Wymagania podstawowe dla stacji i punktów ładowania oraz planowane zmiany w przepisach techniczno-budowlanych
Basic Requirements for Stations and Charging Points and Planned Changes in Technical and Construction Regulations
Fot. Przykład stacji ładowania, fot. PRE Biel
Gwałtowny rozwój rynku elektromobilności połączony z budową stacji i punktów ładowania spowodował konieczność wprowadzenia regulacji oraz rozwiązania kwestii bezpiecznej ich eksploatacji. Zmiany prawa budowlanego oraz wynikające z niego przepisy dotyczą szeregu dziedzin budownictwa gospodarki, w tym elektromobilności. Zmiany w Prawie budowlanym, wprowadzone ustawą z 13 lutego 2020 r. [1], mają uprościć i przyspieszyć proces inwestycyjno-budowlany oraz zwiększyć stabilność decyzji podejmowanych w tym procesie.
Zobacz także
Redakcja news Orlen z dużą unijną dotacją na rozwój infrastruktury wodorowej
Realizowany przez Orlen projekt „Clean Cities – Hydrogen mobility in Poland” otrzymał bezzwrotne dofinansowanie w wysokości 62 mln euro. Unijne wsparcie dotyczy m.in. budowy 16 ogólnodostępnych stacji...
Realizowany przez Orlen projekt „Clean Cities – Hydrogen mobility in Poland” otrzymał bezzwrotne dofinansowanie w wysokości 62 mln euro. Unijne wsparcie dotyczy m.in. budowy 16 ogólnodostępnych stacji tankowania wodoru.
Redakcja news EVB Partner Days 2024 – wyjątkowe wydarzenie poświęcone elektromobilności
EVB Partner Days to nie konferencja, a prestiżowe wydarzenie skierowane do firm i branż związanych z elektromobilnością. W dniach 3-5 czerwca 2024 r. w Szczawnicy spotkają się liderzy zainteresowani rozwojem...
EVB Partner Days to nie konferencja, a prestiżowe wydarzenie skierowane do firm i branż związanych z elektromobilnością. W dniach 3-5 czerwca 2024 r. w Szczawnicy spotkają się liderzy zainteresowani rozwojem zrównoważonego transportu.
Redakcja news Jelenia Góra odebrała 20 autobusów elektrycznych marki Yutong
Do stolicy Karkonoszy dostarczono już wszystkie zamówione elektrobusy chińskiej marki Yutong. Kontrakt był realizowany przez Busnex Poland w dwóch etapach i obejmował zakup 20 egzemplarzy modelu E12, który...
Do stolicy Karkonoszy dostarczono już wszystkie zamówione elektrobusy chińskiej marki Yutong. Kontrakt był realizowany przez Busnex Poland w dwóch etapach i obejmował zakup 20 egzemplarzy modelu E12, który zadebiutował na polskim rynku właśnie w Jeleniej Górze.
W artykule:
|
StreszczenieW artykule omówiono wymagania podstawowe dla stacji i punktów ładowania oraz planowane zmiany w przepisach techniczno-budowlanych dotyczące elektromobilności. AbstractBasic Requirements for Stations and Charging Points and Planned Changes in Technical and Construction Regulations |
Zmiany weszły w życie 19 września 2020 r., i obejmują: nowy podział projektu budowlanego; odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych; możliwość wzruszenia prawomocnych decyzji w zakresie pozwolenia na budowę i na użytkowanie; uzyskania pozwolenia na budowę lub tylko zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej. Artykuł ogranicza się wyłącznie do kwestii elektromobilności.
Infrastruktura ładowania
Do obiektów wykonywanych na podstawie zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej (bez decyzji o pozwoleniu na budowę) należą stacje ładowania, w rozumieniu ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych [2], z wyłączeniem infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego. Nowe przepisy wniosły też zastrzeżenie o konieczności sporządzenia planu sytuacyjnego na kopii aktualnej mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego [3]. Natomiast punkty ładowania, w rozumieniu ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych, z wyłączeniem infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego nie wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę oraz bez zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej [3]. Najprościej rozróżnić punkt i stację ładowania podając ich definicje – punkt ładowania to urządzenie służące do ładowania pojedynczego pojazdu, natomiast stacja ładowania to urządzenie techniczne lub wolnostojący obiekt budowlany z zainstalowanym co najmniej jednym punktem ładowania.
W art. 13 Ustawy [2] mówi się o tym, że wszystkie stacje i punkty ładowania muszą spełniać wymagania techniczne oraz eksploatacyjne, które są określone m.in. w przedmiotowych Polskich Normach oraz Rozporządzeniu [4]. Niestety tylko jedna norma dotycząca ładowania pojazdów elektrycznych w tabeli 1. jest w języku polskim i należy bezwzględnie ją stosować.
