzewa.

Wydaje się, że tego rodzaju interpretacja jest zupełnie nieuprawniona.

W przypadku linii istniejących, przebiegających przez obszary niezadrzewione, szerokość wycinki podstawowej nie powinna być przyjmowana jako granice obszaru, na którym należy rozważyć ustanowienie służebności przesyłu. Nie można bowiem wykluczyć sytuacji, że po wykonaniu przez właściciela nieruchomości nasadzeń w bliskiej odległości od linii przebiegającej przez jego nieruchomość i po okresie, po którym nasadzenia te (drzewa, krzewy) osiągną taką wysokość, że zbliżą się nadmiernie do przewodów linii, linia zostanie skablowana lub zlikwidowana.

Trzeba także zwrócić uwagę, że czynności związane z przycinaniem gałęzi drzew i krzewów, które nadmiernie zbliżają się do przewodów linii, są czynnościami prowadzonymi w celu zapewnienia bezpieczeństwa porażeniowego oraz pożarowego, a zatem w celu odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa. Wydaje się, że w takich sytuacjach uczestnik postępowania może realizować swoje uprawnienia wynikające z zapisów zawartych w art. 142 Kodeksu cywilnego i w tym celu nie jest konieczne ustanawianie służebności przesyłu.

Inne potencjalne ograniczenia w użytkowaniu nieruchomości

W wielu sprawach sądowych o ustanowienie służebności przesyłu toczących się przed sądami powszechnymi właściciele nieruchomości wskazują także na inne – ich zdaniem istotne – potencjalne ograniczenia w zagospodarowaniu nieruchomości związane z obecnością na nich linii napowietrznych. Przywołują w tym miejscu przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych [3], w którym wprowadza się pojęcie „strefy niebezpiecznej”, definiowane jako miejsce na terenie budowy, w którym występują zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi.

Zgodnie z zapisami zawartymi w § 55 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi, lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niż:

  • 3 m – dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV,
  • 5 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV,
  • 10 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV,
  • 15 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV,
  • 30 m – dla- linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV.

Jeśli przyjąć, że na obszarze „strefy niebezpiecznej” należy ustanowić służebność przesyłu, to w przypadku najczęściej występujących linii napowietrznych o napięciu 110 i 20 kV szerokość obszaru objętego tą kategorią nie będzie mniejsza niż:

  • 65–70 m – w przypadku linii o napięciu 110 kV,
  • 22–24 m – w przypadku linii o napięciu 20 kV.

Z poglądem prezentowanym w tej kwestii przez właścicieli nieruchomości trudno się zgodzić. Trzeba bowiem zauważyć, że przepisy wspomnianego rozporządzenia nie ustalają jakichkolwiek pasów służebności przesyłu, lecz wskazują na konieczność dotrzymania minimalnych odległości od przewodów linii w celu zabezpieczenia pracowników przed potencjalnym wypadkiem porażenia elektrycznego podczas wykonywania pracy w pobliżu czynnej linii napowietrznej.

Należy podkreślić, że rozporządzenie [3], to akt prawny wydany na podstawie ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy [8]. Określa on ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy lub przy wykonywaniu prac przy urządzeniach elektroenergetycznych, które prowadzone są przez pracowników zatrudnionych przy eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych, a zatem z pewnością nie obejmują właścicieli nieruchomości.

Wnioski

Analiza rodzajów i zakresu zabiegów eksploatacyjnych prowadzonych na liniach napowietrznych wskazuje, że obszar terenu, który w pełni zabezpiecza możliwość ich przeprowadzenia, jest ograniczony rzutem poziomym skrajnych przewodów i na tym obszarze, rozciągającym się wzdłuż przebiegu przez nieruchomość linii napowietrznej, należy rozważyć ustanowienie służebności przesyłu.

