Zabezpieczenie układu łagodnego rozruchu typu DPX 125 f-y LEGRAND
Silnik elektryczny asynchroniczny charakteryzuje się dużą wartością prądu występującego przy jego rozruchu. Prąd ten powoduje dodatkowy spadek napięcia, który musi być uwzględniony na etapie projektowania całej instalacji. Udarowi prądu silnika towarzyszy również udar momentu, wywołujący niekorzystne stany mechaniczne narażające sterowane urządzenie na uszkodzenie. Zastosowanie układu rozruchowego na podstawie softstartu pozwala ograniczyć udar prądu i momentu. Odbywa się to poprzez stopniowe zwiększanie wartości napięcia na silniku w trakcie jego rozruchu.
Zgodnie z wymaganiami Dyrektywy Budowlanej Rady Europejskiej 89/106/EWG, każdy obiekt budowlany musi spełnić określone wymagania stateczności oraz bezpieczeństwa pożarowego. Pod pojęciem bezpieczeństwa...
Zgodnie z wymaganiami Dyrektywy Budowlanej Rady Europejskiej 89/106/EWG, każdy obiekt budowlany musi spełnić określone wymagania stateczności oraz bezpieczeństwa pożarowego. Pod pojęciem bezpieczeństwa pożarowego należy również rozumieć bezpieczeństwo ekip ratowniczych. Jednym z urządzeń technicznych zapewniających bezpieczeństwo ekip ratowniczych jest dźwig przeznaczony dla straży pożarnej. Dźwig ten jest zaliczony do urządzeń technicznych, które muszą funkcjonować w czasie pożaru, przez co jego...
Turbiny małych elektrowni wiatrowych – zwłaszcza w przypadku osi pionowej – pracują z niewielkimi prędkościami obrotowymi, więc ich połączenie z generatorem o tradycyjnej konstrukcji wymaga stosowania...
Turbiny małych elektrowni wiatrowych – zwłaszcza w przypadku osi pionowej – pracują z niewielkimi prędkościami obrotowymi, więc ich połączenie z generatorem o tradycyjnej konstrukcji wymaga stosowania przekładni mechanicznej o dużym przełożeniu. Wiele zalet posiadają prądnice wolnobieżne. Ich zastosowanie pozwala wyeliminować lub zmniejszyć przełożenie przekładni mechanicznej. Obniża to poziom hałasu, zmniejsza koszt układu oraz powiększa jego sprawność.
Rozwój współczesnej energetyki zmierza w kierunku uzyskania największego udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym, reprezentowanej przez energię wiatrową pozyskiwaną z turbin oraz energię słoneczną...
Rozwój współczesnej energetyki zmierza w kierunku uzyskania największego udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym, reprezentowanej przez energię wiatrową pozyskiwaną z turbin oraz energię słoneczną pozyskiwaną z paneli fotowoltaicznych [1, 2]. Przewaga energetyki wiatrowej nad słoneczną wynika z jej większych zasobów środowiskowych oraz bardziej efektywnej technologii wytwarzania energii [3, 4].
Streszczenie
Softstarty – układy łagodnego rozruchu silników ograniczają prąd i moment rozruchowy. Redukują napięcie silnika poprzez zmienne sterowanie fazowe i podnoszą je na zasadzie rampy od określonego napięcia początkowego do napięcia znamionowego. Unikamy dzięki temu mechanicznego naprężenia. Miękki rozruch i zatrzymanie gwarantuje minimalne zagrożenie dla zasilanych urządzeń i zapewnia spokojną działalność produkcyjną.
Abstract
Soft Starters – selection and application
Soft starters reduce motor starting current and starting torque. The reduce the motor voltage by variable phase control and raise it on a ramp from the specified start voltage to rated voltage. Thus we avoid mechanical stress. Soft starting and stopping ensures minimal risk to the powered devices and provides an easy productive activitiy.
Prędkość silnika asynchronicznego może być kontrolowana przez dostosowanie napięcia wejściowego silnika bez zmiany częstotliwości (na przykład używając softstartera). Jest to możliwe, ponieważ moment obrotowy silnika zmienia się proporcjonalnie do kwadratu napięcia. Łagodnemu rozruchowi opartemu na softstarcie towarzyszy również obniżenie momentu rozruchowego:
gdzie:
I’r, M’ – prąd i moment silnika przy obniżonym napięciu U’ w porównaniu z napięciem znamionowym UN.
Układ łagodnego rozruchu steruje napięciem z sieci zasilającej od pewnej nastawialnej wartości do 100%. Jeżeli z tej sieci zasilany jest silnik asynchroniczny, to jego moment rozruchowy jest znacznie redukowany. To umożliwia łagodny start silników asynchronicznych, ich prąd rozruchu jest bowiem w ten sposób ograniczany.
Rozruch napięciowy polega na zmniejszeniu prądów rozruchowych poprzez obniżenie napięcia zasilającego. W pierwszej chwili rozruchu zasila się silnik napięciem obniżonym, które w miarę wzrostu prędkości silnika podnosi się do wartości znamionowej. Napięcie zasilania można zmieniać płynnie, stosując zasilanie z regulatora napięcia (softstartu).
Urządzenia nowej serii DPX należą do kategorii softstarterów o prostej konstrukcji. W takich softstarterach regulacja napięcia odbywa się poprzez tyrystory umieszczone w dwóch fazach. Ograniczenie strat mocy w trakcie pracy ustalonej zapewniają zintegrowane styki obejścia, które bocznikują tyrystory po zakończeniu rozruchu.
Wybór kryteriów
Softstarter należy dobierać według prądu znamionowego silnika i mocy rozruchowej. Moc musi odpowiadać kwadratowemu stosunkowi obrotów do momentu obrotowego. Rozruch napędów z liniowym lub stałym stosunkiem obrotów do momentu obrotowego nie może być prowadzony z pełną mocą (np. pompy tłokowe do momentu osiągnięcia pełnego biegu tylko poprzez zawory bypassowe). Prąd znamionowy softstartera musi być równy lub większy od prądu znamionowego silnika. Do maszyn o ciężkim rozruchu należy dobierać softstarter odpowiednio do jego przeciążalności.
