Wzajemne sytuowanie sieci elektroenergetycznych i budynków (część 1.)
Wzajemne sytuowanie sieci elektroenergetycznych i budynków
Wymagania odległościowe dla sieci elektroenergetycznych od niektórych
obiektów budowlanych określane są nie tylko w Polskich Normach, ale
także w przepisach techniczno-budowlanych [5, 6, 7, 9, 10]. Jednak
przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002
r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i
ich usytuowanie [8] wymagań takich nie określają. Zatem, pozostają w tym
przypadku wymagania Polskich Norm.
Zobacz także
Farnell Projekty w trudnych warunkach przemysłowych
Zastosowanie skomplikowanych urządzeń elektronicznych i czujników do ulepszania i rozszerzania procesów produkcji, obróbki skrawaniem i procesów produkcyjnych w zastosowaniach przemysłowych jest możliwe...
Zastosowanie skomplikowanych urządzeń elektronicznych i czujników do ulepszania i rozszerzania procesów produkcji, obróbki skrawaniem i procesów produkcyjnych w zastosowaniach przemysłowych jest możliwe tylko wtedy, gdy wszystkie komponenty przetrwają w trudnym środowisku. Systemy muszą wytrzymywać gorące, wilgotne i trudne warunki oraz niszczące pola elektryczne i magnetyczne. Specyficzne warunki środowiskowe, w których produkt jest używany, wpływają na jego specyfikacje. Takie specyfikacje należy...
dr inż. Karol Kuczyński Ograniczenie strat w transformatorach rozdzielczych – co możemy jeszcze zrobić?
Straty w sieci energetycznej różnią się znacznie w poszczególnych krajach na całym świecie. Liczby wahają się od mniej niż 4% do ponad 20%. W większości krajów daje to możliwość znacznych oszczędności....
Straty w sieci energetycznej różnią się znacznie w poszczególnych krajach na całym świecie. Liczby wahają się od mniej niż 4% do ponad 20%. W większości krajów daje to możliwość znacznych oszczędności. Transformatory rozdzielcze są wykorzystywane do przekształcania energii elektrycznej ze średniego napięcia – poziomu, na którym energia jest przesyłana lokalnie i dostarczana do wielu odbiorców przemysłowych – do poziomu niskiego napięcia – zazwyczaj wykorzystywanego przez konsumentów indywidualnych...
dr inż. Waldemar Chmielak Opatentowana metoda ultraszybkiego wykrywania zwarć w liniach SN z wykorzystaniem fal wielokrotnie odbitych
Dystrybucja energii elektrycznej realizowana jest w wielu przypadkach rozległymi i rozproszonymi liniami napowietrznymi wysokiego i średniego napięcia. Dość powszechne w tego typu liniach zasilających...
Dystrybucja energii elektrycznej realizowana jest w wielu przypadkach rozległymi i rozproszonymi liniami napowietrznymi wysokiego i średniego napięcia. Dość powszechne w tego typu liniach zasilających są zwarcia doziemne, które – z uwagi na stosunkowo niską wartość prądów zwarciowych, wynikającą zarówno z izolowanego punktu neutralnego sieci średnich napięć oraz często wysokich rezystancji zwarcia – mogą trwać względnie długo.
Projektowanie i budowa, a także eksploatacja urządzeń, instalacji i sieci powinny zapewnić – stosownie do art. 51 Ustawy Prawo energetyczne [1] – racjonalne i oszczędne zużycie paliw i energii przy zachowaniu:
- niezawodności współdziałania z siecią,
- bezpieczeństwa obsługi i otoczenia po spełnieniu wymagań ochrony środowiska,
- zgodności z wymaganiami odrębnych przepisów, a w szczególności przepisów:
-
- prawa budowlanego,
- o ochronie przeciwporażeniowej,
- o ochronie przeciwpożarowej,
- o dozorze technicznym,
- o ochronie dóbr kultury, o muzeach,
- Polskich Norm,
- lub innych przepisów wynikających z technologii wytwarzania energii i rodzaju stosowanego paliwa.
Art. 51 pkt 3 Ustawy Prawo energetyczne [1] przywołuje wymagania odrębnych przepisów, w tym między innymi przepisy prawa budowlanego.