Literatura

  1. D. Konieczny, C. Kowalczyk, Metodyka wyliczania odszkodowań i wynagrodzeń przy ustalaniu służebności przesyłu, Instytut Infrastruktury Liniowej, Siedlce, 26 lipca 2011 r.
  2. PN-E-05100 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami roboczymi gołymi.
  3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych, DzU z 2003 r., nr 47, poz. 401.
  4. M. Szuba, Oddziaływanie pól elektromagnetycznych w kwestiach związanych z ustanawianiem służebności przesyłu, XIX Konferencja Naukowo-Techniczna Bezpieczeństwo Elektryczne i IX Szkoła Ochrony Przeciwporażeniowej ELSAF 2013, Szklarska Poręba, 25–27 września 2013, Materiały konferencyjne, s. 173–178.
  5. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Tekst jednolity DzU z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.6.
  6. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Tekst jednolity DzU z 2010 r., nr 243, poz. 1623, z późn. zm.
  7. Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, DzU z 2015 r., poz. 1265.
  8. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Tekst jednolity DzU z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!

Komentarze

Najnowsze produkty i technologie

Fakro Elegancja i funkcjonalność: dlaczego schody strychowe są idealnym wyborem dla Twojego domu?

Elegancja i funkcjonalność: dlaczego schody strychowe są idealnym wyborem dla Twojego domu? Elegancja i funkcjonalność: dlaczego schody strychowe są idealnym wyborem dla Twojego domu?

Składane schody prowadzące na strych są popularną alternatywą dla tradycyjnych schodów, które zazwyczaj zajmują bardzo dużo miejsca. W jakie konstrukcje warto zainwestować? Czym się charakteryzują?

Składane schody prowadzące na strych są popularną alternatywą dla tradycyjnych schodów, które zazwyczaj zajmują bardzo dużo miejsca. W jakie konstrukcje warto zainwestować? Czym się charakteryzują?

PHOENIX CONTACT Sp.z o.o. Efektywność prefabrykacji przewodów

Efektywność prefabrykacji przewodów Efektywność prefabrykacji przewodów

Konstruktorzy szaf sterowniczych stoją przed wieloma wyzwaniami: począwszy od międzynarodowej presji konkurencyjnej i niedoboru wykwalifikowanych pracowników, po rosnące koszty pracy i materiałów. Stosunkowo...

Konstruktorzy szaf sterowniczych stoją przed wieloma wyzwaniami: począwszy od międzynarodowej presji konkurencyjnej i niedoboru wykwalifikowanych pracowników, po rosnące koszty pracy i materiałów. Stosunkowo niewiele można zrobić, aby wpłynąć na te aspekty, dlatego coraz częściej w centrum uwagi znajduje się produkcja własna ze wszystkimi procesami i strukturami, a także ogólna struktura kosztów.

Zakłady Kablowe BITNER Sp. z o.o. EMC na przykładzie kabli zasilających i sterowniczych

EMC na przykładzie kabli zasilających i sterowniczych EMC na przykładzie kabli zasilających i sterowniczych

Kompatybilność elektromagnetyczna kabli elektrycznych jest kluczowym parametrem, który charakteryzuje sposób stosowania i użytkowania danych kabli do wzajemnej współpracy kilku urządzeń elektrycznych zestawionych...

Kompatybilność elektromagnetyczna kabli elektrycznych jest kluczowym parametrem, który charakteryzuje sposób stosowania i użytkowania danych kabli do wzajemnej współpracy kilku urządzeń elektrycznych zestawionych w całość. Prawidłowe funkcjonowanie urządzeń może być zapewnione tylko i wyłącznie wtedy, gdy zakłócenia generowane przez otoczenie będą skutecznie blokowane. Generowane spodziewane zakłócenia elektromagnetyczne przez wyposażenie otaczające kable muszą zatem być w odpowiedni sposób odseparowane.

Jaki dysk zewnętrzny wybrać, robiąc backup danych?

Jaki dysk zewnętrzny wybrać, robiąc backup danych? Jaki dysk zewnętrzny wybrać, robiąc backup danych?