Podłączenie wielu silników równolegle do jednego softstartera
Należy dobrać softstarter odpowiednio do sumy prądów znamionowych wszystkich silników.
Włączanie silników do softstartera pracującego
W takim przypadku nie jest prowadzony miękki rozruch. Starter musi móc zasilać silnik pełnym prądem rozruchowym (ok. 6- do 8-krotnym prądem znamionowym) i dostarcza prąd do pozostałych silników. W innym przypadku dojdzie do wyłączenia z powodu przekroczenia prądu.
Softstarter jest elektrycznym urządzeniem do zabudowania w szafach elektrycznych maszyn i urządzeń, służącym do miękkiego rozruchu typowych silników asynchronicznych (z wirnikiem klatkowym). Może być przeznaczony do zabudowy w jednej maszynie lub jako komponent z innymi aparatami w jednej maszynie, względnie urządzeniu.
Uruchomienie zabudowanego w maszynie softstartera jest dopuszczalne po sprawdzeniu, czy w przedmiotowej maszynie zastosowano wszystkie środki bezpieczeństwa zgodne z przepisami budowy maszyn 89/392/EWG. Muszą być też przestrzegane przepisy EN 60204. Uruchomienie jest możliwe tylko z zachowaniem przepisów EMV-(89/336/EWG). Softstarter spełnia wymagania przepisów dla niskich napięć 73/23/EWG. Softstarter powinien spełniać też wymagania norm produktu EN 60947-4-2. Na zaciskach wyjściowych softstartera nie można:
załączać odbiorników o poborze mocy pojemnościowej (np. kondensatorów wyrównawczych),
łączyć wielu softstarterów razem.
Należy zachować dane techniczne i warunki podłączeń. Dane w tym zakresie określone są w dokumentacji i na tabliczce znamionowej.
Softstartery są przeznaczone do pracy w sieciach publicznych i niepublicznych. Nie są urządzeniami gospodarstwa domowego, tylko urządzeniami przemysłowymi, nie są też maszynami w rozumieniu przepisów UE, są w opisanej konfiguracji systemowej możliwej do zastosowania w przemyśle, handlu i mieszkalnictwie, w typowej konfiguracji spełniają przepisy EG-EMV i normy EG dla urządzeń niskonapięciowych. Odpowiedzialność za zachowanie przepisów EG przy zastosowaniu aparatu spoczywa na użytkowniku. Każde inne użycie urządzenia uznaje się jako niezgodne z przeznaczeniem.
Projektowanie, wybór urządzenia
Do zastosowań standardowych z silnikami asynchronicznymi normatywnymi można dobierać softstarter do mocy znamionowej silnika, zgodnie z danymi technicznymi. W przypadku napędów o dużym momencie rozruchowym albo dużej bezwładności wymagany jest dokładniejszy dobór. Do doboru aparatu wymagana jest wtedy znajomość cyklu przeciążenia maszyny: czasu rozruchu przy starcie bezpośrednim, względnie rozruchu w układzie gwiazda/trójkąt, maksymalny prąd rozruchu, cykl zmiany obciążenia mocą, jaką silnik ma być obciążany. W celu dokładnego doboru wymagane są ponadto:
moment bezwładności masy napędzanej,
charakterystyka obrotów/momentu obrotowego silnika i obciążenia.
Te dane pozwalają dobrać właściwy softstarter.
Środki EMV
EMV – Kompatybilność Elektromagnetyczna
Dla ograniczenia zasięgu zakłóceń radiowych wg EN 55011 dla klasy wartości granicznych A (środowisko przemysłowe) nie wymaga się żadnych dodatkowych środków. Dla klasy wartości granicznych B musi być zastosowany stycznik bypassu. Stycznik bypassu należy dobrać wg AC 1.
Rodzaje sieci
Dla następujących rodzajów sieci zastosowanie softstartera jest nieograniczone:
z uziemionym i nieuziemionym punktem zerowym,
z izolowanym punktem gwiazdy (sieć IT),
z uziemionym przewodem zewnętrznym.
Przewody, styczniki, filtry sieciowe
Zastosowane przewody muszą odpowiadać odpowiednim przepisom w miejscu montażu. Przy częstych rozruchach i dużych prądach rozruchu zastosowane przewody i styczniki muszą być dobrane odpowiednio większe. Granica obciążeń styczników powinna być podana w dokumentacji. Softstarter należy zawsze połączyć z obwodem uziemienia przez zaciski oznaczone PE oraz z obudową. Należy przy tym pamiętać o przepisach dotyczących minimalnego przekroju PE. Przekrój przewodu PE musi odpowiadać co najmniej przewodowi fazowemu (>10 mm2). Przy dobieraniu przekrojów przewodów należy uwzględnić spadek napięcia przy obciążeniu. Uwzględnienie pozostałych norm należy do użytkownika.
Przyłączenie silnika
Softstarter jest przeznaczony do zastosowania w silnikach asynchronicznych, możliwe jest także podłączenie do:
silników z przełączalnymi liczbami biegunów (układ Dahlandera),
silników wirnikowych – pierścieniowych.
W przypadku tych silników producent maszyny i silnika musi wyrazić zgodę na zastosowanie softstartera. Przy stosowaniu silników z przełączalnością biegunów softstarter musi być zablokowany na czas przełączania uzwojeń. Napięcie wyjściowe softstartera określa moment obrotowy silnika. Przy rozruchu maszyny należy zapewnić wystarczająco duże napięcie startu, aby silnik nie rozgrzał się za bardzo, nim nastąpi rozruch. Silniki na prąd zmienny mogą być napędzane w różnych rodzajach połączeń. Rodzaj połączeń jest zależny od mocy silnika (do 4 kW gwiazda 230/400 V, powyżej 4 kW trójkąt 400/690 V). Kierunek obrotów silnika można zmieniać w różny sposób, zmieniając dwie z podłączonych faz na silniku:
Podczas zmiany kierunku obrotów wyjście softstartera należy zablokować. Pełną ochronę silnika wg PN można osiągnąć stosując przekaźnik nadprądowy i dozór termiczny uzwojeń. Dla termicznego dozoru silnika najlepiej zastosować termistory albo wyłącznik termiczny o charakterystyce PTC.
