Planowane zmiany w zakresie „Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” (część 1.)
„Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” opublikowane po raz pierwszy w Dzienniku Ustaw nr 10 z 1995 r., poz. 46, jako Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, zaczęły obowiązywać od 1 kwietnia 1995 r. Prace nad „Warunkami technicznymi” rozpoczęły się w 1993 r.
Zobacz także
Farnell Projekty w trudnych warunkach przemysłowych
Zastosowanie skomplikowanych urządzeń elektronicznych i czujników do ulepszania i rozszerzania procesów produkcji, obróbki skrawaniem i procesów produkcyjnych w zastosowaniach przemysłowych jest możliwe...
Zastosowanie skomplikowanych urządzeń elektronicznych i czujników do ulepszania i rozszerzania procesów produkcji, obróbki skrawaniem i procesów produkcyjnych w zastosowaniach przemysłowych jest możliwe tylko wtedy, gdy wszystkie komponenty przetrwają w trudnym środowisku. Systemy muszą wytrzymywać gorące, wilgotne i trudne warunki oraz niszczące pola elektryczne i magnetyczne. Specyficzne warunki środowiskowe, w których produkt jest używany, wpływają na jego specyfikacje. Takie specyfikacje należy...
dr inż. Karol Kuczyński Ograniczenie strat w transformatorach rozdzielczych – co możemy jeszcze zrobić?
Straty w sieci energetycznej różnią się znacznie w poszczególnych krajach na całym świecie. Liczby wahają się od mniej niż 4% do ponad 20%. W większości krajów daje to możliwość znacznych oszczędności....
Straty w sieci energetycznej różnią się znacznie w poszczególnych krajach na całym świecie. Liczby wahają się od mniej niż 4% do ponad 20%. W większości krajów daje to możliwość znacznych oszczędności. Transformatory rozdzielcze są wykorzystywane do przekształcania energii elektrycznej ze średniego napięcia – poziomu, na którym energia jest przesyłana lokalnie i dostarczana do wielu odbiorców przemysłowych – do poziomu niskiego napięcia – zazwyczaj wykorzystywanego przez konsumentów indywidualnych...
dr inż. Waldemar Chmielak Opatentowana metoda ultraszybkiego wykrywania zwarć w liniach SN z wykorzystaniem fal wielokrotnie odbitych
Dystrybucja energii elektrycznej realizowana jest w wielu przypadkach rozległymi i rozproszonymi liniami napowietrznymi wysokiego i średniego napięcia. Dość powszechne w tego typu liniach zasilających...
Dystrybucja energii elektrycznej realizowana jest w wielu przypadkach rozległymi i rozproszonymi liniami napowietrznymi wysokiego i średniego napięcia. Dość powszechne w tego typu liniach zasilających są zwarcia doziemne, które – z uwagi na stosunkowo niską wartość prądów zwarciowych, wynikającą zarówno z izolowanego punktu neutralnego sieci średnich napięć oraz często wysokich rezystancji zwarcia – mogą trwać względnie długo.
Prace w zakresie instalacji elektrycznych prowadził Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy „Elektromontaż”. Utworzonemu wówczas zespołowi ekspertów poszczególnych branży postawiono następujące zadania:
- opracowywane „Warunki techniczne” powinny zawierać wymagania odpowiadające postanowieniom Polskich Norm, które wówczas były aktualizowane i dostosowywane do norm międzynarodowych,
- opracowywane „Warunki techniczne” powinny zawierać najistotniejsze wymagania dla określonych rozwiązań konstrukcyjnych i instalacyjnych,
- opracowywane „Warunki techniczne” powinny być czytelne dla przedstawicieli wszystkich branży
Tak opracowane „Warunki techniczne” spełniły i dalej spełniają funkcję wprowadzania nowoczesnych rozwiązań zapewniających użytkownikom budynków bezpieczeństwo życia, zdrowia i mienia oraz społecznie uzasadniony poziom podstawowych cech funkcjonalno-użytkowych budynków. Od kilku miesięcy trwają prace nad nowelizacją „Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”. Prace te prowadzi Stowarzyszenie Nowoczesne Budynki we współpracy z innymi stowarzyszeniami i organizacjami. Proponowane zmiany zostały oznaczone kursywą.
„Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” (DzU nr 75 z 2002 r., poz. 690; DzU nr 33 z 2003 r., poz. 270; DzU nr 109 z 2004 r., poz. 1156; DzU nr 201 z 2008 r., poz. 1238; DzU nr 228 z 2008 r., poz. 1514; DzU nr 56 z 2009 r., poz. 461; DzU nr 239 z 2010 r., poz. 1597; DzU z 2012 r., poz. 1289).