Dzięki kopii zapasowej możesz wykonać kopię całej zawartości swojego komputera. W ten sposób nie stracisz swoich plików i programów. Istnieją różne typy pamięci zewnętrznych z oddzielną funkcją tworzenia...

Dzięki kopii zapasowej możesz wykonać kopię całej zawartości swojego komputera. W ten sposób nie stracisz swoich plików i programów. Istnieją różne typy pamięci zewnętrznych z oddzielną funkcją tworzenia kopii zapasowych. Czytaj dalej i dowiedz się, który z nich może odpowiadać Twoim potrzebom!

Renowa24.pl Okna dachowe Fakro – klucz do doskonałego oświetlenia poddasza

Okna dachowe Fakro – klucz do doskonałego oświetlenia poddasza Okna dachowe Fakro – klucz do doskonałego oświetlenia poddasza

Dlaczego wybór okien dachowych jest ważny?

Dlaczego wybór okien dachowych jest ważny?

BayWa r.e. Solar Systems BayWa r.e. Solar Systems otwiera magazyn w Gdańsku!

BayWa r.e. Solar Systems otwiera magazyn w Gdańsku! BayWa r.e. Solar Systems otwiera magazyn w Gdańsku!

Na początku 2024 roku firma BayWa r.e. Solar Systems zrobiła kolejny duży krok w rozwoju działalności na polskim rynku, otwierając nowy magazyn w Gdańsku. Jego powierzchnia to 25 000 m kw., co łącznie...

Na początku 2024 roku firma BayWa r.e. Solar Systems zrobiła kolejny duży krok w rozwoju działalności na polskim rynku, otwierając nowy magazyn w Gdańsku. Jego powierzchnia to 25 000 m kw., co łącznie daje ponad 45 tys. m kw. powierzchni magazynowej BayWa r.e. Solar Systems w Polsce.

WAGO ELWAG Sp. z o.o. Przelotowa złączka instalacyjna 2773 Inline do przewodów sztywnych

Przelotowa złączka instalacyjna 2773 Inline do przewodów sztywnych Przelotowa złączka instalacyjna 2773 Inline do przewodów sztywnych

Dzięki takim złączkom od firmy WAGO ELWAG naprawienie lub przedłużenie przewodu jest tak proste jak nigdy dotąd! Za ich pomocą można nawet w najmniejszych przestrzeniach – szybko i bez użycia narzędzi...

Dzięki takim złączkom od firmy WAGO ELWAG naprawienie lub przedłużenie przewodu jest tak proste jak nigdy dotąd! Za ich pomocą można nawet w najmniejszych przestrzeniach – szybko i bez użycia narzędzi – połączyć przewody o przekroju od 0,75 do 4 mm kw. Wystarczy po prostu odizolować końcówkę przewodu i bez użycia jakichkolwiek narzędzi wsunąć ją do złączki – i bezpieczne połączenie gotowe.

ASTAT Sp. z o.o. Modułowe filtry aktywne firmy Schaffner

Modułowe filtry aktywne firmy Schaffner Modułowe filtry aktywne firmy Schaffner

Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych harmonicznych, można wykorzystać różne rozwiązania. Uzależnione są one od takich czynników jak: moc zapotrzebowana w zakładzie, sztywność sieci zasilającej,...

Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych harmonicznych, można wykorzystać różne rozwiązania. Uzależnione są one od takich czynników jak: moc zapotrzebowana w zakładzie, sztywność sieci zasilającej, moc odbiorników czy budowa samej instalacji elektroenergetycznej. Dobór konkretnego rozwiązania powinien opierać się na analizie układu zasilającego zakład, reżimu pracy i zainstalowanych odbiorników. Bardzo ważnym punktem doboru jest wykonanie pomiarów Jakości Energii Elektrycznej i ich prawidłowa...

SIBA Polska Sp. z o.o. Bezpieczniki firmy SIBA – zastosowanie w magazynach energii z akumulatorami

Bezpieczniki firmy SIBA – zastosowanie w magazynach energii z akumulatorami Bezpieczniki firmy SIBA – zastosowanie w magazynach energii z akumulatorami

Magazyny energii mogą być źródłem zasilania tylko wtedy gdy są sprawne. Systemy umożliwiające pracę urządzeń w przypadku awarii zasilania są zróżnicowane od małych urządzeń UPS do baterii akumulatorów...