Długie kable silnika
Kable przyłączeniowe silnika nie powinny przekraczać długości 100 m. Inaczej na skutek pojemności i indukcyjności kabli może dojść do błędnego działania softstartera. W szczególnych przypadkach, stosując obciążenie indukcyjne bezpośrednio na wyjściu softstartera, można osiągnąć zwiększenie dopuszczalnej długości kabli przyłączeniowych.
Moment bezwładności silnika i obciążenia
Urządzenia, takie jak wirówki, niektóre rodzaje wentylatorów (osiowe), charakteryzują się dużym momentem bezwładności. Silnik napędzający takie urządzenie będzie rozpędzał się powoli. Jednocześnie takiemu rozruchowi może towarzyszyć znaczny prąd. Należy to uwzględnić dobierając softstarter.
Czas rozruchu i prąd rozruchowy
Do uruchomienia urządzenia wymagany jest moment napędowy oraz czas. Z momentem napędowym wiąże się prąd, jaki trzeba dostarczyć do silnika w trakcie rozruchu urządzenia. Różne urządzenia potrzebują różnego prądu oraz czasu do rozruchu.
Silnik napędzający pompę będzie potrzebować w trakcie rozruchu 3-krotnego prądu nominalnego. Silnik o tej samej mocy napędzający kruszarkę będzie wymagał 4- do 5-krotnego prądu nominalnego. Czas rozruchu obydwu urządzeń będzie różny. Pompa zakończy rozruch przed upływem 10 sekund, natomiast kruszarka dopiero po półminucie. Pomimo takiej samej mocy silników dla każdej z maszyn trzeba będzie zastosować inny softstarter.
Cykl obciążenia
Każdy softstarter ma podany znamionowy cykl obciążenia, który określa m.in. dopuszczalną liczbę rozruchów w ciągu godziny, dopuszczalny prąd rozruchowy oraz czas jego trwania. Parametrów tych nie można przekraczać w trakcie eksploatacji. Jeśli np. urządzenie sterowane softstarterem wymaga większej liczby rozruchów w ciągu godziny, to należy przewymiarować układ łagodnego rozruchu.
Warunki pracy
Każde urządzenie można eksploatować w określonych warunkach środowiskowych. Dobierając softstarter należy zwrócić uwagę m.in. na temperaturę pracy, wilgotność, zapylenie w miejscu jego pracy. Jeśli w pobliżu zamontowane są inne aparaty elektryczne wydzielające ciepło, to warunki chłodzenia softstartera mogą ulec pogorszeniu. Należy wtedy np. zwiększyć odstęp lub/i zapewnić dodatkową wentylację. Nadmierne zapylenie będzie prowadzić do utrudnień w odprowadzaniu ciepła i przegrzewania urządzenia, a w przypadku elementów wirujących (jak wbudowane wentylatory) do ich przyspieszonego zużycia.
Marian Chwała
Marian Chwała, 30.08.2012r., 11:46:18
Od kiedy wyłączniki kompaktowe, konkretnie na powyższym zdjęciu DPX 125, są układami łagodnego rozruchu?
Karol3414
Karol3414, 02.07.2013r., 12:47:43
No właśnie, wygląda na to że Legrand wypuścił nową serię wyłączników ze zintegrowanym softstartem.
No muszę poszukać tego cuda.
Niniejszy artykuł stanowi kontynuację serii dotyczącej przeciwpożarowego wyłącznika prądu, którą rozpoczęto w części pierwszej dotyczącej aspektów formalnych i praktycznych związanych z wprowadzeniem do...
Niniejszy artykuł stanowi kontynuację serii dotyczącej przeciwpożarowego wyłącznika prądu, którą rozpoczęto w części pierwszej dotyczącej aspektów formalnych i praktycznych związanych z wprowadzeniem do obrotu („elektro.info” nr 1-2/2023).
Bezpieczniki topikowe są najstarszymi aparatami zabezpieczającymi, stosowanymi w sieciach i urządzeniach elektroenergetycznych, a ich historia rozwoju jest bardzo długa. Można je spotkać często w naszym...
Bezpieczniki topikowe są najstarszymi aparatami zabezpieczającymi, stosowanymi w sieciach i urządzeniach elektroenergetycznych, a ich historia rozwoju jest bardzo długa. Można je spotkać często w naszym życiu codziennym, choć w większości przypadków nie jesteśmy świadomi ich obecności. Nie są zwykle doceniane, ponieważ zwracają naszą uwagę tylko wtedy, kiedy powodują nieprzyjemną dla nas przerwę w dostawie energii elektrycznej, a tym samym zakłócają naszą codzienną działalność, gdy jakieś urządzenie...
Jak wynika z badań IBRiS, aż 92% ankietowanych deklaruje, że oszczędza energię elektryczną. Dodatkowo aż 82% uważa, że przywiązuje do niej dużą wagę. Główną motywacją dla Polaków są koszty, oraz w dużej...
Jak wynika z badań IBRiS, aż 92% ankietowanych deklaruje, że oszczędza energię elektryczną. Dodatkowo aż 82% uważa, że przywiązuje do niej dużą wagę. Główną motywacją dla Polaków są koszty, oraz w dużej mierze troska o środowisko. Co jeszcze pokazują nam ankiety?
Jakość Energii Elektrycznej (JEE) w każdym zakładzie przemysłowym, produkcyjnym jest inna i uzależniona od wielu czynników. Coraz powszechniejsze stosowanie elementów energoelektronicznych w przemyśle,...