Rozdział 8
Instalacja elektryczna
§ 180. Instalacja i urządzenia elektryczne, przy zachowaniu przepisów rozporządzenia, przepisów odrębnych dotyczących dostarczania energii, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, a także wymagań Polskich Norm odnoszących się do tych instalacji i urządzeń, powinny zapewniać:
- dostarczanie energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych do odbiorników, stosownie do potrzeb użytkowych,
- ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami,
- ochronę przed emisją drgań i hałasu powyżej dopuszczalnego poziomu oraz przed szkodliwym oddziaływaniem pola elektromagnetycznego.
§ 180a. W budynku użyteczności publicznej, o którym mowa w poniższej tabeli, wartość mocy jednostkowej oświetlenia i wartość kryterialna wskaźnika LENI nie może przekraczać określonych wielkości dopuszczalnych (tabela 1.).
§ 181. 1. Budynek, w którym zanik napięcia w elektroenergetycznej sieci zasilającej może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, poważne zagrożenie środowiska, a także znaczne straty materialne, należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii elektrycznej oraz wyposażać w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (zapasowe lub ewakuacyjne) z centralnym automatycznym systemem nadzoru. W budynku wysokościowym oraz w innych budynkach wymagających zwiększonej pewności zasilania, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi, jednym ze źródeł zasilania powinien być zespół prądotwórczy.
2. Awaryjne oświetlenie zapasowe należy stosować w pomieszczeniach, w których po zaniku oświetlenia podstawowego istnieje konieczność kontynuowania czynności w niezmieniony sposób lub ich bezpiecznego zakończenia, a także w pomieszczeniach, o których mowa w § 85, ust. 4, przy czym czas działania tego oświetlenia powinien być dostosowany do uwarunkowań wynikających z wykonywanych czynności oraz warunków występujących w pomieszczeniu.
3. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne należy stosować:
1) w pomieszczeniach:
-
- przeznaczonych dla ponad 50 osób,
- garażowych o powierzchni netto ponad 1000 m2, c) o powierzchni netto 2000 m2 w budynkach użyteczności publicznej, budynkach zamieszkania zbiorowego oraz w budynkach produkcyjnych i magazynowych,
2) na drogach ewakuacyjnych:
-
- z pomieszczeń wymienionych w pkt 1,
- oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym oraz oświetlonych wyłącznie światłem dziennym, w przypadku przewidywanej możliwości poruszania się na nich, w czasie ewakuacji, grup ludzi powyżej 50 osób, po zapadnięciu zmroku,
- w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do użytku osób o ograniczonej zdolności poruszania się,
- w wysokich i wysokościowych budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego,
- w wysokościowych budynkach mieszkalnych.
4. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne nie jest wymagane w pomieszczeniach, w których awaryjne oświetlenie zapasowe spełnia warunek określony w ust. 5 dla awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego.
5. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne powinno działać przez co najmniej 1 godzinę od zaniku oświetlenia podstawowego.
6. W pomieszczeniu, które jest użytkowane przy wyłączonym oświetleniu podstawowym, należy stosować oświetlenie dodatkowe, zasilane bardzo niskim napięciem, służące uwidocznieniu przeszkód wynikających z układu budynku, dróg komunikacji ogólnej lub sposobu jego użytkowania, a także podświetlane znaki wskazujące kierunki ewakuacji.
7. Oświetlenie awaryjne należy wykonywać zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi wymagań w tym zakresie.
§182. Pomieszczenie stacji transformatorowej może być sytuowane w budynkach o innym przeznaczeniu, jeżeli są spełnione warunki określone w § 96 oraz:
1) zostanie zachowana odległość pozioma i pionowa od pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi co najmniej 2,8 m, liczona od wewnętrznego obrysu pomieszczeń stacji,
2) ściany i stropy będą stanowiły oddzielenia przeciwpożarowe oraz będą miały zabezpieczenia przed przedostawaniem się cieczy i gazów.
§183. 1. W instalacjach elektrycznych należy stosować:
1) złącza instalacji elektrycznej budynku, umożliwiające odłączenie od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, a także ingerencją osób niepowołanych,
2) oddzielny przewód ochronny PE i neutralny N, w wewnętrznych liniach zasilających (wlz) i obwodach odbiorczych,
3) środki ochrony, zapewniające skuteczną ochronę przeciwporażeniową,
4) wyłączniki nadprądowe w obwodach odbiorczych,
5) zasadę selektywności (wybiórczości) zabezpieczeń,
6) przeciwpożarowe wyłączniki prądu,
7) połączenia wyrównawcze główne i dodatkowe, łączące przewody ochronne z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,
8) zasadę prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych, równoległych do krawędzi ścian i stropów,
9) przewody elektryczne z żyłami wykonanymi wyłącznie z miedzi, jeżeli ich przekrój nie przekracza 10 mm2,
10) urządzenia ograniczające przepięcia.