Magazyny energii mogą być źródłem zasilania tylko wtedy gdy są sprawne. Systemy umożliwiające pracę urządzeń w przypadku awarii zasilania są zróżnicowane od małych urządzeń UPS do baterii akumulatorów zapewniających zasilanie całych zakładów. Jest zatem sprawą kluczową, aby systemy zasilania awaryjnego same działały bez zarzutu. Bezpieczniki produkowane przez firmę SIBA zabezpieczają urządzenia, które w przypadku awarii zasilania dostarczają energię kluczowym odbiorom.

IGE+XAO Polska Sp. z o.o. Jak projektować schematy elektryczne i jakiego używać oprogramowania wspomagającego

Jak projektować schematy elektryczne i jakiego używać oprogramowania wspomagającego Jak projektować schematy elektryczne i jakiego używać oprogramowania wspomagającego

Niniejszy artykuł zawiera informacje o projektowaniu schematów elektrycznych i używaniu oprogramowania wspomagającego projektowanie w branży elektrycznej i automatyce.

Niniejszy artykuł zawiera informacje o projektowaniu schematów elektrycznych i używaniu oprogramowania wspomagającego projektowanie w branży elektrycznej i automatyce.

SONEL S.A. Pomiary impedancji pętli zwarcia na farmach fotowoltaicznych

Pomiary impedancji pętli zwarcia na farmach fotowoltaicznych Pomiary impedancji pętli zwarcia na farmach fotowoltaicznych

W związku z dynamicznym rozwojem farm fotowoltaicznych rośnie zapotrzebowanie na prawidłowe pomiary impedancji pętli zwarcia na odcinku inwerter-transformator nn/SN. Z pomocą przychodzi Sonel MZC-340-PV...

W związku z dynamicznym rozwojem farm fotowoltaicznych rośnie zapotrzebowanie na prawidłowe pomiary impedancji pętli zwarcia na odcinku inwerter-transformator nn/SN. Z pomocą przychodzi Sonel MZC-340-PV – pierwszy na świecie miernik przeznaczony do pomiarów impedancji pętli zwarcia w sieciach o napięciach dochodzących aż do 900 V AC, z kategorią pomiarową CAT IV 1000 V.

GROMTOR sp. z o.o. Nowoczesne narzędzia do projektowania i realizacji instalacji odgromowych

Nowoczesne narzędzia do projektowania i realizacji instalacji odgromowych Nowoczesne narzędzia do projektowania i realizacji instalacji odgromowych

Wyładowania atmosferyczne jako nieodłączny element burz stanowią poważne zagrożenie dla ludzi oraz infrastruktury. Aby zminimalizować ryzyko strat spowodowanych przez wyładowania atmosferyczne, można skutecznie...

Wyładowania atmosferyczne jako nieodłączny element burz stanowią poważne zagrożenie dla ludzi oraz infrastruktury. Aby zminimalizować ryzyko strat spowodowanych przez wyładowania atmosferyczne, można skutecznie zabezpieczać wszelkiego rodzaju obiekty, projektując i montując instalację odgromową zgodną z obowiązującymi przepisami.

Redakcja news Wiosenna promocja w Elektroklubie! Do wygrania 3-dniowy wyjazd z atrakcjami!

Wiosenna promocja w Elektroklubie! Do wygrania 3-dniowy wyjazd z atrakcjami! Wiosenna promocja w Elektroklubie! Do wygrania 3-dniowy wyjazd z atrakcjami!

Elektroklub jest programem partnerskim dla klientów wybranych hurtowni elektrotechnicznych, który powstał we współpracy z trzema producentami z tej branży: Philips, NKT i Schneider Electric. Obecnie trwa...