Jakość Energii Elektrycznej (JEE) w każdym zakładzie przemysłowym, produkcyjnym jest inna i uzależniona od wielu czynników. Coraz powszechniejsze stosowanie elementów energoelektronicznych w przemyśle, prowadzi do przepływu prądów odkształconych w układzie elektroenergetycznym, które powodują pojawianie się wyższych harmonicznych prądu.
Tradycyjnie jako patron medialny braliśmy udział w zajęciach wyjazdowych „Studiów Podyplomowych Projektowanie Instalacji i Urządzeń Elektrycznych Wspomagane Komputerowo”, które od wielu lat organizowane...
Tradycyjnie jako patron medialny braliśmy udział w zajęciach wyjazdowych „Studiów Podyplomowych Projektowanie Instalacji i Urządzeń Elektrycznych Wspomagane Komputerowo”, które od wielu lat organizowane są przez Wydział Elektryczny Politechniki Wrocławskiej. Ze względu na panującą pandemię COVID-19, tym razem letnie zajęcia odbywały się w dniach 18–20 września 2020 roku w Hotelu ARTUS w Karpaczu. Prowadził je zespół w składzie: Kazimierz Herlender, prof. Politechniki Wrocławskiej, dyrektor Działu...
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące elektrycznych urządzeń i systemów ochrony przeciwpożarowej, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny na podstawie informacji...
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące elektrycznych urządzeń i systemów ochrony przeciwpożarowej, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny na podstawie informacji normalizacyjnych zamieszczonych w wersji elektronicznej miesięcznika „Wiadomości PKN – Normalizacja”.
Do najbardziej rozpowszechnionych elektrycznych urządzeń grzewczych można zaliczyć urządzenia rezystancyjne, indukcyjne, pojemnościowe i promiennikowe.
Do najbardziej rozpowszechnionych elektrycznych urządzeń grzewczych można zaliczyć urządzenia rezystancyjne, indukcyjne, pojemnościowe i promiennikowe.
Pożary budynków to zjawisko w dużym stopniu losowe. Wzrost liczby budynków na terenie Polski, wzrost liczby niefachowo wykonanych instalacji elektrycznych, wzrost niskiej jakości elementów zastosowanych...
Pożary budynków to zjawisko w dużym stopniu losowe. Wzrost liczby budynków na terenie Polski, wzrost liczby niefachowo wykonanych instalacji elektrycznych, wzrost niskiej jakości elementów zastosowanych do ich wykonania oraz malejąca jakość urządzeń elektrycznych mogą być potencjalną przyczyną wzrostu liczby pożarów budynków. Nowym, potencjalnym źródłem pożarów są również instalowane coraz bardziej masowo na dachach budynków systemy fotowoltaiczne oraz punkty ładowania pojazdów elektrycznych wewnątrz...
Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym zakłada, że hulajnogami elektrycznymi będzie można jeździć po chodnikach, ale tylko wtedy gdy nie ma ścieżki rowerowej. Co więcej, hulajnogi będą musiały ustępować pieszym,...
Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym zakłada, że hulajnogami elektrycznymi będzie można jeździć po chodnikach, ale tylko wtedy gdy nie ma ścieżki rowerowej. Co więcej, hulajnogi będą musiały ustępować pieszym, a ich dopuszczalna prędkość nie będzie mogła przekroczyć 25 km/h.
System ochrony odgromowej ma na celu ochronę obiektu przed skutkami bezpośrednio uderzenia pioruna. Podstawowym zadaniem takiego systemu jest przechwycenie wyładowania atmosferycznego skierowanego w budynek,...
System ochrony odgromowej ma na celu ochronę obiektu przed skutkami bezpośrednio uderzenia pioruna. Podstawowym zadaniem takiego systemu jest przechwycenie wyładowania atmosferycznego skierowanego w budynek, a następnie bezpieczne odprowadzenie go w ziemi. Uderzenie w obiekt budowlany pioruna niosącego prąd może powodować poważne straty. System powinien być tak zaprojektowany i wykonany, aby zapewnić bezpieczeństwo budynkowi, osób w nim się znajdujących oraz zgodny z obowiązującymi normami i przepisami.
W ramach współpracy ING Bank Śląski i blinkee.city wystartował carsharing skuterów i hulajnóg elektrycznych. Na początek w ciągu ostatnich dni na ulice największych polskich aglomeracji wyjechało 620 skuterów.
W ramach współpracy ING Bank Śląski i blinkee.city wystartował carsharing skuterów i hulajnóg elektrycznych. Na początek w ciągu ostatnich dni na ulice największych polskich aglomeracji wyjechało 620 skuterów.
Obecnie wiele miast w Polsce boryka się z korkami, tłokiem i brakiem miejsc parkingowych. Z tego powodu coraz większą popularność zyskują skutery i hulajnogi z napędem elektrycznym oraz wypożyczalnie samochodów...
Obecnie wiele miast w Polsce boryka się z korkami, tłokiem i brakiem miejsc parkingowych. Z tego powodu coraz większą popularność zyskują skutery i hulajnogi z napędem elektrycznym oraz wypożyczalnie samochodów elektrycznych. Jednak miasta zapełniają się tymi pojazdami, co rodzi problemy – pozostawiane są często w nieodpowiednich miejscach, nierzadko także dochodzi do wypadków z udziałem jadących po chodnikach. Nowe przepisy mają zrewolucjonizować sposób poruszania się elektrycznymi pojazdami miejskimi.
Już w najbliższą niedzielę 26 maja w Ząbkach pod Warszawą odbędzie się "3 Zlot Samochodów Elektrycznych i Hybrydowych. Piknik Elektro-mobilności". Wydarzenie poprowadzi Włodzimierz Zientarski wraz z Dominiką...