Tab. 1. Aktualne normy dotyczące stacji i punktów ładowania pojazdów elektrycznych [9]
Seria norm okładkowych PN-EN 61851 odnosi się do punktów ładowania przewodowego o napięciu nie wyższym niż 1000 V ac i 1500 V dc. Systematyzuje wiedzę dotyczącą m.in. nazewnictwa, podziałów funkcjonalnych trybów ładowania oraz podejmuje główne aspekty związane z bezpieczeństwem użytkowania punktów i stacji ładowania. Można powiedzieć, że część 1 serii jest podstawowym źródłem wiedzy na temat ładowania przewodowego. Seria norm PN-EN 62196 zawiera wytyczne dla gniazd i wtyczek dla punktów ładowania przewodowego, a także standaryzuje kilka ich typów (m.in. typ 2, CCS2) pod kątem zgodności wymiarowej. Seria norm PN-EN ISO 15118 dotyczy komunikacji pomiędzy punktem ładowania i pojazdem. Przedstawiony jest podział na komunikację korzystającą z podstawowego przesyłania sygnałów oraz komunikację wysokiego poziomu wraz ze sposobami użycia. Seria nie określa gotowego protokołu komunikacyjnego – stawia dla niego wytyczne i przedstawia pożądane cechy i działanie. Porusza także tematy związane z cyberbezpieczeństwem oraz sposobami rozliczania się za ładowanie. Dla pantografów autobusowych nie znormalizowano na razie wymiarów, wysokości zawieszenia osprzętu oraz kształtu [5].
Wymagania szczegółowe zawarte w polskojęzycznej normie PN-HD 60364-7-722:2019-01 P odnoszą się do: obwodów przeznaczonych do zasilania pojazdów elektrycznych w celu ich ładowania oraz obwodów przeznaczonych do zasilania z sieci instalacji pojazdów elektrycznych. Wymagania tej części normy dotyczą tylko obwodów do punktu przyłączenia pojazdu. Ta część nie obejmuje ryzyka eksplozji z powodu możliwego wytwarzania wodoru i innych łatwopalnych gazów podczas fazy ładowania akumulatora.
Wskazać należy, że bezpieczeństwo użytkowania stacji i punktów ładowania jest związane nie tylko z zagadnieniami z zakresu elektrotechniki i cyberbezpieczeństwa, ale również ochrony ppoż., bezpieczeństwa funkcjonowania sieci elektroenergetycznej jako części wspólnego systemu oraz dostępu dla osób niepełnosprawnych. Szczególnie przy szybkim ładowaniu pojazdów elektrycznych, gdy występują duże prądy, a akumulatory wydzielają dużo ciepła w ich trakcie należy uwzględnić kwestie ochrony ppoż. ze względu na pojawiające się w doniesieniach prasowych przypadki pożarów pojazdów elektrycznych [5].
W art. 14 Ustawy [2] dodano, że stacje i punkty mogą być użytkowane jedynie zgodnie z ich przeznaczeniem, zapisanym w dokumentacji urządzenia, czyli m.in. do ładowania konkretnego typu pojazdów prądem o określonych parametrach przy użyciu wtyczki/gniazda sprecyzowanego typu, do pobierania energii na potrzeby własne itd. Z urządzeń nie wolno korzystać, jeśli ich stan techniczny na to nie pozwala lub są one uszkodzone. Urządzenia powinny mieć zestaw dokumentacji przechowywany przez eksploatującego.
Wymagania szczegółowe
Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych [2] wdraża do polskiego prawa Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dn. 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (Dz. Urz. UE L 307 z 28.10.2014, s. 1). Na jej podstawie został wydany akt wykonawczy – Rozporządzenie Ministra Energii z 26 czerwca 2019 r. w sprawie wymagań technicznych dla stacji i punktów ładowania stanowiących element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego [5].
Każda stacja z punktem o mocy większej niż 3,7 kW podlega badaniom technicznym przed oddaniem do użytkowania (art. 16 Ustawy [2]). To samo dotyczy punktów ładowania stanowiących element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego. Badanie przeprowadzane jest na wniosek eksploatującego, tzn. jeśli eksploatujący chce zacząć korzystać legalnie ze stacji lub z punktu, ma obowiązek złożyć do UDT wniosek o badanie techniczne. Zgodnie z wytycznymi UDT [5] badania techniczne obejmują zakres bezpiecznej eksploatacji, naprawy i modernizacji samych stacji, czyli całą instalację od przyłącza poprzez obudowę wraz z zawartymi w niej układami energoelektronicznymi i instalacjami elektrycznymi do gniazda, końca przewodu ładowania lub pantografu, a także zagadnienia bezpieczeństwa i dostępności elementów otoczenia, w którym urządzenia się znajdują [5].
W trakcie badania na miejscu powinien być obecny eksploatujący oraz osoba uprawniona i upoważniona do ingerencji w urządzenie, m.in. do przeprowadzenia pomiarów elektrycznych obwodów wewnętrznych. Inspektor UDT na miejscu instalacji urządzenia dokonuje oględzin urządzenia i sprawdzenia protokołów pomiarów elektrycznych. Może on również wyrywkowo sprawdzić poprawność pomiarów z dostarczonych protokołów, a także przeprowadzić próby obciążeniowe i funkcjonalne. Po wykonaniu badania, niezależnie od jego wyniku, wystawiany jest protokół z przeprowadzenia badania. Jeżeli w trakcie badania okaże się, że urządzenie nie spełnia wymagań technicznych zawartych w Rozporządzeniu, wydana zostanie decyzja o niedopuszczeniu [4] do eksploatacji urządzenia. W takiej sytuacji korzystanie z punktu lub stacji jest niedopuszczalne. Należy wskazane braki lub niezgodności wyeliminować i ponownie zgłosić wniosek o badanie [5].