Elektroklub jest programem partnerskim dla klientów wybranych hurtowni elektrotechnicznych, który powstał we współpracy z trzema producentami z tej branży: Philips, NKT i Schneider Electric. Obecnie trwa w nim wiosenna promocja, w której można wygrać supernagrody!

Solfinity sp. z o.o. sp.k. Inwertery hybrydowe: przyszłość zrównoważonej energetyki

Inwertery hybrydowe: przyszłość zrównoważonej energetyki Inwertery hybrydowe: przyszłość zrównoważonej energetyki

Chcesz zwiększyć wydajność swojej instalacji fotowoltaicznej? Pomyśl o inwerterach hybrydowych. Dowiedz się, czym są te urządzenia, jakie korzyści płyną z ich wykorzystania i dlaczego to właśnie one są...

Chcesz zwiększyć wydajność swojej instalacji fotowoltaicznej? Pomyśl o inwerterach hybrydowych. Dowiedz się, czym są te urządzenia, jakie korzyści płyną z ich wykorzystania i dlaczego to właśnie one są przyszłością zrównoważonej energetyki.

CSI S.A Komputer PICO-EHL4-SEMI z oszczędnymi procesorami Intel® Celeron® J6412 oraz N6210

Komputer PICO-EHL4-SEMI z oszczędnymi procesorami Intel® Celeron® J6412 oraz N6210 Komputer PICO-EHL4-SEMI z oszczędnymi procesorami Intel® Celeron® J6412 oraz N6210

Firma CSI S.A. poszerza ofertę komputerów Mini PC o nowy produkt z serii PICO-SEMI od AAEON. Komputer PICO-EHL4-SEMI jest dostępny w dwóch wersjach procesorowych: Intel® Celeron® J6412 o mocy 10 W i Intel®...

Firma CSI S.A. poszerza ofertę komputerów Mini PC o nowy produkt z serii PICO-SEMI od AAEON. Komputer PICO-EHL4-SEMI jest dostępny w dwóch wersjach procesorowych: Intel® Celeron® J6412 o mocy 10 W i Intel® Celeron® N6210 o mocy 6,5 W.

Ewimar Sp. z o.o. Nowe ograniczniki przepięć do systemów automatyki i nie tylko

Nowe ograniczniki przepięć do systemów automatyki i nie tylko Nowe ograniczniki przepięć do systemów automatyki i nie tylko

Już wkrótce gama produktów z firmy Ewimar, zostanie wzbogacona o nowe produkty ochrony przeciwprzepięciowej, dedykowane do linii zasilających, linii pomiarowych oraz transmisyjnych.

Już wkrótce gama produktów z firmy Ewimar, zostanie wzbogacona o nowe produkty ochrony przeciwprzepięciowej, dedykowane do linii zasilających, linii pomiarowych oraz transmisyjnych.

Pewny Lokal Świadectwa energetyczne a nowoczesne instalacje elektryczne – jak innowacje technologiczne przekładają się na klasę energetyczną budynków?

Świadectwa energetyczne a nowoczesne instalacje elektryczne – jak innowacje technologiczne przekładają się na klasę energetyczną budynków? Świadectwa energetyczne a nowoczesne instalacje elektryczne – jak innowacje technologiczne przekładają się na klasę energetyczną budynków?

Nowoczesne technologie doprowadziły do wyraźnej transformacji sektora budownictwa, szczególnie w kwestii poprawy efektywności energetycznej. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i zmian klimatycznych...

Nowoczesne technologie doprowadziły do wyraźnej transformacji sektora budownictwa, szczególnie w kwestii poprawy efektywności energetycznej. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i zmian klimatycznych optymalizacja zużycia energii staje się priorytetem. Jednym z ważniejszych kroków prowadzących do obniżenia klasy energetycznej budynków jest wprowadzenie świadectwa energetycznego i nowoczesnych instalacji elektrycznych.

Fronius Polska Sp. z o.o. Fronius GEN24

Fronius GEN24 Fronius GEN24

Fronius zapewnia optymalne bezpieczeństwo i wysoki stopień zużycia energii na potrzeby własne w produkcji energii słonecznej – wszystko dzięki wysokiej jakości falownikom, do których dołącza teraz Fronius...