Już w najbliższą niedzielę 26 maja w Ząbkach pod Warszawą odbędzie się "3 Zlot Samochodów Elektrycznych i Hybrydowych. Piknik Elektro-mobilności". Wydarzenie poprowadzi Włodzimierz Zientarski wraz z Dominiką Sygiet. Organizatorzy zapraszają do udziału w licznych konkursach i atrakcjach przygotowanych dla dzieci i dorosłych.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie wskazuje na to, że farma fotowoltaiczna stanowi urządzenie infrastruktury technicznej. Wyrok zapadł 30 stycznia 2018 roku, sygn. akt. II SA/Ol 929/17.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie wskazuje na to, że farma fotowoltaiczna stanowi urządzenie infrastruktury technicznej. Wyrok zapadł 30 stycznia 2018 roku, sygn. akt. II SA/Ol 929/17.
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące napędów i sterowania oraz elektroniki przemysłowej, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych...
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące napędów i sterowania oraz elektroniki przemysłowej, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych zamieszczonych w wersji elektronicznej miesięcznika „Wiadomości PKN – Normalizacja”.
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące napędów i sterowania oraz elektroniki przemysłowej, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych...
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące napędów i sterowania oraz elektroniki przemysłowej, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych zamieszczonych w wersji elektronicznej miesięcznika „Wiadomości PKN – Normalizacja”.
Artykuł zawiera wdrożone przy udziale autora projekty przekształtnikowych napędów jazdy roboczych maszyn górnictwa węgla brunatnego i napędów taśmy w przenośnikach taśmowych./The paper includes designs...
Artykuł zawiera wdrożone przy udziale autora projekty przekształtnikowych napędów jazdy roboczych maszyn górnictwa węgla brunatnego i napędów taśmy w przenośnikach taśmowych./The paper includes designs of converter drives for brown coal mining machinery and conveyor belt drives implemented with the author’s participation.
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące napędów i sterowania oraz elektroniki przemysłowej, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych...
Zestawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące napędów i sterowania oraz elektroniki przemysłowej, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych zamieszczonych w wersji elektronicznej miesięcznika „Wiadomości PKN – Normalizacja”.
W publikacji przedstawiany jest uproszczony projekt zasilania maszyny do obróbki drewna. Autor przywołuje podstawę opracowania i nakreśla sposób wykonania takiego projektu ubogacając go o rysunki techniczne...
W publikacji przedstawiany jest uproszczony projekt zasilania maszyny do obróbki drewna. Autor przywołuje podstawę opracowania i nakreśla sposób wykonania takiego projektu ubogacając go o rysunki techniczne i obliczenia.
W artykule zaproponowano modułowy 12-pulsowy prostownik trakcyjny 3 kV dc zbudowany z niskonapięciowych modułów prostowników 6-pulsowych ze wstępnym ładowaniem baterii kondensatów jako alternatywa dla...
W artykule zaproponowano modułowy 12-pulsowy prostownik trakcyjny 3 kV dc zbudowany z niskonapięciowych modułów prostowników 6-pulsowych ze wstępnym ładowaniem baterii kondensatów jako alternatywa dla tradycyjnego rozwiązania.
W artykule opisano dwie wersje modelu maszyny indukcyjnej występujące w programie ATP/EMTP. Wersja pierwsza jest przystosowana do ręcznego wprowadzania wartości początkowych zmiennych opisujących pracę...
W artykule opisano dwie wersje modelu maszyny indukcyjnej występujące w programie ATP/EMTP. Wersja pierwsza jest przystosowana do ręcznego wprowadzania wartości początkowych zmiennych opisujących pracę silnika lub generatora (Initialization Manual). W wersji drugiej program automatycznie wylicza parametry początkowe (Initialization Automatic). W przypadku analizowania współpracy 3 maszyn zasilanych ze wspólnej rozdzielni, wersja druga umożliwia uzyskanie wyników zgodnych z logiką. Wymaga to jednak...
Celem artykułu jest przybliżenie tematyki dotyczącej pojazdów elektrycznych i ich roli w kształtowaniu przyszłych struktur energetycznych, gdyż problematyka z tym związana w krajowej literaturze wydaje...
Celem artykułu jest przybliżenie tematyki dotyczącej pojazdów elektrycznych i ich roli w kształtowaniu przyszłych struktur energetycznych, gdyż problematyka z tym związana w krajowej literaturze wydaje się być niewystarczająco rozpowszechniana. W pierwszej części artykułu opisane zostały zagadnienia podstawowe związane z budową pojazdów elektrycznych, natomiast w niniejszej części skupiono się na zagadnieniu ich ładowania.
W pierwszej części artykułu opisane zostały zagadnienia podstawowe, natomiast w kolejnych częściach skupiono się na kwestiach możliwej współpracy pojazdów elektrycznych z siecią elektroenergetyczną oraz...
W pierwszej części artykułu opisane zostały zagadnienia podstawowe, natomiast w kolejnych częściach skupiono się na kwestiach możliwej współpracy pojazdów elektrycznych z siecią elektroenergetyczną oraz rozwojem związanych z tym usług energetycznych.
Autor artykułu omówił wpływ 12-pulsowego prostownika diodowego na prądy transformatora trójuzwojeniowego Yyd. Został on zbudowany z dwóch prostowników 6-pulsowych. Dokonał też analizy harmonicznych prądów...
Autor artykułu omówił wpływ 12-pulsowego prostownika diodowego na prądy transformatora trójuzwojeniowego Yyd. Został on zbudowany z dwóch prostowników 6-pulsowych. Dokonał też analizy harmonicznych prądów uzwojenia transformatora przy symetrycznym obciążeniu prostowników 6-pulsowych oraz przeprowadził analizę wrażliwości prądów transformatora na niesymetrię wartości indukcyjności dławików DC i pojemności baterii kondensatorów zasilanych prostownikami 6-pulsowymi."
Zapewnienie właściwej jakości energii elektrycznej, w tym brak przerw w dostawie energii oraz opłat za ponadumowny pobór energii elektrycznej, należą do zadań służb energetycznych w zakładzie przemysłowym....