1a. Połączeniami wyrównawczymi, o których mowa w ust. 1 pkt 7, należy, zgodnie z Polską Normą dotyczącą ochrony przeciwporażeniowej, objąć w szczególności:
1) instalację wodociągową wykonaną z przewodów metalowych,
2) metalowe elementy instalacji kanalizacyjnej,
3) instalację ogrzewczą wodną wykonaną z przewodów metalowych,
4) metalowe elementy instalacji gazowej, o których mowa w § 158 ust. 7,
5) metalowe elementy szybów i maszynowni dźwigów,
6) metalowe elementy przewodów i wkładów kominowych,
7) metalowe elementy przewodów i urządzeń do wentylacji i klimatyzacji,
8) metalowe elementy obudowy urządzeń instalacji telekomunikacyjnej,
1b. Elementy przewodzące wprowadzane do budynku z zewnątrz (takie jak: metalowe rury i elementy konstrukcyjne, metalowe powłoki i pancerze kabli) powinny być przyłączone do szyny uziemiającej w miejscu ich wprowadzenia.
2. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu, odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru, należy stosować w strefach pożarowych o kubaturze przekraczającej 1000 m3 lub zawierających strefy zagrożone wybuchem.
3. Aparat elektryczny stanowiący element wykonawczy przeciwpożarowego wyłącznika prądu należy instalować w rozdzielnicy głównej budynku, zainstalowanej w pomieszczeniu wydzielonym pożarowo lub rozdzielnicy pożarowej. W przypadku zastosowania aparatu elektrycznego typu wyłącznik należy zapewnić wybiórczość działania zabezpieczeń występujących w instalacjach elektrycznych budynku, które są przyłączone za wyłącznikiem i eksploatowane w warunkach normalnej eksploatacji. W zależności od uwarunkowań lokalnych sterowanie przeciwpożarowym wyłącznikiem prądu może być miejscowe lub zdalne.
3a) Energię elektryczną do przeciwpożarowego wyłącznika prądu należy doprowadzić kablem lub przewodem gwarantującym dostawę energii elektrycznej przez wymagany czas pracy urządzeń przyłączanych do niego od strony zasilania, chronionym od działania wody lub odpornym na działanie wody.
3b) Sterowanie przeciwpożarowym wyłącznikiem prądu należy umieścić w pobliżu głównego wejścia do obiektu lub strefy pożarowej i odpowiednio oznakować zgodnie z Polską Normą dotyczącą znaków bezpieczeństwa oraz technicznych środków przeciwpożarowych.
3c) Dopuszcza się sterowanie przeciwpożarowym wyłącznikiem prądu za pomocą centralki sterowania urządzeniami przeciwpożarowymi z wydzielonego pożarowo pomieszczenia ochrony z całodobową obsługą.
3d) Dla obwodów o zabezpieczeniu nadprądowym do 125 A i napięciu do 1 kV dopuszcza się instalację ręcznego wyłącznika prądu, który powinien być zainstalowany przy głównym wejściu do obiektu lub strefy pożarowej.
4. Odcięcie dopływu prądu przeciwpożarowym wyłącznikiem nie może powodować samoczynnego załączenia drugiego źródła energii elektrycznej, w tym zespołu prądotwórczego, z wyjątkiem źródła zasilającego urządzenia elektryczne, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru.
§184.1. Jako uziomy instalacji elektrycznej i piorunochronnej należy wykorzystywać metalowe konstrukcje budynków, zbrojenia fundamentów lub inne metalowe elementy umieszczone w fundamentach stanowiące sztuczny uziom fundamentowy.
2. Dopuszcza się wykorzystywanie jako uziomy instalacji elektrycznej metalowych przewodów sieci wodociągowej, pod warunkiem zachowania wymagań Polskiej Normy dotyczącej uziemień i przewodów ochronnych oraz uzyskania zgody jednostki eksploatującej tę sieć.
3. Instalacja piorunochronna, o której mowa w § 53 ust. 2, powinna być wykonana zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczących ochrony odgromowej obiektów budowlanych.
§ 185.1. Instalacja odbiorcza w budynku i samodzielnym lokalu powinna być wyposażona w urządzenia do pomiaru zużycia energii elektrycznej, usytuowane w miejscu łatwo dostępnym i zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencją osób niepowołanych.
2. W budynku wielorodzinnym liczniki pomiaru zużycia energii elektrycznej należy umieszczać poza lokalami mieszkalnymi, w zamykanych szafkach.
§ 186.1. Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urządzeń elektrycznych w budynku powinno zapewniać bezkolizyjność z innymi instalacjami w zakresie odległości i ich wzajemnego usytuowania oraz uwzględniać warunki określone w § 164.