Fronius zapewnia optymalne bezpieczeństwo i wysoki stopień zużycia energii na potrzeby własne w produkcji energii słonecznej – wszystko dzięki wysokiej jakości falownikom, do których dołącza teraz Fronius GEN24.

Dominik Mamcarz, Ekspert ds. Techniczno-Rozwojowych w Alseva EPC CABLE POOLING: optymalne wykorzystanie zasobów elektrycznych

CABLE POOLING: optymalne wykorzystanie zasobów elektrycznych CABLE POOLING: optymalne wykorzystanie zasobów elektrycznych

Odnawialne źródła energii (OZE) odgrywają kluczową rolę w globalnych wysiłkach na rzecz zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednym z wyzwań związanych z efektywnym wykorzystaniem...

Odnawialne źródła energii (OZE) odgrywają kluczową rolę w globalnych wysiłkach na rzecz zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednym z wyzwań związanych z efektywnym wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych jest gromadzenie i przesyłanie wyprodukowanej energii elektrycznej. W tym kontekście technologia cable pooling zyskuje na znaczeniu, umożliwiając zoptymalizowane zarządzanie przesyłem energii elektrycznej ze źródeł OZE.

leroymerlin.pl Barwa światła, moc, rodzaj trzonka. Sprawdź, czym kierować się przy zakupie żarówek LED

Barwa światła, moc, rodzaj trzonka. Sprawdź, czym kierować się przy zakupie żarówek LED Barwa światła, moc, rodzaj trzonka. Sprawdź, czym kierować się przy zakupie żarówek LED

Oświetlenie LED cieszy się ogromną popularnością i nie ma w tym nic dziwnego, jeśli weźmie się pod lupę wszystkie jego zalety. Żarówki LED są wykorzystywane zarówno w warunkach domowych, jak i na zewnątrz,...

Oświetlenie LED cieszy się ogromną popularnością i nie ma w tym nic dziwnego, jeśli weźmie się pod lupę wszystkie jego zalety. Żarówki LED są wykorzystywane zarówno w warunkach domowych, jak i na zewnątrz, mają różne rozmiary, dzięki czemu można je dopasować do praktycznie każdego rodzaju lamp, są energooszczędne, a to tylko kilka z wielu ich zalet. Na co zwracać uwagę przy zakupie tego rodzaju żarówek i jak dopasować ich parametry do swoich potrzeb?

Bankier.pl Które produkty bankowe przydają się podczas remontu?

Które produkty bankowe przydają się podczas remontu? Które produkty bankowe przydają się podczas remontu?

Przeprowadzenie remontu to drogie i wymagające zadanie. Niemalże wszystkie wykonywane prace zmuszają zainteresowanych do podejmowania poważnych i przemyślanych decyzji finansowych. Mogą to jednak ułatwić...

Przeprowadzenie remontu to drogie i wymagające zadanie. Niemalże wszystkie wykonywane prace zmuszają zainteresowanych do podejmowania poważnych i przemyślanych decyzji finansowych. Mogą to jednak ułatwić niektóre produkty bankowe. O których z nich mowa? Tego lepiej dowiedzieć się jeszcze przed rozpoczęciem prac budowalnych.

NNV Sp z o.o. Czy fotowoltaika podnosi wartość nieruchomości?

Czy fotowoltaika podnosi wartość nieruchomości? Czy fotowoltaika podnosi wartość nieruchomości?

Panele fotowoltaiczne są coraz bardziej popularne. W dobie rosnących cen energii wiele osób ceni sobie niezależność od zewnętrznych dostawców prądu, oszczędność, jaką daje fotowoltaika oraz to, że jest...