Zapewnienie właściwej jakości energii elektrycznej, w tym brak przerw w dostawie energii oraz opłat za ponadumowny pobór energii elektrycznej, należą do zadań służb energetycznych w zakładzie przemysłowym. Aby móc wypełnić wskazane zadania, niezbędne są rzetelne dane o parametrach jakości energii elektrycznej. W tym celu można stosować stacjonarne analizatory jakości energii elektrycznej firmy A-Eberle typu PQI-DA Smart.
Klimatyzatory ścienne split to idealne rozwiązanie do chłodzenia wnętrz zarówno w domach, jak i mieszkaniach. Umożliwiają efektywną regulację temperatury, zapewniając komfort nawet w najgorętsze dni.
Klimatyzatory ścienne split to idealne rozwiązanie do chłodzenia wnętrz zarówno w domach, jak i mieszkaniach. Umożliwiają efektywną regulację temperatury, zapewniając komfort nawet w najgorętsze dni.
Zakończono półtoraroczny projekt termomodernizacji w Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, Pani Ziemi Świętokrzyskiej, zlokalizowanym w Kałkowie-Godowie. Obecnie zarówno duchowni, jak i pielgrzymi odwiedzający...
Zakończono półtoraroczny projekt termomodernizacji w Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, Pani Ziemi Świętokrzyskiej, zlokalizowanym w Kałkowie-Godowie. Obecnie zarówno duchowni, jak i pielgrzymi odwiedzający to miejsce, mają dostęp do zaawansowanego technologicznie systemu grzewczego.
Składane schody prowadzące na strych są popularną alternatywą dla tradycyjnych schodów, które zazwyczaj zajmują bardzo dużo miejsca. W jakie konstrukcje warto zainwestować? Czym się charakteryzują?
Składane schody prowadzące na strych są popularną alternatywą dla tradycyjnych schodów, które zazwyczaj zajmują bardzo dużo miejsca. W jakie konstrukcje warto zainwestować? Czym się charakteryzują?
Konstruktorzy szaf sterowniczych stoją przed wieloma wyzwaniami: począwszy od międzynarodowej presji konkurencyjnej i niedoboru wykwalifikowanych pracowników, po rosnące koszty pracy i materiałów. Stosunkowo...
Konstruktorzy szaf sterowniczych stoją przed wieloma wyzwaniami: począwszy od międzynarodowej presji konkurencyjnej i niedoboru wykwalifikowanych pracowników, po rosnące koszty pracy i materiałów. Stosunkowo niewiele można zrobić, aby wpłynąć na te aspekty, dlatego coraz częściej w centrum uwagi znajduje się produkcja własna ze wszystkimi procesami i strukturami, a także ogólna struktura kosztów.
Kompatybilność elektromagnetyczna kabli elektrycznych jest kluczowym parametrem, który charakteryzuje sposób stosowania i użytkowania danych kabli do wzajemnej współpracy kilku urządzeń elektrycznych zestawionych...
Kompatybilność elektromagnetyczna kabli elektrycznych jest kluczowym parametrem, który charakteryzuje sposób stosowania i użytkowania danych kabli do wzajemnej współpracy kilku urządzeń elektrycznych zestawionych w całość. Prawidłowe funkcjonowanie urządzeń może być zapewnione tylko i wyłącznie wtedy, gdy zakłócenia generowane przez otoczenie będą skutecznie blokowane. Generowane spodziewane zakłócenia elektromagnetyczne przez wyposażenie otaczające kable muszą zatem być w odpowiedni sposób odseparowane.
Dzięki kopii zapasowej możesz wykonać kopię całej zawartości swojego komputera. W ten sposób nie stracisz swoich plików i programów. Istnieją różne typy pamięci zewnętrznych z oddzielną funkcją tworzenia...
Dzięki kopii zapasowej możesz wykonać kopię całej zawartości swojego komputera. W ten sposób nie stracisz swoich plików i programów. Istnieją różne typy pamięci zewnętrznych z oddzielną funkcją tworzenia kopii zapasowych. Czytaj dalej i dowiedz się, który z nich może odpowiadać Twoim potrzebom!
Na początku 2024 roku firma BayWa r.e. Solar Systems zrobiła kolejny duży krok w rozwoju działalności na polskim rynku, otwierając nowy magazyn w Gdańsku. Jego powierzchnia to
25 000 m kw., co łącznie...
Na początku 2024 roku firma BayWa r.e. Solar Systems zrobiła kolejny duży krok w rozwoju działalności na polskim rynku, otwierając nowy magazyn w Gdańsku. Jego powierzchnia to
25 000 m kw., co łącznie daje ponad 45 tys. m kw. powierzchni magazynowej BayWa r.e. Solar Systems w Polsce.
Dzięki takim złączkom od firmy WAGO ELWAG naprawienie lub przedłużenie przewodu jest tak proste jak nigdy dotąd! Za ich pomocą można nawet w najmniejszych przestrzeniach – szybko i bez użycia narzędzi...
Dzięki takim złączkom od firmy WAGO ELWAG naprawienie lub przedłużenie przewodu jest tak proste jak nigdy dotąd! Za ich pomocą można nawet w najmniejszych przestrzeniach – szybko i bez użycia narzędzi – połączyć przewody o przekroju od 0,75 do 4 mm kw. Wystarczy po prostu odizolować końcówkę przewodu i bez użycia jakichkolwiek narzędzi wsunąć ją do złączki – i bezpieczne połączenie gotowe.
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych harmonicznych, można wykorzystać różne rozwiązania. Uzależnione są one od takich czynników jak: moc zapotrzebowana w zakładzie, sztywność sieci zasilającej,...
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom wyższych harmonicznych, można wykorzystać różne rozwiązania. Uzależnione są one od takich czynników jak: moc zapotrzebowana w zakładzie, sztywność sieci zasilającej, moc odbiorników czy budowa samej instalacji elektroenergetycznej. Dobór konkretnego rozwiązania powinien opierać się na analizie układu zasilającego zakład, reżimu pracy i zainstalowanych odbiorników. Bardzo ważnym punktem doboru jest wykonanie pomiarów Jakości Energii Elektrycznej i ich prawidłowa...