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane [2], normująca działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określająca zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach, stanowi w art. 5, że:
„1. Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając:
1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:
a. bezpieczeństwa konstrukcji,
b. bezpieczeństwa pożarowego,
c. bezpieczeństwa użytkowania,
d. odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
e. ochrony przed hałasem i drganiami,
f. oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród;
2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie:
a. zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników,
b. usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;
3) możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego;
4) niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich;
5) warunki bezpieczeństwa i higieny pracy;
6) ochronę ludności, zgodnie z wymaganiami obrony cywilnej;
7) ochronę obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów objętych ochroną konserwatorską;
8) odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej;
9) poszanowanie, występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej;
10) warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób przebywających na terenie budowy.
2. Obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1 - 7”.
Wymagania techniczne dla budynków
Wymagania techniczne dla budynków, jako obiektów budowlanych najbardziej rozpowszechnionych, określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [8]. W 2004 roku rozporządzenie to zostało zmienione, przede wszystkim poprzez dołączenie do przepisu wykazu Polskich Norm związanych z wymaganiami technicznymi dla budynków, w tym stanowiącej największą grupę norm elektrycznych związanych z instalacjami elektrycznymi, oświetleniem elektrycznym, w tym awaryjnym, oraz ochroną odgromową budynków. W dniu 12 marca 2009 r. Minister Infrastruktury podpisał rozporządzenie nowelizujące powyższe rozporządzenie, które zostało opublikowane w DzU z dnia 7 kwietnia 2009 r. nr 56, poz. 461).
W § 11 powyższego rozporządzenia zawarte jest wymaganie związane z zagrożeniami i uciążliwościami, jakie mogą mieć wpływ na budynki. Przepis ten stanowi, że „budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien być wznoszony poza zasięgiem zagrożeń i uciążliwości określonych w przepisach odrębnych, przy czym dopuszcza się wznoszenie budynków w tym zasięgu pod warunkiem zastosowania środków technicznych zmniejszających uciążliwości poniżej poziomu ustalonego w tych przepisach bądź zwiększających odporność budynku na te zagrożenia i uciążliwości, jeżeli nie jest to sprzeczne z warunkami ustalonymi dla obszarów ograniczonego użytkowania, określonych w przepisach odrębnych”.
Z zakresu elektryki, do uciążliwości zalicza się m.in. oddziaływanie pól elektromagnetycznych pochodzących od napowietrznych linii i stacji elektroenergetycznych o napięciu 110 kV i wyższym. Z uwagi na niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym wymagane jest zachowanie odpowiednich odległości budynku od linii elektroenergetycznych. Wymagania dotyczące ochrony ludzi i środowiska przed promieniowaniem elektromagnetycznym określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów [14], a w szczególności:
1) dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku, zróżnicowane dla:
a. terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,
b. miejsc dostępnych dla ludności,
2) zakresy częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko;
3) metody sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, o których mowa w pkt 1,
4) metody wyznaczania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, o których mowa w pkt 1.
Zróżnicowane dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych określa załącznik numer 1 do rozporządzenia. Metody sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku określa załącznik numer 2 do rozporządzenia. Pomiary poziomów pól elektromagnetycznych wykonuje się:
1) bezpośrednio po pierwszym uruchomieniu instalacji,
2) każdorazowo w razie zmiany warunków pracy instalacji, o ile zmiany te mogą mieć wpływ na zmianę poziomów pól elektromagnetycznych, których źródłem jest ta instalacja.
Pomiary kontrolne poziomów pól elektromagnetycznych w otoczeniu stacji i linii elektroenergetycznych wykonuje się, o ile ich napięcie znamionowe jest równe bądź wyższe niż 110 kV. W otoczeniu stacji elektroenergetycznych pomiary pól elektromagnetycznych przeprowadza się poza ogrodzonym terenem stacji, w odległościach nie mniejszych niż połowa wy sokości ogrodzenia stacji; każdą linię elektroenergetyczną wchodzącą lub wychodzącą z terenu stacji elektroenergetycznej należy traktować jako odrębną, a pomiarów składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz w otoczeniu wnętrzowych stacji elektroenergetycznych oraz podziemnych elektroenergetycznych linii kablowych nie wykonuje się.
W otoczeniu stacji i linii elektroenergetycznych pomiary pola elektrycznego należy wykonywać:
- nad powierzchnią ziemi lub nad innymi powierzchniami, na których mogą przebywać ludzie, w szczególności dachami spełniającymi funkcję tarasów, tarasami, balkonami, podestami – na wysokości 2 m,
- w pobliżu obiektów budowlanych, w odległości nie mniejszej niż 1,6 m od ścian tych obiektów.