Panele fotowoltaiczne są coraz bardziej popularne. W dobie rosnących cen energii wiele osób ceni sobie niezależność od zewnętrznych dostawców prądu, oszczędność, jaką daje fotowoltaika oraz to, że jest to ekologiczne źródło energii. Montaż paneli fotowoltaicznych na działce lub dachu domu ma jeszcze jedną zaletę – w przypadku sprzedaży nieruchomości podnosi jej wartość.

APATOR SA Apator uruchomił kolejny magazyn energii w sieci niskiego napięcia

Apator uruchomił kolejny magazyn energii w sieci niskiego napięcia Apator uruchomił kolejny magazyn energii w sieci niskiego napięcia

Apator SA we współpracy z TAURON Dystrybucja SA uruchomił magazyn energii służący do stabilizacji parametrów pracy sieci dystrybucyjnej niskiego napięcia. To kolejny projekt realizowany przez toruńskiego...

Apator SA we współpracy z TAURON Dystrybucja SA uruchomił magazyn energii służący do stabilizacji parametrów pracy sieci dystrybucyjnej niskiego napięcia. To kolejny projekt realizowany przez toruńskiego producenta dla krajowych Operatorów Sieci Dystrybucji, którzy poszukują skutecznych rozwiązań technicznych do bilansowania sieci oraz redukcji nadmiernych obciążeń w szczytach produkcji energii z odnawialnych źródeł.

PHOENIX CONTACT Sp.z o.o. Modularny system drukujący – Thermomark E series

Modularny system drukujący – Thermomark E series Modularny system drukujący – Thermomark E series

System drukujący Thermomark E to całkowita nowość na rynku oznaczania. Jest to modułowy system do automatyzacji produkcji oznaczników łączący ze sobą etap drukowania i montażu różnych materiałów w jednym...

System drukujący Thermomark E to całkowita nowość na rynku oznaczania. Jest to modułowy system do automatyzacji produkcji oznaczników łączący ze sobą etap drukowania i montażu różnych materiałów w jednym cyklu roboczym. Rozwiązanie to umożliwia proste i bardzo wydajne oznaczanie przemysłowe, dzięki czemu efektywność naszej produkcji może wzrosnąć diametralnie.

PHOENIX CONTACT Sp.z o.o. Bezpieczeństwo Twojej inwestycji w PV to również certyfikowane ograniczniki przepięć Phoenix Contact

Bezpieczeństwo Twojej inwestycji w PV to również certyfikowane ograniczniki przepięć Phoenix Contact Bezpieczeństwo Twojej inwestycji w PV to również certyfikowane ograniczniki przepięć Phoenix Contact

Jak wykazano w różnych testach, nie tylko na uczelniach technicznych w Polsce, duży procent ograniczników przepięć (SPD) dostępnych na rynku nie spełnia parametrów deklarowanych w kartach katalogowych....

Jak wykazano w różnych testach, nie tylko na uczelniach technicznych w Polsce, duży procent ograniczników przepięć (SPD) dostępnych na rynku nie spełnia parametrów deklarowanych w kartach katalogowych. Dodatkowo w różnych materiałach marketingowych również można znaleźć nie zawsze pełne informacje na temat wymagań stawianych SPD, co nie pomaga w właściwym doborze odpowiedniego modelu do aplikacji. W tym artykule postaramy się przybliżyć najważniejsze zagadnienia, które pozwolą dobrać bezpieczne ograniczniki...

Brother Polska Drukarki etykiet dla elektryków i elektroinstalatorów Brother

Drukarki etykiet dla elektryków i elektroinstalatorów Brother Drukarki etykiet dla elektryków i elektroinstalatorów Brother

Najnowsze przemysłowe drukarki etykiet stworzone zostały z myślą o profesjonalistach, dla których ważna jest jakość, niezawodność oraz trwałość tworzonych oznaczeń. P‑touch E100VP, P-touch E300VP i P-touch...