Niniejszy artykuł zawiera informacje o projektowaniu schematów elektrycznych i używaniu oprogramowania wspomagającego projektowanie w branży elektrycznej i automatyce.
Niniejszy artykuł zawiera informacje o projektowaniu schematów elektrycznych i używaniu oprogramowania wspomagającego projektowanie w branży elektrycznej i automatyce.
Magazyny energii mogą być źródłem zasilania tylko wtedy gdy są sprawne. Systemy umożliwiające pracę urządzeń w przypadku awarii zasilania są zróżnicowane od małych urządzeń UPS do baterii akumulatorów...
Magazyny energii mogą być źródłem zasilania tylko wtedy gdy są sprawne. Systemy umożliwiające pracę urządzeń w przypadku awarii zasilania są zróżnicowane od małych urządzeń UPS do baterii akumulatorów zapewniających zasilanie całych zakładów. Jest zatem sprawą kluczową, aby systemy zasilania awaryjnego same działały bez zarzutu. Bezpieczniki produkowane przez firmę SIBA zabezpieczają urządzenia, które w przypadku awarii zasilania dostarczają energię kluczowym odbiorom.
W związku z dynamicznym rozwojem farm fotowoltaicznych rośnie zapotrzebowanie na prawidłowe pomiary impedancji pętli zwarcia na odcinku inwerter-transformator nn/SN. Z pomocą przychodzi Sonel MZC-340-PV...
W związku z dynamicznym rozwojem farm fotowoltaicznych rośnie zapotrzebowanie na prawidłowe pomiary impedancji pętli zwarcia na odcinku inwerter-transformator nn/SN. Z pomocą przychodzi Sonel MZC-340-PV – pierwszy na świecie miernik przeznaczony do pomiarów impedancji pętli zwarcia w sieciach o napięciach dochodzących aż do 900 V AC, z kategorią pomiarową CAT IV 1000 V.
Wyładowania atmosferyczne jako nieodłączny element burz stanowią poważne zagrożenie dla ludzi oraz infrastruktury. Aby zminimalizować ryzyko strat spowodowanych przez wyładowania atmosferyczne, można skutecznie...
Wyładowania atmosferyczne jako nieodłączny element burz stanowią poważne zagrożenie dla ludzi oraz infrastruktury. Aby zminimalizować ryzyko strat spowodowanych przez wyładowania atmosferyczne, można skutecznie zabezpieczać wszelkiego rodzaju obiekty, projektując i montując instalację odgromową zgodną z obowiązującymi przepisami.
Elektroklub jest programem partnerskim dla klientów wybranych hurtowni elektrotechnicznych, który powstał we współpracy z trzema producentami z tej branży: Philips, NKT i Schneider Electric. Obecnie trwa...
Elektroklub jest programem partnerskim dla klientów wybranych hurtowni elektrotechnicznych, który powstał we współpracy z trzema producentami z tej branży: Philips, NKT i Schneider Electric. Obecnie trwa w nim wiosenna promocja, w której można wygrać supernagrody!
Chcesz zwiększyć wydajność swojej instalacji fotowoltaicznej? Pomyśl o inwerterach hybrydowych. Dowiedz się, czym są te urządzenia, jakie korzyści płyną z ich wykorzystania i dlaczego to właśnie one są...
Chcesz zwiększyć wydajność swojej instalacji fotowoltaicznej? Pomyśl o inwerterach hybrydowych. Dowiedz się, czym są te urządzenia, jakie korzyści płyną z ich wykorzystania i dlaczego to właśnie one są przyszłością zrównoważonej energetyki.
Firma CSI S.A. poszerza ofertę komputerów Mini PC o nowy produkt z serii PICO-SEMI od AAEON. Komputer PICO-EHL4-SEMI jest dostępny w dwóch wersjach procesorowych: Intel® Celeron® J6412 o mocy 10 W i Intel®...
Firma CSI S.A. poszerza ofertę komputerów Mini PC o nowy produkt z serii PICO-SEMI od AAEON. Komputer PICO-EHL4-SEMI jest dostępny w dwóch wersjach procesorowych: Intel® Celeron® J6412 o mocy 10 W i Intel® Celeron® N6210 o mocy 6,5 W.
Już wkrótce gama produktów z firmy Ewimar, zostanie wzbogacona o nowe produkty ochrony przeciwprzepięciowej, dedykowane do linii zasilających, linii pomiarowych oraz transmisyjnych.
Już wkrótce gama produktów z firmy Ewimar, zostanie wzbogacona o nowe produkty ochrony przeciwprzepięciowej, dedykowane do linii zasilających, linii pomiarowych oraz transmisyjnych.
Nowoczesne technologie doprowadziły do wyraźnej transformacji sektora budownictwa, szczególnie w kwestii poprawy efektywności energetycznej. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i zmian klimatycznych...
Nowoczesne technologie doprowadziły do wyraźnej transformacji sektora budownictwa, szczególnie w kwestii poprawy efektywności energetycznej. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i zmian klimatycznych optymalizacja zużycia energii staje się priorytetem. Jednym z ważniejszych kroków prowadzących do obniżenia klasy energetycznej budynków jest wprowadzenie świadectwa energetycznego i nowoczesnych instalacji elektrycznych.
Fronius zapewnia optymalne bezpieczeństwo i wysoki stopień zużycia energii na potrzeby własne w produkcji energii słonecznej – wszystko dzięki wysokiej jakości falownikom, do których dołącza teraz Fronius...
Fronius zapewnia optymalne bezpieczeństwo i wysoki stopień zużycia energii na potrzeby własne w produkcji energii słonecznej – wszystko dzięki wysokiej jakości falownikom, do których dołącza teraz Fronius GEN24.
Odnawialne źródła energii (OZE) odgrywają kluczową rolę w globalnych wysiłkach na rzecz zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednym z wyzwań związanych z efektywnym wykorzystaniem...