2. Wewnętrzne linie zasilające (wlz) w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, budynku zamieszkania zbiorowego i budynku użyteczności publicznej należy prowadzić poza mieszkaniami i pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, w wydzielonych kanałach lub szybach instalacyjnych, zgodnie z Polską Normą dotyczącą wymagań w tym zakresie.
§ 187. 1. Przewody i kable elektryczne należy prowadzić w sposób umożliwiający ich ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz wymianę bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku.
2. Dopuszcza się prowadzenie przewodów elektrycznych wtynkowych, pod warunkiem pokrycia ich warstwą tynku o grubości co najmniej 5 mm.
3. Przewody i kable elektryczne oraz światłowodowe wraz z ich zamocowaniami, zwane dalej „zespołami kablowymi”, stosowane w systemach zasilania i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej, powinny zapewniać ciągłość dostawy energii elektrycznej lub przekazu sygnału z zachowaniem właściwości zapewniających poprawne funkcjonowanie urządzeń oraz ich skutecznej ochrony przeciwporażeniowej przez czas wymagany do uruchomienia i działania urządzenia, z zastrzeżeniem ust. 7.
3a) Obwody zasilające urządzenia przeciwpożarowe, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru, należy zabezpieczać wyłącznie przed skutkami zwarć i nie należy w nich instalować wyłączników różnicowoprądowych oraz zabezpieczeń przeciążeniowych.
3b) Ochronę przeciwporażeniową należy w tych urządzeniach realizować przez samoczynne wyłączenie zasilania, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej ochrony przeciwporażeniowej i przyjąć napięcie dotykowe dopuszczalne długotrwałe do 25 V.
3c) Dopuszcza się, w przypadku, w którym spełnienie warunku samoczynnego wyłączenia, określonego w Polskiej Normie dotyczącej ochrony przeciwporażeniowej, nie jest możliwe, przyjęcie ochrony przeciwporażeniowej przy uszkodzeniu przez obniżenie napięcia dotykowego UST, które może pojawić się na częściach przewodzących dostępnych chronionego urządzenia, do wartości napięcia dotykowego dopuszczalnego długotrwale 25 V.
4. Zespoły kablowe umieszczone w pomieszczeniach chronionych stałymi wodnymi urządzeniami gaśniczymi powinny być odporne na oddziaływanie wody. Jeżeli przewody i kable ułożone są w ognioochronnych kanałach instalacyjnych, to wówczas wymaganie odporności na oddziaływanie wody uznaje się za spełnione.
5. Przewody i kable elektryczne w obwodach urządzeń alarmu pożaru, oświetlenia awaryjnego i łączności powinny mieć klasę PH odpowiednią do czasu wymaganego do działania tych urządzeń, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej metody badań palności cienkich przewodów i kabli bez ochrony specjalnej stosowanych w obwodach zabezpieczających.
6. Zespoły kablowe powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby w wymaganym czasie, o którym mowa w ust. 3 i 5, nie nastąpiła przerwa w dostawie energii elektrycznej o wymaganych parametrach, z zachowaniem skutecznej ochrony przeciwporażeniowej lub przekazie sygnału spowodowana oddziaływaniami elementów budynku, lub wyposażenia. Zasilanie urządzeń przeciwpożarowych, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru, należy wykonywać przewodami lub kablami o żyłach miedzianych zgodnie z wymaganiami, o których mowa w § 183 ust. 1 pkt 9.
7. Czas zapewnienia ciągłości dostawy energii elektrycznej lub sygnału do urządzeń, o których mowa w ust. 3, może być ograniczony do 30 minut, o ile zespoły kablowe znajdują się w obrębie przestrzeni chronionych stałymi samoczynnymi URZĄDZENIAMI GAŚNICZYMI
§ 188. 1. Obwody odbiorcze instalacji elektrycznej w budynku wielorodzinnym należy prowadzić w obrębie każdego mieszkania lub lokalu użytkowego.
2. W instalacji elektrycznej w mieszkaniu należy stosować wyodrębnione obwody: oświetlenia, gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia, gniazd wtyczkowych w łazience, gniazd wtyczkowych do urządzeń odbiorczych w kuchni oraz obwody do odbiorników wymagających indywidualnego zabezpieczenia.
§ 189. 1. Pomieszczenia w mieszkaniu należy wyposażać w wypusty oświetleniowe oraz w niezbędną liczbę odpowiednio rozmieszczonych gniazd wtyczkowych.
2. Instalacja oświetleniowa w pokojach powinna umożliwiać załączanie źródeł światła za pomocą łączników wieloobwodowych.
§190. W budynku wielorodzinnym oświetlenie i odbiorniki w pomieszczeniach komunikacji ogólnej oraz technicznych i gospodarczych powinny być zasilane z rozdzielnic administracyjnych.