Pomiary pola magnetycznego w otoczeniu stacji, linii elektroenergetycznych należy wykonywać w pionach pomiarowych, na wysokościach od 0,3 m do 2 m nad powierzchnią ziemi lub nad innymi powierzchniami, na których mogą przebywać ludzie, zwłaszcza dachami pełniącymi funkcję tarasów, tarasami, balkonami, podestami; podczas pomiarów przyrządowi pomiarowemu należy nadać takie położenie w stosunku do stacji i linii elektroenergetycznych, aby przyrząd pomiarowy wskazywał maksymalne wartości wielkości mierzonej w danym punkcie pomiarowym.
Wymagania odległościowe dla sieci elektroenergetycznych od budynków
Niezależnie od przepisów techniczno-budowlanych wydanych na podstawie Ustawy Prawo budowlane, należy mieć na uwadze wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie innych ustaw. Na podstawie Ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym [3] wydane zostało Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 10 listopada 2004 r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie budowli i budynków, drzew lub krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywanie robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych [4], ale z dniem 1 stycznia 2008 r. utraciło moc obowiązującą. Rozporządzenie to w § 1 stanowiło, że budowle i budynki mogą być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 10 m od granicy obszaru kolejowego, z tym że odległość ta od osi skrajnego toru nie może być mniejsza niż 20 m, niezależnie od tego, czy linia kolejowa jest zelektryfikowana, czy nie („obszar kolejowy” według ustawy o transporcie kolejowym to określony działkami ewidencyjnymi obszar, na którym usytuowane są linie kolejowe oraz inne budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do zarządzania, eksploatacji i utrzymania linii kolejowych, a także służące do obsługi przewozu osób i rzeczy).
Przepisu tego nie stosuje się do budowli i budynków przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego i utrzymania linii kolejowej oraz do obsługi przewozu osób i rzeczy. W miejsce przytoczonego rozporządzenia [4] wydane zostało Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywanie robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (DzU nr 153, poz. 955).
Wymagania w zakresie sytuowania budowli i budynków od obszaru kolejowego zostały uregulowane w art. 53 Ustawy o transporcie kolejowym [3]. Budowle i budynki mogą być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 10 m od granicy obszaru kolejowego, z tym że odległość ta od osi skrajnego toru nie może być mniejsza niż 20 m, z zastrzeżeniem, iż wymagania tego nie stosuje się do budynków i budowli przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego i utrzymania linii kolejowej oraz do obsługi przewozu osób i rzeczy. W stosunku do budynków mieszkalnych, szpitali, domów opieki społecznej, obiektów rekreacyjno-sportowych, budynków związanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, odległości te powinny być zwiększone, w zależności od przeznaczenia budynku, w celu zachowania norm dopuszczalnego hałasu w środowisku, określonych w odrębnych przepisach. Normy dopuszczalnego hałasu w środowisku określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (DzU nr 120, poz. 826) [11].
W stosunku do wymienionych rozporządzeń w sprawie przepisów techniczno-budowlanych, określających między innymi odległości niektórych obiektów budowlanych od sieci elektroenergetycznych, należy przytoczyć Polskie Normy obejmujące elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego w określonym zakresie napięciowym. Polskie Normy regulujące wymagania dla sieci elektroenergetycznych z uwagi na niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym to („oryg.” – oznacza, że norma została wprowadzona w języku oryginału):
- PN-EN 50341-1:2005 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kV. Część 1: Wymagania ogólne. Specyfikacje wspólne,
- PN-EN 50341-2:2002 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kV. Część 2: Wykaz normatywnych warunków krajowych (oryg.),
- PN-EN 50341-3:2002/AC:2006 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kV. Część 3: Zbiór normatywnych warunków krajowych (oryg.),
- PN-EN 50423-1:2007 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 1 kV do 45 kV. Część 1: Wymagania ogólne. Wspólne specyfikacje,
- PN-EN 50423-2:2005 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 1 kV do 45 kV. Część 2: Wykaz normatywnych warunków krajowych (oryg.),
- PN-EN 50423-3:2005/AC:2006 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 1 kV do 45 kV. Część 3: Zbiór normatywnych warunków krajowych (oryg.),
- archiwalna PN-E-05100-1:1998 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami roboczymi gołymi,
- N SEP-E-003 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami pełnoizolowanymi oraz z przewodami niepełnoizolowanymi,
- N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa.