Odnawialne źródła energii (OZE) odgrywają kluczową rolę w globalnych wysiłkach na rzecz zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednym z wyzwań związanych z efektywnym wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych jest gromadzenie i przesyłanie wyprodukowanej energii elektrycznej. W tym kontekście technologia cable pooling zyskuje na znaczeniu, umożliwiając zoptymalizowane zarządzanie przesyłem energii elektrycznej ze źródeł OZE.
Oświetlenie LED cieszy się ogromną popularnością i nie ma w tym nic dziwnego, jeśli weźmie się pod lupę wszystkie jego zalety. Żarówki LED są wykorzystywane zarówno w warunkach domowych, jak i na zewnątrz,...
Oświetlenie LED cieszy się ogromną popularnością i nie ma w tym nic dziwnego, jeśli weźmie się pod lupę wszystkie jego zalety. Żarówki LED są wykorzystywane zarówno w warunkach domowych, jak i na zewnątrz, mają różne rozmiary, dzięki czemu można je dopasować do praktycznie każdego rodzaju lamp, są energooszczędne, a to tylko kilka z wielu ich zalet. Na co zwracać uwagę przy zakupie tego rodzaju żarówek i jak dopasować ich parametry do swoich potrzeb?
Przeprowadzenie remontu to drogie i wymagające zadanie. Niemalże wszystkie wykonywane prace zmuszają zainteresowanych do podejmowania poważnych i przemyślanych decyzji finansowych. Mogą to jednak ułatwić...
Przeprowadzenie remontu to drogie i wymagające zadanie. Niemalże wszystkie wykonywane prace zmuszają zainteresowanych do podejmowania poważnych i przemyślanych decyzji finansowych. Mogą to jednak ułatwić niektóre produkty bankowe. O których z nich mowa? Tego lepiej dowiedzieć się jeszcze przed rozpoczęciem prac budowalnych.
Panele fotowoltaiczne są coraz bardziej popularne. W dobie rosnących cen energii wiele osób ceni sobie niezależność od zewnętrznych dostawców prądu, oszczędność, jaką daje fotowoltaika oraz to, że jest...
Panele fotowoltaiczne są coraz bardziej popularne. W dobie rosnących cen energii wiele osób ceni sobie niezależność od zewnętrznych dostawców prądu, oszczędność, jaką daje fotowoltaika oraz to, że jest to ekologiczne źródło energii. Montaż paneli fotowoltaicznych na działce lub dachu domu ma jeszcze jedną zaletę – w przypadku sprzedaży nieruchomości podnosi jej wartość.
Apator SA we współpracy z TAURON Dystrybucja SA uruchomił magazyn energii służący do stabilizacji parametrów pracy sieci dystrybucyjnej niskiego napięcia. To kolejny projekt realizowany przez toruńskiego...
Apator SA we współpracy z TAURON Dystrybucja SA uruchomił magazyn energii służący do stabilizacji parametrów pracy sieci dystrybucyjnej niskiego napięcia. To kolejny projekt realizowany przez toruńskiego producenta dla krajowych Operatorów Sieci Dystrybucji, którzy poszukują skutecznych rozwiązań technicznych do bilansowania sieci oraz redukcji nadmiernych obciążeń w szczytach produkcji energii z odnawialnych źródeł.
Wiele ostatnio mówi się o poprawie efektywności energetycznej oraz energii odnawialnej w kontekście redukcji gazów cieplarnianych i rosnących kosztów energii. W silnie konkurencyjnym otoczeniu przedsiębiorstwa...
Wiele ostatnio mówi się o poprawie efektywności energetycznej oraz energii odnawialnej w kontekście redukcji gazów cieplarnianych i rosnących kosztów energii. W silnie konkurencyjnym otoczeniu przedsiębiorstwa wykazują dużą determinację do zmian prowadzących do optymalizacji kosztów, co zapewnić ma im zachowanie przewagi konkurencyjnej, wynikającej np. z przyjętej strategii przewagi kosztowej.
Inteligentny dom często mylony jest z budynkiem pasywnym. Należy jednak pamiętać, że nie można tych dwóch pojęć stosować zamiennie. Samo zastosowanie smart home i innych komponentów automatyki nie czyni...
Inteligentny dom często mylony jest z budynkiem pasywnym. Należy jednak pamiętać, że nie można tych dwóch pojęć stosować zamiennie. Samo zastosowanie smart home i innych komponentów automatyki nie czyni z tradycyjnego domu budynku pasywnego. Niewątpliwie jednak należy pamiętać, że elementy automatyki budynkowej są składową pasywnych budowli i nawet zwykłe mieszkanie potrafią uczynić bardziej oszczędnym i ekologicznym.
System drukujący Thermomark E to całkowita nowość na rynku oznaczania. Jest to modułowy system do automatyzacji produkcji oznaczników łączący ze sobą etap drukowania i montażu różnych materiałów w jednym...
System drukujący Thermomark E to całkowita nowość na rynku oznaczania. Jest to modułowy system do automatyzacji produkcji oznaczników łączący ze sobą etap drukowania i montażu różnych materiałów w jednym cyklu roboczym. Rozwiązanie to umożliwia proste i bardzo wydajne oznaczanie przemysłowe, dzięki czemu efektywność naszej produkcji może wzrosnąć diametralnie.
Jak wykazano w różnych testach, nie tylko na uczelniach technicznych w Polsce, duży procent ograniczników przepięć (SPD) dostępnych na rynku nie spełnia parametrów deklarowanych w kartach katalogowych....
Jak wykazano w różnych testach, nie tylko na uczelniach technicznych w Polsce, duży procent ograniczników przepięć (SPD) dostępnych na rynku nie spełnia parametrów deklarowanych w kartach katalogowych. Dodatkowo w różnych materiałach marketingowych również można znaleźć nie zawsze pełne informacje na temat wymagań stawianych SPD, co nie pomaga w właściwym doborze odpowiedniego modelu do aplikacji. W tym artykule postaramy się przybliżyć najważniejsze zagadnienia, które pozwolą dobrać bezpieczne ograniczniki...
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.elektro.info.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.elektro.info.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.