Dodatkowo wskazać należy, że okres przejściowy umożliwiający eksploatowanie stacji i punktów ładowania, o którym mowa w art. 74 ust. 1 i 2 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych [2], upłynął 30 lipca br. Oznacza to, że jeśli eksploatujący nie dostosował stacji i punktów ładowania do wymagań i nie złożył wniosku o przeprowadzenie badania technicznego w UDT, stacje takie nie mogą być eksploatowane [6].
Rozporządzenie Ministra Energii
Rozporządzenie Ministra Energii z 26 czerwca 2019 r. w sprawie wymagań technicznych dla stacji i punktów ładowania stanowiących element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego jest jednym z aktów wykonawczych do Ustawy [2], zawierającym najważniejsze informacje prawno-techniczne związane ze stacją lub z punktem ładowania jako obiektem. Można powiedzieć, że Rozporządzenie stanowi swoiste kompendium wiedzy na temat wymagań stawianych tym, którzy chcą zainstalować i eksploatować stację lub punkt ładowania [5]. Podzielone jest tematycznie na rozdziały [4]. W rozdziale 2. przedstawione są szczegółowe wymagania techniczne dotyczące bezpieczeństwa eksploatacji, naprawy i modernizacji. Rozdział 3. omawia szczegółowe wymagania techniczne dla gniazd wyjściowych lub złączy pojazdowych dla ogólnodostępnych stacji ładowania. Rozdział 4. wskazuje rodzaje, terminy oraz sposoby przeprowadzania badań. Natomiast rozdział 5. omawia zakres dokumentacji dołączanej do wniosku o przeprowadzenie badania.
Planowane zmiany przepisów techniczno-budowlanych
Pamiętać należy, że zgodnie z art. 7. ust. 1 Ustawy Prawa budowlanego (tekst jednolity DzU z 2020 r. poz. 1333), do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [7], które należy bezwzględnie przestrzegać.
Głównym celem planowanej nowelizacji rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie było wdrożenie części postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/844/UE z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej (Dz.Urz. UE L 156 z 19.06.2019, str. 75) [8].
Zgodnie z art. 8 ust. 2 dyrektywy 2010/31/UE w brzmieniu nadanym dyrektywą 2018/844/UE, w odniesieniu do nowych budynków niemieszkalnych i budynków niemieszkalnych poddawanych ważniejszym renowacjom, mających więcej niż dziesięć miejsc parkingowych, państwa członkowskie zapewniają instalację co najmniej jednego punktu ładowania w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE, wraz z infrastrukturą kanałową na przewody elektryczne, na co najmniej jednym na pięć miejsc parkingowych.
Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 5 dyrektywy 2010/31/UE w brzmieniu nadanym dyrektywą 2018/844/UE, w odniesieniu do nowych budynków mieszkalnych i budynków mieszkalnych poddawanych ważniejszym renowacjom, do których należy więcej niż dziesięć miejsc parkingowych, państwa członkowskie zapewniają instalację infrastruktury kanałowej na przewody elektryczne na wszystkich miejscach parkingowych, aby umożliwić zainstalowanie w późniejszym czasie punktów ładowania przeznaczonych dla pojazdów elektrycznych.
W związku z powyższym w Rozporządzeniu [7] planowane jest uwzględnienie zmiany dotyczącej automatycznej regulacji ogrzewania oraz odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród budowlanych. Natomiast w kwestii stosowania infrastruktury ładowania planowane jest wprowadzenie nieprecyzyjnego zapisu w § 180 pkt 1 przez wprowadzenie wymogu stosowania infrastruktury na potrzeby ładowania pojazdów elektrycznych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych [2].
Literatura
- Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2020r. poz. 471).
- Ustawa z dnia 11 stycznia 2018r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (tekst jednolity (DzU z 2020 r. poz. 908 ze zmianą poz. 1086).
- https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/inwestycje-budowlane/chce-zalatwiac-sprawy-przed-rozpoczeciem-budowy/od-wrzesnia-2020-r-rewolucja-w-prawie-budowlanym
- Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 26 czerwca 2019 r. w sprawie wymagań technicznych dla stacji ładowania i punktów ładowania stanowiących element infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego (DzU z 2019 r., poz. 1316).
- Stacje i punkty ładowania pojazdów elektrycznych – Przewodnik UDT dla operatorów i użytkowników – zalecane praktyki, UDT 2019.
- www.udt.gov.pl/elektromobilnosc-w-polsce
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (tekst jednolity DzU z 2019 r., poz.1065).
- https://legislacja.gov.pl/projekt/12328654/katalog/12653411#12653411
- www.pkn.pl