W artykule wybrano wymagania z norm PN-EN dotyczące zachowania odpowiednich odległości napowietrznych linii elektroenergetycznych od budynków:
Elektroenergetyczną linię napowietrzną o napięciu powyżej 45 kV należy na skrzyżowaniach i zbliżeniach z budynkami tak prowadzić i wykonać, aby jej budowa i eksploatacja nie powodowała ani przeszkód, ani trudności w użytkowaniu i należytym utrzymaniu budynków. Zaleca się, aby: przęsło linii znajdujące się nad budynkiem było jak najkrótsze oraz aby nie prowadzić przewodów elektrycznych nad kominami i budynkami z dachami o pokryciu łatwo zapalnym, tj. pokrytych słomą, drewnem lub papą ułożoną na drewnie.
Przy skrzyżowaniach i zbliżeniach linii elektroenergetycznych do budynków mieszkalnych, szkół, internatów, szpitali, sanatoriów itp., gdzie stale przebywają ludzie, natężenie pola elektrycznego i magnetycznego oraz natężenie hałasu pochodzące od linii nie może przekraczać wartości dopuszczalnych określonych w przepisach [14] i normach.
Linie elektroenergetyczne nie powinny krzyżować stacji paliw płynnych i gazowych, budowli zawierających materiały niebezpieczne pożarowo i stref zagrożonych wybuchem. Wyjątkiem od zakazu krzyżowania jest dopuszczenie skrzyżowania tych obiektów liniami o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV. W takim przypadku przęsło skrzyżowania należy ograniczyć słupami mocnymi oraz wykonać je z III poziomem obostrzenia. Odległość słupa od stacji paliw płynnych (budynek zawierający materiały niebezpieczne pożarowo, zbiorniki, pompy) powinna wynosić co najmniej 30 m.
Zbliżenie elektroenergetycznych linii napowietrznych o napięciu powyżej 45 kV do budynków produkcyjnych, stałych składowisk, zbiorników lub innych urządzeń technologicznych z materiałami wybuchowymi lub strefami zagrożonymi wybuchem oraz stacji paliw należy wykonywać zgodnie ze specjalnymi przepisami budowy tych urządzeń i w uzgodnieniu z właściwym organem administracyjnym. Jeśli przepisów takich nie ma, linia ta powinna przebiegać, aby odległość skrajnego przewodu linii od wymienionych obiektów była równa co najmniej wysokości zawieszenia najwyższego przewodu nieuziemionego na słupie. Jeśli istnieje konieczność przejścia bliżej niż w odległości mniejszej niż 1,5-krotna wysokość zawieszenia najwyżej położonego przewodu nieuziemionego, wówczas należy przewody linii zawiesić z III poziomem obostrzenia.
Odstępy izolacyjne Del (pomiędzy przewodem odgromowym i fazowym) i Dpp (pomiędzy przewodami fazowymi) dla określanych w kolejnych tabelach zostały podane w tabeli 5.
Odległości linii elektroenergetycznych od budynków, instalacji niebezpiecznych pożarowo, stacji paliw oraz anten, latarni ulicznych, masztów flagowych i reklam podano, w zależności od napięcia linii, w tabeli 3. i tabeli 4.
W niektórych krajach prowadzenie linii nad budynkami lub w ich sąsiedztwie jest zabronione i w takim przypadku podane odległości nie mają zastosowania do tych krajów. Kraje te powinny zdefiniować w NNA (normatywne warunki krajowe) minimalne dopuszczalne odległości pomiędzy linią elektroenergetyczną a budynkami. Wymagania odległościowe napowietrznych linii elektroenergetycznych o napięciu do 1 kV, wobec braku norm EN, powinny być zaczerpnięte z archiwalnej normy PN-E-05100-1:1998 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami roboczymi gołymi. Odległości pionowe przewodów linii elektroenergetycznej od budynków w przypadku skrzyżowania przy największym zwisie normalnym nie powinny być mniejsze niż określone w tabeli 6.