Najnowsze przemysłowe drukarki etykiet stworzone zostały z myślą o profesjonalistach, dla których ważna jest jakość, niezawodność oraz trwałość tworzonych oznaczeń. P‑touch E100VP, P-touch E300VP i P-touch E550WVP to przenośne i szybkie urządzenia, które oferują specjalne funkcje do druku najpopularniejszych typów etykiet. Urządzenia pozwalają na szybkie i bezproblemowe drukowanie oznaczeń kabli, przewodów, gniazdek elektrycznych, przełączników oraz paneli krosowniczych.

F&F Pabianice MeternetPRO – system zdalnego odczytu, rejestracji danych oraz sterowania i powiadamiania

MeternetPRO – system zdalnego odczytu, rejestracji danych oraz sterowania i powiadamiania MeternetPRO – system zdalnego odczytu, rejestracji danych oraz sterowania i powiadamiania

Wiele ostatnio mówi się o poprawie efektywności energetycznej oraz energii odnawialnej w kontekście redukcji gazów cieplarnianych i rosnących kosztów energii. W silnie konkurencyjnym otoczeniu przedsiębiorstwa...

Wiele ostatnio mówi się o poprawie efektywności energetycznej oraz energii odnawialnej w kontekście redukcji gazów cieplarnianych i rosnących kosztów energii. W silnie konkurencyjnym otoczeniu przedsiębiorstwa wykazują dużą determinację do zmian prowadzących do optymalizacji kosztów, co zapewnić ma im zachowanie przewagi konkurencyjnej, wynikającej np. z przyjętej strategii przewagi kosztowej.

Finder Polska Sp. z o.o. Automatyka budynkowa – jak żyć wygodniej, lepiej i oszczędniej

Automatyka budynkowa – jak żyć wygodniej, lepiej i oszczędniej Automatyka budynkowa – jak żyć wygodniej, lepiej i oszczędniej

Inteligentny dom często mylony jest z budynkiem pasywnym. Należy jednak pamiętać, że nie można tych dwóch pojęć stosować zamiennie. Samo zastosowanie smart home i innych komponentów automatyki nie czyni...

Inteligentny dom często mylony jest z budynkiem pasywnym. Należy jednak pamiętać, że nie można tych dwóch pojęć stosować zamiennie. Samo zastosowanie smart home i innych komponentów automatyki nie czyni z tradycyjnego domu budynku pasywnego. Niewątpliwie jednak należy pamiętać, że elementy automatyki budynkowej są składową pasywnych budowli i nawet zwykłe mieszkanie potrafią uczynić bardziej oszczędnym i ekologicznym.

Grupa Pracuj S.A. W jakich zawodach niezwykle ważna jest odporność na stres?

W jakich zawodach niezwykle ważna jest odporność na stres? W jakich zawodach niezwykle ważna jest odporność na stres?

Stres to jedna z rzeczy, z którą mierzymy się wszyscy, niemal każdego dnia. W domu, w pracy, niekiedy podczas podróży. Istnieje wiele zawodów, związanych z wysokim poziomem stresu. Bardzo istotna jest...

Stres to jedna z rzeczy, z którą mierzymy się wszyscy, niemal każdego dnia. W domu, w pracy, niekiedy podczas podróży. Istnieje wiele zawodów, związanych z wysokim poziomem stresu. Bardzo istotna jest wtedy odporność psychiczna osoby zatrudnionej na danym stanowisku. To cecha, jaką doceni wielu pracodawców. Dowiedzmy się więc, w jakich kategoriach zawodowych jest ona szczególnie istotna i jak może wpłynąć na Twoją karierę!

BayWa r.e. Solar Systems SMA – pełne portfolio dla rynku PV

SMA – pełne portfolio dla rynku PV SMA – pełne portfolio dla rynku PV

Firma SMA istnieje na rynku już od 40 lat. W ofercie producenta znajdują się falowniki do zastosowań domowych, biznesowych, komercyjnych, a także do dużych projektów.

Firma SMA istnieje na rynku już od 40 lat. W ofercie producenta znajdują się falowniki do zastosowań domowych, biznesowych, komercyjnych, a także do dużych projektów.

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Portal Budowlany - Elektro.Info.pl

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.elektro.info.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.elektro.info.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.