Przy zbliżeniu linii elektroenergetycznej do budynku odległość przewodu nieuziemionego linii o napięciu do 1 kV przy największym zwisie normalnym albo w temperaturze -25°C i przy bezwietrznej pogodzie powinna wynosić co najmniej:
- 2,5 m – od łatwo dostępnej części budynku w kierunku pionowym w górę,
- 1,5 m – w kierunku pionowym w dół i poziomym – od każdej dostępnej części budynku (np. parapetu okna, podłogi balkonu; nie dotyczy dachu niesłużącego za taras),
- 1 m – od każdej trudno dostępnej części budynku, konstrukcji i krawędzi dachu,
- 0,2 m – od trudno dostępnej części budynku, jeżeli przewód jest zawieszony na wspornikach ściennych przy rozpiętości przęsła do 20 m.
Postanowień dotyczących zbliżenia linii elektroenergetycznej o napięciu do 1 kV do budynków nie stosuje się, gdy zachowane są odległości pionowe określone w tabeli 6.
Wymagania odległościowe napowietrznych linii elektroenergetycznych o napięciu do 1 kV z przewodami pełnoizolowanymi (przewód pełnoizolowany – przewód o izolacji żył roboczych dostosowanej do warunków pracy w linii napowietrznej, której wytrzymałość elektryczna odpowiada napięciu znamionowemu linii) powinny być zaczerpnięte z normy N SEP-E-003 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami pełnoizolowanymi oraz z przewodami niepełnoizolowanymi. Odległości pionowe i poziome przewodów pełnoizolowanych linii napowietrznej o napięciu znamionowym mniejszym od 1 kV od części budynków podano w tabeli 7. i tabeli 8.
Jeżeli linia o napięciu znamionowym do 1 kV jest wykonana przewodami pełnoizolowanymi oraz jest prowadzona na uchwytach po elewacji budynku lub innej konstrukcji wsporczej, to dopuszcza się prowadzenie jej w odległości nie mniejszej niż 3,0 m od powierzchni ziemi, przy zachowaniu innych wymagań określonych w normie. Zawieszenie lub prowadzenie przewodów pełnoizolowanych na uchwytach powinno zapewniać zachowanie takich odległości od konstrukcji wsporczych oraz elewacji budynku, aby w przewidywalnych warunkach nie mogło wystąpić mechaniczne uszkodzenie izolacji przewodów.
Odległość przewodów przyłącza od budynku
Odległość pionowa przewodu przyłącza zawieszonego nad dachem, np. przymocowanego do izolatora osadzonego na stojaku ściennym lub ponaddachowym, przy największym zwisie normalnym, powinna wynosić co najmniej:
- 1,0 m – od dachu o pokryciu z materiałów łatwo zapalnych,
- 0,5 m – od trudno dostępnego dachu o pokryciu innym niż łatwo zapalne,
- 2,5 m – od łatwo dostępnego dachu niesłużącego za taras oraz od podłogi dachu służącego za taras.
Odległość od budynku przewodów przyłącza zawieszonych na izolatorach osadzonych na trzonie przymocowanym do ściany lub osadzonym na wsporniku ściennym powinna wynosić jak podano w tabeli 9.
Przy budowie przyłączy o napięciu do 1 kV zaleca się:
- w przyłączach stosować przewody w izolacji,
- przyłączowe przewody gołe zawieszać na izolatorach osadzonych na wsporniku ściennym, a jeżeli wysokość budynku na to nie pozwala – na stojaku dachowym,
- przyłączowe przewody w izolacji zawieszać na haku lub wsporniku ściennym, a jeżeli wysokość budynku na to nie pozwala, na stojaku dachowym,
- w przypadku zastosowania przewodów gołych, zawiesić przewody przyłącza tak, aby kąt między przewodami przyłącza prowadzonymi od słupa linii elektroenergetycznej do budynku a licem budynku był nie mniejszy niż 30°,
- przewody przyłącza w izolacji zawieszać tak, aby ten kąt nie był mniejszy niż 20°.
Stojak ponaddachowy należy tak ustawić, aby odcinek przewodów zawieszonych nad budynkiem był jak najkrótszy. Zabrania się zawieszać przewody przyłącza nad kominem.
Odległość przewodów linii elektroenergetycznych o napięciu do 1 kV oraz przewodów uziemionych tych linii przy największym zwisie normalnym i bezwietrznej pogodzie od reklam świetlnych, mierzona w dowolnym kierunku, powinna wynosić co najmniej:
- 2,5 m – od rur jarzeniowych z elektrodami nieosłoniętymi umieszczonych bezpośrednio na elewacji budynku oraz od przewodów gołych łączących poszczególne elementy reklam jarzeniowych,
- 1,5 m – od metalowych konstrukcji wsporczych rur jarzeniowych z elektrodami w osłonach metalowych oraz od przewodów w izolacji o powłoce metalowej zasilających rury,
Wykonywanie robót budowlanych i prac w pobliżu linii elektroenergetycznych
Przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych [12] określają w § 55, iż nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi, lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niż:
- 3 m – dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV,
- 5 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV,
- 10 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV,
- 15 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV,
- 30 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV.
W czasie wykonywania robót budowlanych z zastosowaniem żurawi lub urządzeń załadowczo-wyładowczych zachowuje się powyższe odległości mierzone do najdalej wysuniętego punktu urządzenia wraz z ładunkiem. Przy wykonywaniu robót budowlanych przy użyciu maszyn lub innych urządzeń technicznych, bezpośrednio pod linią wysokiego napięcia, należy uzgodnić bezpieczne warunki pracy z jej użytkownikiem.
Żurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliżyć się na niebezpieczną odległość do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, powinny być wyposażone w sygnalizatory napięcia.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych [13] określa wymagania odległościowe przy wykonywaniu prac przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych, i w § 55 stanowi, że prace przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych, w zależności od zastosowanych metod i środków zapewniających bezpieczeństwo pracy, mogą być wykonywane:
- przy całkowicie wyłączonym napięciu,
- w pobliżu napięcia,
- pod napięciem.
Odległości wokół nieosłoniętych urządzeń i instalacji elektroenergetycznych lub ich części znajdujących się pod napięciem, wyznaczające granice strefy prac w pobliżu napięcia i strefy prac pod napięciem, podano w tabeli 10.
Odległości określone wcześniej, dla urządzeń i instalacji elektroenergetycznych o napięciu znamionowym do 1 kV, dotyczą tylko linii napowietrznych. Prace w pobliżu napięcia powinny być wykonywane przy użyciu środków ochronnych odpowiednich do występujących warunków pracy. Prace pod napięciem należy wykonywać wykorzystując właściwą technologię pracy i przy zastosowaniu wymaganych narzędzi i środków ochronnych, określonych w instrukcji wykonywania tych prac.
Literatura
- Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity - Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, Nr 104, poz. 708, Nr 158, poz. 1123, Nr 170, poz. 1217 z 2007 r. Nr 21, poz. 124, Nr 52, poz. 343, Nr 115, poz. 790, Nr 130, poz. 905, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112, nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 3, poz. 11, 69, poz. 586, Nr 165, poz. 1316, Nr 215, poz. 1664, z 2010 r. Nr 21, poz. 104, Nr 81, poz. 530)
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity - Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, Nr 170, poz. 1217, z 2007 r., Nr 88, poz. 587, Nr 99, poz. 665, Nr 127, poz. 880, Nr 191, poz. 1373, Nr 247, poz. 1844, z 2008 r. Nr 145, poz. 914, Nr 199, poz. 1227, Nr 206, poz. 1287, Nr 210, poz. 1321, Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 31, poz. 206, Nr 160, poz. 1276, Nr 161, poz. 1279, z 2010 r. Nr 75, poz. 474, Nr 106, poz. 675, Nr 119, poz. 804)
- Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jednolity - Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, Nr 176, poz. 1238, Nr 191, poz. 1374, z 2008 r. Nr 59, poz. 359, Nr 144, poz. 902, Nr 206, poz. 1289, Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 1, poz. 3, Nr 18, poz. 97, Nr 19, poz. 100, Nr 98, poz. 817, Nr 115, poz. 966, Nr 157, poz. 1241, Nr 214, poz. 1658)
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 10 listopada 2004 r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie budowli i budynków, drzew lub krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywanie robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (Dz. U. Nr 249, poz. 2500) - wydane na podstawie ustawy o transporcie kolejowym, utraciło moc z dniem 1 stycznia 2008 r.; zostało zastąpione przez rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywanie robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (Dz. U. Nr 153, poz. 955)
- Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 151, poz. 987)
- Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 63, poz. 735)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. Nr 97, poz. 1055)
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z 2003 r. Nr 33, poz. 270, z 2004 r. Nr 109, poz. 1156, z 2008 r. Nr 201, poz. 1238, Nr 228, poz. 1514, z 2009 r. Nr 56, poz. 461)
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 219, poz. 1864)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 243, poz. 2063, z 2007 r. Nr 240, poz. 1753)
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz.826)
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 912)
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883).